Κάθε επιπλέον μέτρο για τη συγκράτηση της πανδημίας έχει πολιτικό κόστος. Αλλά αυτό που συνεπάγεται η ανεξέλεγκτη έξαρση της πανδημίας είναι πολύ μεγαλύτερο. Η κυβέρνηση θα υποστεί μεγαλύτερο πολιτικό κόστος αν δεν ελέγξει άμεσα την εξέλιξη του κορονοϊού, συγκριτικά με την αυστηροποίηση κάποιων μέτρων. Η κατάσταση σήμερα δεν είναι καθόλου καλή.
Τα υψηλά κρούσματα και ο αυξητικός αριθμός θανάτων επιβεβαιώνει τις προ δύο μηνών προβλέψεις μας για αυξητική τάση της πανδημίας μετά το καλοκαίρι. Η αυξητική τάση αυτή οφείλεται και στη χαλάρωση των μέτρων, όπως επίσης και στον υψηλό αριθμό ανεμβολίαστων στην Ελλάδα συγκριτικά με το εξωτερικό.
Δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να πετύχουμε το ποσοστό 70% πλήρως εμβολιασμένων του γενικού πληθυσμού στις αρχές Σεπτεμβρίου. Αν το είχαμε καταφέρει, τότε σήμερα θα είχαμε το κεφάλι μας ήσυχο. Μπήκαμε στο φθινόπωρο, που λειτουργεί ενισχυτικά για τη διάδοση της πανδημίας, με ένα σημαντικό ποσοστό ανεμβολίαστων. Περίπου ένα εκατομμύριο συμπολίτες μας δεν έχουν εμβολιαστεί ή δε θέλουν να εμβολιαστούν.
Κατά δεύτερον, για όσους εμβολιάστηκαν μαζί με τις πρώτες ομάδες στην αρχή του χρόνου, έχουν παρέλθει σήμερα οι έξι μήνες. Κάτι που σημαίνει ότι αρχίζει και μειώνεται σταδιακά η ανοσία από τον εμβολιασμό, άρα αυτά τα άτομα είναι περισσότερο εκτεθειμένα στο να μολυνθούν ή να νοσήσουν.
Ο τρίτος παράγοντας που λειτουργεί ενισχυτικά του νέου αυτού κύματος είναι το γεγονός πως η τρίτη δόση που είναι απαραίτητη σε όλους που συμπληρώνουν τους έξι μήνες από τον πλήρη εμβολιασμό τους, δεν έχει ακόμη χορηγηθεί δοθεί σε όλες τις κατηγορίες. Ακόμα όμως και σε όσους έχει χορηγηθεί, για να καταστεί αποτελεσματική, πρέπει πρώτα να παρέλθουν 20 ημέρες.
Μέχρι τότε δεν έχουν την απαραίτητη προστασία από τη μόλυνση ή τη νόσηση. Για όλους αυτούς τους λόγους θα έχουμε τις επόμενες εβδομάδες μια αύξηση του επιδημικού κύματος με περισσότερα κρούσματα, περισσότερους διασωληνωμένους και θανάτους.
Η αύξηση των κρουσμάτων εξαρτάται όμως και από το τι θα κάνουν η πολιτεία και οι πολίτες. Αν υπάρξει άμεση αντίδραση στις αρνητικές εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων, τότε έχουμε περιθώρια να περιορίσουμε την εξάπλωση της επιδημίας. Αυτό σημαίνει την ανάγκη εξάπλωσης των υποχρεωτικών εμβολιασμών, την πιο αυστηρή τήρηση της μάσκας, καθώς και των αποστάσεων ασφαλείας.
Σημαίνει επίσης, τον περαιτέρω περιορισμό της κινητικότητας των ανεμβολίαστων με όποιο δυνατό τρόπο μπορεί αυτό να γίνει και την οργάνωση πιο στοχευμένων προγραμμάτων πειθούς στους ανεμβολίαστους με ειδικές τεχνικές. Αν λοιπόν πειστούν έστω οι μισοί από τους ανεμβολίαστους, αυτό θα αποτελέσει μια σημαντική κατάκτηση για το «κτίσιμο» της ανοσίας.
Επίσης, στις κόκκινες περιοχές θα χρειαστεί ενδεχομένως να αρθούν κάποιες ελευθερίες και να επιβληθούν νέα μέτρα. Αν όλα τα παραπάνω γίνουν γρήγορα και αποφασιστικά, με τη συνεισφορά των πολιτών τότε μπορεί να περιοριστεί η πανδημία.
Η συμμετοχή των πολιτών παίζει καθοριστικό ρόλο. Χρειάζεται να καταγγέλλουν όταν βλέπουν να μην εφαρμόζονται τα μέτρα, να υψώνουν τη φωνή τους και να συμβάλλουν με το τρόπο τους στην συλλογική προσπάθεια, καθώς είναι αδύνατο το κράτος να αστυνομεύει κάθε πολίτη και κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του. Πρέπει όλοι μαζί να δώσουμε τη μάχη, πολίτες και πολιτεία. Διαφορετικά, μας περιμένει ένας πολύ δύσκολος χειμώνας.
*Ο Γιάννης Τούντας είναι Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ και μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της διαΝΕΟσις
