Με το ελληνικό διαβατήριο στο… στόμα, περιμένοντας στις ουρές με την ένδειξη «Χώρες εκτός Ζώνης Σένγκεν» στα σημεία εισόδου των ευρωπαϊκών χωρών, κινδυνεύουν να βρεθούν οι Έλληνες πολίτες, θύματα της επιπόλαιης, πρόχειρης και ιδεοληπτικής προσέγγισης του μεταναστευτικού από την κυβέρνηση και της αγωνίας που απλώνεται πια στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις από τα εντεινόμενα προσφυγικά ρεύματα.
Όμως για την Ελλάδα η υπόθεση Σένγκεν δεν είναι απλώς το Σαββατοκύριακο στο Μιλάνο με επίδειξη ταυτότητας…
Η αγωνία έχει να κάνει πλέον με το εάν η πίεση που ασκείται στην κυβέρνηση, με φόβητρο την έξοδο από την Σένγκεν, είναι ένας ακόμη εκβιασμός για να επιβληθεί η παράδοση της φύλαξης των ελληνικών συνόρων σε υπερεθνικούς κοινοτικούς μηχανισμούς, με επόμενο βήμα την «συνεργασία» με την Τουρκία που θα εκφυλλισθεί σε άτυπη συνδιαχείριση του Αιγαίου.
Με την θέση της στην Ευρωζώνη μόλις και δια της βίας να έχει διασωθεί, και τώρα με αφορμή το μεταναστευτικό να απειλείται η θέση της και στην Συνθήκη Σένγκεν, η Ελλάδα είναι μπροστά σε έναν αγώνα προάσπισης της ευρωπαϊκής ταυτότητάς της και διασφάλισης της συμμετοχής της στον στενό πυρήνα των χωρών που ηγούνται του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Μετά από το φλερτ πέντε ετών με έξοδο από την Ευρωζώνη, η ευθεία απειλή σήμερα, εξόδου της χώρας από την Συνθήκη Σένγκεν, αποτελεί μείζονα απειλή για τα εθνικά συμφέροντα, καθώς οδηγεί στην περιθωριοποίηση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, και στην Βαλκανιοποίηση της, όπου πλέον θα έχει να αντιμετωπίσει χωρίς την Ευρωπαϊκή «ασπίδα» μια σειρά απειλές, από την επιθετική πολιτική της Τουρκίας, και τον αλβανικό και σκοπιανό αλυτρωτισμό, μέχρι την ασύμμετρη απειλή της ισλαμικής τρομοκρατίας.
Είναι προφανές ότι θα υπάρξουν πιο χειροπιαστές και άμεσες συνέπειες τις οποίες θα «ένοιωθαν» από την πρώτη ημέρα οι Έλληνες πολίτες, που θα επιχειρήσουν να ταξιδεύσουν στις χώρες-μέλη της Συνθήκης Σένγκεν, αλλά οι γεωπολιτικές συνέπειες είναι πολυ πιο οδυνηρές.
Οι πολίτες θα υποχρεωθούν και πάλι να ταξιδεύουν με διαβατήριο, υφιστάμενοι ελέγχους στα σημεία εισόδου και εξόδου των χωρών της Σένγκεν, ενώ η έξοδος ή η αναστολή συμμετοχής της Ελλάδας στην Σένγκεν «αποδυναμώνει» και το ελληνικό διαβατήριο το οποίο πλέον θα αντιμετωπίζεται ως «εθνικό» στις επισκέψεις Ελλήνων πολιτών σε τρίτες χώρες (π.χ. ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα κλπ.).
Η Συνθήκη Σένγκεν είχε αποκαταστήσει ένα κοινό on line σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών με κοινό data base, ώστε να αυξάνεται η αξιοπιστία και η ασφάλεια του συστήματος, που προσέφερε τελικά και το «διαβατήριο» και σε πολίτες τρίτων χωρών που εξασφάλιζαν βίζα Σένγκεν την ελεύθερη μετακίνηση εντός των εξωτερικών συνόρων της Ζώνης των χωρών μελών.
Η Συνθήκη Σένγκεν υπογράφτηκε το 1985 στην ομώνυμη πόλη του Λουξεμβούργου από την Γερμανία, το Βέλγιο, την Γαλλία, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία, και με την Συνθήκη του Άμστερνταμ(1997) ενσωματώθηκε στους θεσμούς της Ε.Ε.
Η Βρετανία και η Ιρλανδία αυτο-εξαιρέθηκαν από την Συνθήκη, ενώ για την Κύπρο, την Βουλγαρία, την Ρουμανία και την Κροατία δεν έχει εγκριθεί ακόμη η συμμετοχή τους, ενώ αντιθέτως συμμετέχουν η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, η Ελβετία και η Νορβηγία που δεν είναι μέλη της Ε.Ε.
Από την πρώτη στιγμή βασικό στοιχείο για την λειτουργία και διεύρυνση της Σένγκεν ήταν ο παράγοντας της αποτελεσματικής φύλαξης των «εξωτερικών συνόρων» της Σένγκεν, ώστε να μην μετατραπεί η ελευθερία μετακίνησης προσώπων, σε «εργαλείο» των κυκλωμάτων παράνομης διακίνηση προσώπων, της λαθρομετανάστευσης, της διακίνησης ναρκωτικών και όπλων κ.ά.
Σημαντικό για τις χώρες-μέλη είναι και το στοιχείο της on line ανταλλαγής πληροφοριών και στοιχείων, διαδικασία που συμβάλει στην καταπολέμηση παράνομων δραστηριοτήτων και εμπεδώνει το αίσθημα ασφάλειας για τους πολίτες.
Η είσοδος της Ελλάδας στην Συνθήκη Σένγκεν (2000) είχε χαιρετισθεί ως ένα ακόμη βήμα της χώρας για συμμετοχή στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε., αλλά και ως σημαντική συμβολή στην μετατροπή των Ελληνικών Συνόρων σε εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης.
Μια ενδεχόμενη έξοδος ή αναστολή συμμετοχής της Ελλάδας στην Σένγκεν, πλήττει και το κύρος της χώρας, καθώς πλέον η Ελληνική θεώρηση στα διαβατήρια εκατομμυρίων επισκεπτών από τρίτες χώρες θα είναι αποκλειστικά «εθνική» και θα στερεί τον τουρισμό από ένα συγκριτικό πλεονέκτημα που είχε, καθώς οι θεωρήσεις, θα είναι μόνο για είσοδο στην Ελλάδα και δεν θα εξασφαλίζουν την ανεμπόδιστη μετάβαση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.