Τα μηνύματα που μάς έρχονται από τον χώρο της φαρμακοβιομηχανίας είναι τουλάχιστον αντιφατικά, καθώς ο Διευθύνων Σύμβουλος της Moderna Στέφαν Μπανσέλ διαμηνύει πως το υπάρχον εμβόλιο ενδέχεται να έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα έναντι του νέου στελέχους Όμικρον του κορονοϊόύ, την ώρα που η Pfizer, δια στόματος του προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου Άλμπερτ Μπουρλά επισημαίνει ότι η εταιρεία χρειάζεται 100 ημέρες για να αναπτύξει τροποποιημένο εμβόλιο, εφόσον κάτι τέτοιο απαιτηθεί και αφού το υπάρχον σκεύασμα αποδειχθεί μη αποτελεσματικό.
Για την ώρα και για τις επόμενες δύο εβδομάδες κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια πόσο καλά «δουλεύουν» τα εμβόλια που ήδη διαθέτουμε στη φαρέτρα κατά του κορονοϊού και που έχουν χορηγηθεί σε περισσότερες από 7 δισεκατομμύρια δόσεις, όντας τα πλέον δοκιμασμένα φαρμακευτικά σκευάσματα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αναμένει πρώτα τα εργαστηριακά πειράματα και μετά τα κλινικά ευρήματα προκειμένου να αποτιμηθεί η κατάσταση.
Δηλαδή να διαπιστωθεί τεκμηριωμένα αν ο τίτλος των παραγόμενων εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι του στελέχους Όμικρον είναι ικανοποιητικός ή χαμηλότερος των προσδοκιών. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου επισημαίνει πως το να έχουν τα διαθέσιμα εμβόλια μειωμένη αποτελεσματικότητα μπορεί να σημαίνει πως αντί να προστατεύουν κατά 95% από τη σοβαρή νόσηση με τη λοίμωξη covid, ενδέχεται να προστατεύουν κατά 85% ή κατά 80%.
Στην πραγματική διάσταση της επιστήμης δεν υπάρχει μόνο το μαύρο και το άσπρο αλλά και όλες οι ενδιάμεσες αποχρώσεις, με την ανησυχία ωστόσο να πηγάζει τόσο από την ίδια την υπερ-μεταδοτική δυναμική που δείχνει να διαθέτει το νέο στέλεχος όσο και από τη δήλωση του κορυφαίου επιδημιολόγου των ΗΠΑ Άντονι Φάουτσι, ότι μπορεί να μην ξεμπερδέψουμε ποτέ με την πανδημία και ότι η ανθρωπότητα θα πρέπει να μάθει να ζει με τον κορονοϊό. Το κλίμα ανησυχίας πυροδοτεί από την άλλη όχθη του Ατλαντικού και η εκτίμηση του Διευθύνοντος Συμβούλου της Moderna Στεφάν Μπανσέλ πως θα χρειαστεί να περάσουν μήνες για να παραχθούν τροποποιημένα εμβόλια σε επαρκείς ποσότητες ώστε να διανεμηθούν για ενισχυτικό εμβολιασμό, αν αυτό χρειαστεί.
Σε κάθε περίπτωση - εφόσον ισχύσει τον κακό σενάριο και τα διαθέσιμα εμβόλια αποδειχθούν ανεπαρκή για την προστασία από σοβαρή νόσηση - το ορόσημο των 100 ημερών θα μετακινηθεί πιο πίσω για τις απαιτούμενες διαδικασίες έγκρισης και θα ακολουθήσει πρόσθετη καθυστέρηση προκειμένου να μεταφερθούν ικανές ποσοτήτων του σκευάσματος στις άλλες χώρες, οπότε δεν θα μπορέσουμε να έχουμε νέο εμβόλιο εντός των συνόρων και στα άλλα Ευρωπαϊκά κράτη νωρίτερα από την Άνοιξη.
Συμπληρωματικά με τα εμβόλια υπάρχουν και τα φάρμακα για πολύ συγκεκριμένες ομάδες ασθενών, με τους 4 πρώτους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς να λαμβάνουν αυτές τις ημέρες την περίφημη θεραπεία με τα μονοκλωνικά αντισώματα, την οποία αναμέναμε για ολόκληρους μήνες στην Ελλάδα. Οι 2000 δόσεις δεν έχουν καλά - καλά ξεκινήσει να χορηγούνται με το στέλεχος Όμικρον να ρίχνει βαριά τη σκιά του, αναζωπυρώνοντας τον φόβο ότι (μετά τα εμβόλια) και τα φάρμακα μπορούν να αποδειχθούν «άχρηστα».
Στην πραγματικότητα όπως εξηγεί ο καθηγητής πολιτικής υγείας του London School of Economics Ηλίας Μόσιαλος η πιθανότητα να μειωθεί δραστικά η αποτελεσματικότητα των μονοκλωνικών αντισωμάτων είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τον αντίστοιχο φόβο για τα εμβόλια, καθώς τα μονοκλωνικά αντισώματα παρασκευάζονται με βάση μια πολύ συγκεκριμένη περιοχή της πρωτεΐνης ακίδας. Αν λοιπόν αυτή η περιοχή έχει υποστεί σημαντικές μεταλλάξεις, είναι πιθανό τα μονοκλωνικά αντισώματα να μην «δουλέψουν».
Στον αντίποδα βρίσκονται τα αντιικά χάπια της Merck Αμερικής και της Pfizer, που έχουν διαφορετικό μηχανισμό δράσης και στοχεύουν σε άλλες περιοχές του κορονοϊού. Τα χάπια δεν κινδυνεύουν να καταστούν άχρηστα αλλά καθώς πρόκειται για θεραπεία με μεγάλο αριθμό σκευασμάτων, τόσο η Pfizer, όσο και η Merck Αμερικής θα μπορέσουν να έχουν έτοιμη την τροφοδοτική αλυσίδα με τα φάρμακα τους προς τον Ιούνιο. Μέχρι όμως την άνοιξη και μετά τον Ιούνιο έχουμε μπροστά μας 3 χειμερινούς μήνες με την Όμικρον και τη Δέλτα να ανταγωνίζονται η μια της άλλη σε ένα αγώνα επικράτησης του ισχυρότερου (μεταδοτικότερου) όπου για εμάς η μόνο διέξοδος διαφυγής είναι ο εμβολιασμός.
