Κατακόρυφη μείωση των μεταναστευτικών ροών προς την Ελλάδα καταγράφηκε το δίμηνο Απριλίου - Μαΐου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019. Συγκεκριμένα, οι αφίξεις τον φετινό Απρίλιο ήταν κατά 97,26% λιγότερες ενώ τον Μάιο έχουν μειωθεί, σε σχέση με το 2019, κατά 91%, σύμφωνα με κυβερνητική ενημέρωση.
Αναλυτικά, τον Απρίλιο του 2019 κατέφθασαν στη χώρα μας 2.773 πρόσφυγες και μετανάστες, ενώ το 2020 μόλις 76. Αντίστοιχα, το Μάιο του 2019 αφίχθηκαν 3.141 άτομα, ενώ τον Μάιο του 2020 έχουν καταφθάσει, μέχρι σήμερα, συνολικά 204.
Παράλληλα γίνεται γνωστό έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη δημιουργία 3 εκ των 5 κλειστών δομών νησιών σε νησιά του Αν. Αιγαίου (Σάμος, Κως, Λέρος), ενώ για τη Χίο και τη Λέσβο συνεχίζεται η διαδικασία διαβούλευσης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Συνεχίζεται, επίσης, η οικονομική ενίσχυση των Δήμων, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκονται δομές φιλοξενίας. Στο πλαίσιο αυτό διετέθησαν ανταποδοτικά τέλη ύψους 2.778.202 ευρώ συνολικά στους Δήμους για το α’ τρίμηνο του 2020, ενώ είχαν ήδη χορηγηθεί 9.491.400 ευρώ για το 2019 στους Δήμους. Συνολικά, οι δικαιούχοι Δήμοι έλαβαν 12.269.602 ευρώ.
Στο σχετικό ενημερωτικό σημείωμα τονίζεται ότι συστάθηκε «Ταμείο Αλληλεγγύης» στο οποίο έχουν διατεθεί 25 εκ. ευρώ για χρηματοδότηση έργων σε Δήμους ενώ τερματίζεται, εντός του έτους, η λειτουργία 60 δομών που στεγάζονται σε ξενοδοχειακές μονάδες από τις 93 δομές στις οποίες φιλοξενούντο το 8% περίπου του μεταναστευτικού πληθυσμού.
Αποσυμφόρηση νησιών: Οι διαμένοντες στα ΚΥΤ νήσων έχουν μειωθεί κατά 15% μέχρι σήμερα από την αρχή του έτους. Συνολικά 13.000 άτομα έχουν μεταφερθεί από 1η Ιανουαρίου του 2020 από τα νησιά προς την ενδοχώρα. Έχουν απορροφηθεί οι αυξημένες ροές του πρώτου διμήνου. Σήμερα στα 5 νησιά βρίσκονται 36.276 από 42.000 που ήταν αρχές Ιανουαρίου.
Επιτάχυνση διαδικασιών ασύλου: Σημαντική αύξηση του ρυθμού έκδοσης αποφάσεων από περίπου 4.000 κατά μέσο όρο το μήνα το 2019, σε 7.000 τον Μάρτιο, 16.000 τον Απρίλιο, και κινούμαστε σε αντίστοιχο ρυθμό τώρα και το Μάιο του 2020. Αποτέλεσμα η μείωση του χρονικού διαστήματος έκδοσης απόφασης α’ βαθμού από 185 μέρες σε 25 ημέρες. Έχουμε ήδη εκδώσει από την 1η Ιανουαρίου 11.000 αρνητικές αποφάσεις ασύλου, ώστε να επιταχυνθούν και οι διαδικασίες επιστροφών/απελάσεων. Συνολικά, από την 01/01/20, πραγματοποιήθηκαν 139 απελάσεις και 861 εθελούσιες -μέσω ΔΟΜ- επιστροφές. Έχει προγραμματιστεί, εντός της επόμενης εβδομάδας, η πρώτη πιλοτική -μετά κορονοϊού- επιστροφή 40 ατόμων.
Νέες θέσεις φιλοξενίας: Υπαρκτό πρόβλημα αποτελεί ο υπερκορεσμός των νησιωτικών δομών φιλοξενίας. Δημιουργούνται 11.237 νέες θέσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα σε υπάρχουσες δομές, χωρίς να κατασκευαστούν νέες. Συνολικά, από την 01-06-2020, αναμένεται ότι θα αποχωρήσουν σταδιακά από το πρόγραμμα «ESTIA» 11.237 άτομα. Ο νόμος έχει ψηφιστεί από τον Νοέμβριο του 2019 με αρχικό χρόνο εφαρμογής τον Μάρτιο. Παρατάθηκε μέχρι 31 Μαΐου λόγω Covid-19, άρα υπήρξε επαρκής χρόνος προετοιμασίας.
Όπως διευκρινίζεται πρόκειται για αναγνωρισμένους πρόσφυγες και δικαιούνται προστασίας στην Ελλάδα με βάση το Διεθνές Δίκαιο, έχοντας δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αυτό συνεπάγεται την απρόσκοπτη πρόσβαση τους στις υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους. Ειδικότερα:
- Η κοινωνική ένταξή τους επιτυγχάνεται μέσα από το πρόγραμμα «Helios», το οποίο επικεντρώνεται στην στήριξη στην στέγαση, την απασχόληση και την ενσωμάτωση δικαιούχων διεθνούς προστασίας ( πρόσφυγες) και χρηματοδοτείται από τους πόρους που έχουν διατεθεί στη χώρα μας από τη Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (Directorate General Migration and Home Affairs of the European Commission-DG HOME). Η συνολική χρηματοδότηση του προγράμματος από 01/06/19 έως 30/11/20, ανέρχεται σε 47.168.302,92 ευρώ.
- Εγγραφή σε κοινωνικές υπηρεσίες (μητρώα ΟΑΕΔ, λήψη Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης-ΑΜΚΑ και Αριθμού Φορολογικού Μητρώου-ΑΦΜ).
- Πρόσβαση στην αγορά εργασίας (μετά το πέρας 6 μηνών από τη λήψη δελτίου αιτούντος διεθνούς προστασίας και σε περίπτωση που δεν έχει εξεταστεί το αίτημά του, προβλέπεται η πρόσβαση του αιτούντος ασύλου σε μορφές εξαρτημένης εργασίας, ήτοι πολύ πριν τη λήψη απόφασης ασύλου για όσους είναι ήδη στη χώρα πριν από το 2020).
- Σχεδιασμό νέων ή προσαρμογή υπαρχόντων προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΑΕΔ, ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας σε αυτά.
- Εξασφάλιση πρόσβασης αναγνωρισμένων προσφύγων σε κοινωνικά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα κ.ά.).
