Δυστυχώς δεν καταφέραμε να πετύχουμε τον στόχο της συλλογικής ανοσίας εμβολιάζοντας τουλάχιστον το 70% του γενικού πληθυσμού πριν την έναρξη του φθινοπώρου. Με περίπου 35-40% ανεμβολίαστους, η πανδημία αναπόφευκτα παρουσιάζει νέα έξαρση τις τελευταίες εβδομάδες, η οποία θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα. Η πανδημία θα αρχίσει να κάμπτεται μόνο όταν φτάσουμε στον παραπάνω στόχο.
Ο στόχος, όμως, της συλλογικής ανοσίας δεν πρόκειται να επιτευχθεί άμεσα με τους σημερινούς ρυθμούς των χαμηλών εμβολιασμών. Πιθανότατα, σε όλο τον Νοέμβριο να καταγραφεί περαιτέρω αυξητική τάση της πανδημίας, με περισσότερα ημερήσια κρούσματα και δυστυχώς και με περισσότερους νεκρούς.
Προκειμένου να επισπεύσουμε την επίτευξη της συλλογικής ανοσίας πριν μας βρει ο χειμώνας, θα πρέπει η κυβέρνηση να επανεξετάσει ορισμένα κρίσιμα ζητήματα.
Τέτοια είναι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός και σε άλλες κατηγορίες εργαζομένων, ο μεγαλύτερος περιορισμός και ο πιο αυστηρός έλεγχος των ανεμβολίαστων σε δημόσιους χώρους και στους χώρους εργασίας, καθώς και η οργάνωση «εκστρατείας πειθούς» με στοχευμένες προσπάθειες παρέμβασης στις ομάδες που αντιστέκονται. Ιδίως στα άτομα άνω των 75-80 ετών, οι οποίοι είναι και οι πιο ευάλωτοι να νοσήσουν βαριά ή και να χάσουν τη ζωή τους, αλλά και στους νέους που θεωρούν ότι δεν κινδυνεύουν από τον κορονοϊό, αγνοώντας ή παραβλέποντας τον αυξανόμενο αριθμό θυμάτων σε μικρές ηλικίες.
Η «εκστρατεία πειθούς» προϋποθέτει την ανασυγκρότηση της επικοινωνιακής στρατηγικής, η οποία έχει αποδυναμωθεί τους τελευταίους μήνες, όπως αποδυναμωμένος φαίνεται να είναι και ο ρόλος της Επιτροπής Εμπειρογνομώνων, σε σχέση με τους αρχικούς μήνες της πανδημίας. Το κενό που κακώς άφησε η απουσία του Σ. Τσιόδρα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα είτε από τον ίδιο είτε από κάποιο άλλον που να είναι όμως σε θέση να κερδίσει την ίδια εμπιστοσύνη του κοινού.
Προϋποθέτει ακόμα την οργάνωση ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων Αγωγής Υγείας σε επιμέρους ομάδες του πληθυσμού, διότι οι απόψεις, οι στάσεις, και τελικά οι συμπεριφορές σε θέματα υγείας δεν καθορίζονται μόνο από την ενημέρωση και τις γνώσεις. Αποτελούν προϊόν σύνθετων διεργασιών στις οποίες υπεισέρχονται ψυχολογικοί, κοινωνικοί, πολιτιστικοί, θρησκευτικοί κ.ά. παράγοντες.
Επίσης, θα πρέπει να μπει περιορισμός στη δημόσια παρουσία εκπροσώπων του αντιεμβολιαστικού κινήματος, οι οποίοι βγαίνοντας στα ΜΜΕ κάνουν διπλό κακό. Πρώτα απ’όλα προπαγανδίζοντας την επικίνδυνη θέση που λαμβάνουν εναντίον των εμβολίων και δεύτερον γιατί οι ανοησίες και τα μυθεύματα που εκφράζουν στα ΜΜΕ διακινούνται στη συνέχεια ανεξέλεγκτα στο διαδίκτυο, το οποίο αποτελεί τον βασικό τροφοδότη του αντιεμβολιαστικού κινήματος.
Αντίθετα, οι άλλες χώρες της Δ. Ευρώπης πέτυχαν ήδη τα επιθυμητά ποσοστά εμβολιασμών γιατί έλαβαν εγκαίρως τα αναγκαία μέτρα. Στην Ιταλία για παράδειγμα, το «πράσινο» διαβατήριο λειτουργεί εδώ και πολλούς μήνες για όλους τους εργαζόμενους, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Η υποχρεωτικότητα εμβολιασμού στους υγειονομικούς, επίσης, λειτουργεί εδώ και μήνες, με την υποστήριξη των συνδικάτων, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στη χώρα μας. Εμείς την εφαρμόσαμε μόλις τον Σεπτέμβριο με τα συνδικάτα των υγειονομικών να διαδηλώνουν τακτικά εναντίον της. Στην δε Πορτογαλία, την ενημέρωση του πληθυσμού για τους εμβολιασμούς, την ανέλαβε ένα πρόσωπο που χαίρει μεγάλης εμπιστοσύνης.
* Ο Γιάννης Τούντας είναι Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ και μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της διαΝΕΟσις
