Έντονες ζυμώσεις έλαβαν χώρα στην Σύνοδο Κορυφής προκειμένου να συνταχθεί ένα κείμενο που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές μετά την απόρριψη του αρχικού προσχεδίου από Ελλάδα και Κύπρο.
Επειτα από την συνάντηση Μητσοτάκη-Μέρκελ-Μακρόν και Μισέλ, κατατέθηκε νέο προσχέδιο συμπερασμάτων βελτιωμένο σε ό,τι αφορά στην Τουρκία. Στο νέο προσχέδιο του Μισέλ φαίνεται, σύμφωνα με το Politico, να υπάρχει η φράση ότι «η ΕΕ θα κάνει χρήση όλων των διαθέσιμων μέσων και των επιλογών σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας ή προκλήσεων, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο».
Κάνει επίσης λόγο για την ανάγκη διευθέτησης όλων των διαφορών που σχετίζονται με θαλάσσιες ζώνες, ενώ ειδικά για την Κύπρο, αναφέρει ότι η ΕΕ «είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του Κυπριακού».
Σύμφωνα πάντα με το νέο προσχέδιο καταργείται μια αναφορά στο προηγούμενο ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων στην Κύπρο. Ένα από τα βασικά αιτήματα της Άγκυρας ήταν και ότι οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να λάβουν δίκαιο μερίδιο από τυχόν ευρήματα γύρω από το διχοτομημένο νησί.
Το ίδιο draft αναφέρει ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει προκειμένου να λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του, τον Δεκέμβριο».
Η ελληνική πρόταση
Σημειωτέον ότι νωρίτερα είχε κατατεθεί δεύτερη ελληνική πρόταση, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες, ανέφερε :
1 «Η Τουρκία να δεσμευθεί στον διάλογο με καλή πίστη και να απέχει από μονομερείς ενέργειες που θα έρθουν σε αντίθεση με τα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών, κάτι το οποίο αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση».
2. «Να τερματιστούν αμέσως οι μονομτου ερείς έρευνες για υδρογονάνθρακες».
3. «Η ΕΕ παραμένει δεσμευμένη στην δημιουργία περιβάλλοντος εμπιστοσύνης και ενός περιβάλλοντος συνεργασίας και κοινά επωφελούς συνεργασίας με την Τουρκία».
4. «Η ΕΕ καλωσορίζει τα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και την ανακοίνωση της επανέναρξης άμεσων διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ των δύο κρατών, μέσω διαπραγματεύσεων και προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο».
5. «Η ΕΕ επαναλαμβάνει πως μονομερείς ανακοινώσεις θαλάσσιων δικαιοδοσιών όπως στο χάρτη Γαλάζια Πατρίδα δεν συνάδουν με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα για τρίτες χώρες».
Στ. Πέτσας: Τέσσερις πυλώνες
«Το βασικό κείμενο που προτάθηκε ως πρώτη βάση συζήτησης δεν είναι αποδεκτό από την Ελλάδα», είχε δηλώσει νωρίτερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας, εξηγώντας ότι δεν είναι αποδεκτό «γιατί δεν ήταν ισορροπημένο. Χρειάζεται να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συμπερασμάτων το οποίο θα έχει τουλάχιστον τέσσερις πυλώνες:
Ο πρώτος είναι η έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την ΕΕ να καλεί την Τουρκία να σταματήσει αμέσως κάθε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ και φυσικά να τερματίσει τις υπόλοιπες προκλητικές τις ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι άλλοι δύο πυλώνες είναι αλληλένδετοι κι έχουν να κάνουν με το καρότο, όταν η Τουρκία επιδείξει με συνέπεια και συνέχεια ότι εννοεί την αποκλιμάκωση δηλαδή οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να παρασχεθεί στην Τουρκία στο πλαίσιο αυτό. Και το τελευταίο, είναι το μαστίγιο αν δεν δείξει η Τουρκία τη διάθεση έμπρακτης αποκλιμάκωσης επαναλαμβάνω, με συνέπεια και συνέχεια», τόνισε ο κ. Πέτσας.
Τι ανέφερε το αρχικό κείμενο
Στο αρχικό προσχέδιο το “μαστίγιο” προς την Τουρκία συμπυκνώνονταν στην φράση ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει κάθε εργαλείο στην διάθεση της, προκειμένου να εξασφαλίσει τον σεβασμό της κυριαρχίας της Ελλάδας και της Κύπρος. Μια πολύ γενική διατύπωση που δεν ικανοποίησε την Αθήνα, η οποία επιδιώκει να υπάρξει πάνω στο τραπέζι ένα έγγραφο με συγκεκριμένες αναφορές σε κυρώσεις. Στο ίδιο προσχέδιο υπήρχαν φυσικά και “καρότα” προς την Τουρκία, όπως η δρομολόγηση μιας θετικής πολιτικής ατζέντας ΕΕ-Τουρκίας με αναφορές στην τελωνειακή ένωση, ενίσχυση της συνεργασίας στο μεταναστευτικό και διευκόλυνση του εμπορίου.
Επίσης γινόταν λόγος και για την πολυμερή διάσκεψη για την Αν. Μεσόγειο, εμπνεύσεως Μισέλ στον οποίο και ανατίθεται να επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες για μια σύνοδο, θέση αντίστοιχη με εκείνες που έχει εκφράσει ο Τ. Ερντογάν. Το κείμενο χαιρέτιζσ επίσης τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία.
Σε ειδική παράγραφο για την Κύπρο, ζητούνταν να σταματήσουν όλες οι δραστηριότητες της Τουρκίας στα κυπριακά νερά, χωρίς αναφορές στην παραβατική συμπεριφορά της Αγκυρας. Επίσης υπήρχε αναφορά τόσο για την ανάγκη να μπει η Λευκωσία σε ένα διάλογο με την Τουρκία για τις θαλάσσιες διαφορές, αλλά και για την σην ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Στο σκέλος του "καρότου" προς την Τουρκία, σύμφωνα με το Politico, υπήρχε αναφορά ότι «υπό την προϋπόθεση πως διατηρούνται εποικοδομητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση θεμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο», οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν να «δρομολογήσουν μια θετική πολιτική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου» καθώς και «υψηλού επιπέδου διαλόγους και συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης σύμφωνα με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας για το 2016». Πολλά από αυτά τα σημεία ήταν μεταξύ των βασικών αιτημάτων της Άγκυρας.
John Thys, Pool via AP
