Λάθη, παραλείψεις, έλλειψη συντονισμού και απόλυτη ανυπαρξία του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, που οδήγησαν στην εκατόμβη των νεκρών και τις ανυπολόγιστες καταστροφές στην Ανατολική Αττική, συνθέτουν το παζλ των ποινικών ευθυνών για την πολύνεκρη τραγωδία στο Μάτι όπως αποτυπώνεται στο πόρισμα των εισαγγελέων.
Ειδικότερα, όπως μετέδωσε το dikastiko.gr, στη διάταξή τους, που αριθμεί 293 σελίδες, οι εισαγγελείς καταγράφουν το χάος που επικρατούσε τις δραματικές ώρες στο μέτωπο της πυρκαγιάς, με τους αρμοδίους να αγνοούν όχι μόνο τον άμεσο κίνδυνο για την επέκτασή της αλλά και το πού ακριβώς βρίσκονταν οι εστίες της.
Μέσα σε λίγες ώρες, σύμφωνα με την εισαγγελική διάταξη, είχε καταρριφθεί στην πράξη κάθε πρόβλεψη και κάθε σχέδιο με το οποίο θα μπορούσε να περιοριστεί η πύρινα λαίλαπα.
«Η ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα»
Παντελής έλλειψη οργάνωσης αλλά και απουσία συνεργασίας των εμπλεκόμενων φορέων, που ακόμη κι αν έδιναν εντολές, αυτές δεν εκτελούνταν, καταγράφονται, μεταξύ άλλων διαπιστώσεων, από τους εισαγγελείς. Μάλιστα όπως παρατηρούν «ακόμη κι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη πυρκαγιά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την κατέστησαν στην εξέλιξή της καταστροφική, είναι βέβαιο, ότι η ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα».
Σύμφωνα δε με τη διάταξη, «από το περιεχόμενο των επικοινωνιών επιβεβαιώνεται η απόλυτη έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, οι οποίες φαίνεται να λειτουργούσαν εντελώς συμπτωματικά και χωρίς κάποιον έστω στοιχειώδη σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πυρκαγιάς».
Καταλυτική η απουσία ενημέρωσης
Με αναμφισβήτητο τον κεντρικό ρόλο της Πυροσβεστικής στην αντιμετώπιση της πύρινης λαίλαπας, οι εισαγγελείς επισημαίνουν την απουσία οποιασδήποτε ενημέρωσης των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι αφέθηκαν να καούν ζωντανοί, βλέποντας τηλεόραση, την ώρα που η φωτιά άρχισε να καίει τα σπίτια τους.
Οι εισαγγελείς τάσσονται μεν υπέρ της οργανωμένης προληπτικής εκκένωσης της περιοχής προτού οι φλόγες φτάσουν σ' αυτήν, ωστόσο εκτιμούν ότι υπό προϋποθέσεις, ακόμη και η άτακτη εκκένωση θα ήταν προτιμότερη.
«Ακόμη και αν δεν θεωρηθεί ότι ήταν εφικτή η οργανωμένη απομάκρυνση, είναι απολύτως βέβαιο ότι η κατάληξη θα ήταν εντελώς διαφορετική στην περίπτωση που οι κάτοικοι των περιοχών είχαν ενημερωθεί από τους αρμόδιους φορείς -ενέργεια που αποτελεί βασική υποχρέωση από το θεσμικό πλαίσιο-, και είχαν πραγματική γνώση των περιστατικών και των συνθηκών», υπογραμμίζουν.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι εισαγγελείς, το γεγονός ότι οι κάτοικοι δεν ενημερώθηκαν ότι η φωτιά πλησιάζει κόστισε ανθρώπινες ζωές.
«Αν είχε κατ' ελάχιστο λειτουργήσει το σύστημα πολιτικής προστασίας και είχε ενεργοποιηθεί ένας μηχανισμός ενημέρωσης – προειδοποίησης των κατοίκων των περιοχών που απειλούνταν, εκείνοι θα είχαν τον χρόνο να απομακρυνθούν πριν πλησιάσει η φωτιά ή ο καπνός και το θερμικό φορτίο, ακόμη και με ίδια μέσα και όχι απόλυτα οργανωμένα ή έστω να λάβουν μέτρα αυτοπροστασίας έγκαιρα και έτσι να αποτραπούν οι τραγικές συνέπειες για τη ζωή τους».
Παραλείψεις, αμέλειες και δυσλειτουργίες των αρμόδιων φορέων
Τίποτα δεν λειτούργησε εκείνες τις ώρες όπως θα έπρεπε. Ο κίνδυνος της φωτιάς έμοιαζε υποβαθμισμένος εάν μάλιστα συγκριθεί με την αντιμετώπιση που υπήρξε στην άλλη πυρκαγιά που έκαιγε στην Κινέττα. Στη διάταξη «κόλαφο» για τους εμπλεκόμενους φορείς, διατυπώνεται χωρίς αμφιβολία ότι «από ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, πλημμέλειες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες των αρμοδίων θεσμικά και νομοθετικά οργάνων, υπηρεσιών, αρχών και φορέων του ισχύοντος σήμερα μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της Χώρας, αιτιακά προκλήθηκε ο θάνατος τουλάχιστον 100 ανθρώπων και 31 τραυματισμών λόγω της συγκεκριμένης δασικής πυρκαγιάς».
Συγκεκριμένα, οι εισαγγελείς στα συμπεράσματα τους καταγράφουν πως:
-Προέκυψε ότι μηχανισμός πολιτικής προστασίας αποδείχθηκε τελικά και εκ του αποτελέσματος, ότι κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τη λήξη της προηγούμενης αντιπυρικής περιόδου μέχρι και την έναρξη της τρέχουσας, δεν κατόρθωσε όπως επιβάλλονταν εκ του νόμου και της αποστολής του, αλλά και των σχετικών εγκυκλίων της ΓΓΠΠ, να είναι στην πράξη -και όχι επί χάρτου- κατάλληλα και έγκαιρα προετοιμασμένος και επαρκώς επιχειρησιακά οργανωμένος και να βρίσκεται σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας, όταν οι συνθήκες το απαίτησαν, όπως στην προκειμένη περίπτωση που ο δείκτης κινδύνου πυρκαγιάς είναι υψηλός, προκειμένου να αντιμετωπίσει και γενικά να διαχειριστεί ταυτόχρονα και μάλιστα στην ίδια ή έστω σε άλλη Περιφέρεια ταυτόχρονα δύο μεγάλες καταστροφές, όλων των δασικών πυρκαγιών και με την έκταση και ένταση σαν αυτές που εκδηλώθηκαν στην Κινέττα και στο Νταού Πεντέλης – Καλλιτεχνούπολη, Ν. Βουτζά – Μάτι – Κόκκινο Λιμανάκι , στις 23 Ιουλίου.
-Η εισαγγελική έρευνα κατέδειξε επίσης ότι «ο μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της Χώρας γενικά δεν λειτούργησε κατά τα προβλεπόμενα από το σχετικό νόμο και σύμφωνα με τις σχετικές εγκυκλίους σε όλες τις φάσεις της αντιμετώπισης της πυρκαγιάς και γενικά της διαχείρισης του εν λόγω καταστροφικού φαινομένου και κρίσης, καθώς δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά και με επάρκεια στην εκ του νόμου αποστολή του και τις προβλεπόμενες από αυτόν αρμοδιότητές του.
Λάθη και από τον κρατικό μηχανισμό
Ειδικότερα, τα ως άνω σοβαρά λάθη, ενέργειες, παραλείψεις, ολιγωρίες, αρρυθμίες και δυσλειτουργίες, εντοπίζονται κυρίως στη ΓΓΠΠ, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στην Ελληνική Αστυνομία και στους οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια και Δήμους).
Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκόμενων δυνάμεων της πολιτικής προστασίας καθώς και σε λάθη, ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης.
Οι παραλείψεις οδήγησαν συνδυαστικά αιτιακά στην πρόκληση θανάτου των 100 ανθρώπων μέχρι σήμερα και την πρόκληση σωματικών βλαβών σε μη επακριβώς προσδιορισθέντα αριθμό ανθρώπων».
