“Αποτελεί ο Donald Trump παγκόσμιο κίνδυνο;” Το ερώτημα αυτό απασχόλησε για αρκετές εβδομάδες την κοινή γνώμη, τον πολιτικό κόσμο αλλά και τις αγορές, τόσο πριν όσο και μετά την εκλογή του Trump. Κατά τον Francis Fukuyama, του καθηγητή που διακήρυξε το τέλος της Ιστορίας, ο D. Trump μπορεί να σηματοδοτήσει μια αλλαγή στην παγκόσμια φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων.
Η Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου είναι η μέρα που έχουν επιλέξει οι Αμερικάνοι από το 1845 για να πραγματοποιούν τις εθνικές εκλογές τους. Ο λόγος για την επιλογή αυτή είχε να κάνει με τη μεταφορά των ψηφοφόρων από τις αγροτικές περιοχές, καθώς θα χρειάζονταν τουλάχιστον μία μέρα για να φτάσουν στον αστικό προορισμό τους, χωρίς όμως να “θυσιάζουν” την Κυριακή που πήγαιναν εκκλησία. Έτσι επέλεξαν την Τρίτη και το έθιμο διαρκεί έως σήμερα, με τις αμερικάνικες εκλογές της 8ης Νοέμβρη να οδηγούν τον D. Trump στο προεδρικό αξίωμα μετά από μια σκληρή μάχη με την υποψήφια των Δημοκρατικών, Hillary Clinton.
Ο Donald Trump είναι ένας δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας με καζίνο και ξενοδοχεία που όμως δεν είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για την πολιτική μέχρι την άνοιξη του 2015, όταν προστέθηκε στους υποψήφιους για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων. Όπως έχει πει και ο ίδιος ο Trump "αν είναι κάτι να σου αλλάξει τη ζωή, καλύτερα να μάθεις όσο περισσότερα μπορείς γι'' αυτό". Με κεντρικό σύνθημα το «Make America Great Again» επικράτησε εύκολα απέναντι σε πολιτικούς με ισχυρούς δεσμούς στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπως ο Ted Cruz, γερουσιαστής του Τέξας, γεγονός που αναδεικνύει την κρίση των Ρεπουμπλικάνων αλλά και την αυξανόμενη φθορά του πολιτικού προσωπικού της χώρας.
Η Hillary Clinton πήρε το χρίσμα των Δημοκρατικών και ήταν μάλιστα η πρώτη γυναίκα που προέρχεται από ένα μεγάλο κόμμα και διεκδικεί την προεδρεία, επικρατώντας του γερουσιαστή Bernie Sanders στις προκριματικές εκλογές. Είχε διατελέσει υπoυργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Obama και απασχόλησε ιδιαίτερα τον Τύπο με τα περίφημα email της. Eιδικότερα, λίγες μέρες πριν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, το FBI προχώρησε σε νέα έρευνα για την αλληλογραφία της υποψήφιας των Δημοκρατικών. Στόχος ήταν να εξεταστούν email τα οποία εστάλησαν από τον προσωπικό λογαριασμό της Clinton όταν ήταν υπουργός Eξωτερικών και να εξακριβωθεί αν τα email αυτά περιείχαν διαβαθμισμένες πληροφορίες.
Η νίκη του Trump ήταν για πολλούς απροσδόκητη, καθώς εκτός των άλλων – όπως και στην περίπτωση του Brexit – οι δημοσκοπήσεις που έδειχναν ισχυρό προβάδισμα της Clinton έπεσαν έξω.
Ο 70χρονος επιχειρηματίας κατάφερε να επικρατήσει κερδίζοντας 306 εκλέκτορε
ς από τους 538, ενώ η Clinton 227. Παρά τη μεγάλη πόλωση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ο Trump δήλωσε ότι θα είναι “πρόεδρος όλων των Αμερικανών” και πως έχει έρθει η ώρα να αναχαιτιστούν οι διχαστικοί άνεμοι και οι Αμερικανοί να ενωθούν ως έθνος.
Σύμφωνα με αναλυτές της Saxo Bank, “η Αμερική ψήφισε και αποφάσισε για το νέο της Πρόεδρο, το υψηλότερο αξίωμα που υπάρχει στον κόσμο. Οι ψηφοφόροι αυτή τη φορά ψήφισαν για την αλλαγή. Μια αλλαγή η οποία πιστεύουμε ότι σχετίζεται λιγότερο με τον Trump ή την αντίπαλό του Hillary Clinton, αλλά περισσότερο με την επίθεση στο υπάρχον κοινωνικό κατεστημένο. Έχει να κάνει με το γεγονός ότι η γενιά του 1989 ενηλικιώνεται και αποφασίζει για το μέλλον της. Μια γενιά που έζησε σε περιβάλλον έντονης παγκοσμιοποίησης, με πολιτικές υπέρ του ελεύθερου εμπορίου. Η ίδια γενιά τώρα επαναστατεί και στρέφεται εναντίον των πολιτικών εμπορίου και εναντίον της παγκοσμιοποίησης”.
Στο ίδιο μοτίβο, πολλοί πολιτικοί επιστήμονες θεωρούν πως η εκλογή Trump αποτελεί γροθιά στο φιλελεύθερο κατεστημένο της Δύσης, στο ίδιο κατεστημένο που εκπροσωπεί για παράδειγμα και η Angela Merkel στη Γερμανία. Εκτιμούν πως με αυτόν τον τρόπο αλλάζει η πολιτική σκακιέρα και ενδυναμώνονται οι φωνές του αντισυστημικού λαϊκισμού σε αντίθεση με τους υποστηρικτές του “ρεαλισμού των αριθμών” όπως η A. Merkel ή ο B. Obama. Πολλοί μάλιστα παρομοίασαν τη νίκη Trump με την νίκη του Ιταλού Silvio Berlusconi στο αξίωμα του πρωθυπουργού.
Η αντίδραση της Ευρώπης συνοψίζεται κατά το ήμισυ στη δήλωση του πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean Claude Juncker, ο οποίος είπε πως εν ολίγοις η εκλογή του Trump θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ΗΠΑ. Το έτερον ήμισυ κρύβεται στα λόγια της Angela Merkel, "η Γερμανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνδέονται με αξίες, τη δημοκρατία, την ελευθερία, τον σεβασμό του νόμου, της αξιοπρέπειας του ανθρώπου ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός του, τη θρησκεία του, το φύλο του, τον σεξουαλικό προσανατολισμό του ή τις πολιτικές πεποιθήσεις του. Είναι στη βάση αυτών των αξιών που προτείνω μια στενή συνεργασία με τον επόμενο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, D. Trump".
Ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο που αυξάνει τη σπουδαιότητα της εκλογής Trump είναι ουσιαστικά η ήττα του μιντιακού κατεστημένου των ΗΠΑ. Η Κλίντον στηρίχθηκε από 186 εφημερίδες - αρκετές εκ των οποίων παραδοσιακά ρεπουμπλικανικές - από τα περισσότερα κανάλια, από τη συντριπτική πλειοψηφία του επιχειρηματικού κόσμου αλλά και από στελέχη των Ρεπουμπλικάνων. Από την άλλη, ο Trump είχε τη στήριξη μόλις 19 εφημερίδων, κανενός καναλιού, ενώ συγκρούστηκε και με τον μηχανισμό του κόμματος του, καθώς στράφηκε ανοιχτά ενάντια στον Paul Ryan, τον ρεπουμπλικάνο Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Τα πρόσωπα εμπιστοσύνης του D. Trump
Μακριά από παλαιότερες γραφειοκρατικές επιλογές, ο Trump επέλεξε τον πρόεδρο της Exxon Mobil, Rex Tillerson, για το State Department. Όπως και ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος, ο Tillerson δεν έχει ιδέα από το παραδοσιακό σύστημα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας αλλά αντίθετα ξέρει τα πάντα από επιχειρήσεις. Ειδικά απ'' αυτές που αφορούν τον κλάδο της ενέργειας.
Ο Steven Mnuchin, στέλεχος της Goldman Sachs επί 17 χρόνια, αναλαμβάνει υπουργός Οικονομικών και υπόσχεται “τη μεγαλύτερη φορολογική μεταρρύθμιση από τα χρόνια του Reagan”.
Ως υπουργό Εμπορίου επέλεξε τον Wilbur Ross, έναν επιχειρηματία με περιουσία – κατ'' εκτίμηση του Forbes – στα 2,9 δισ. δολάρια. Οι θέσεις του Ross, ο οποίος είναι γνωστός στην Wall Street ως “ο βασιλιάς της χρεοκοπίας”, περιλαμβάνουν την απαλλαγή από τα δεσμά των κακών εμπορικών συμφωνιών και υψηλούς δασμούς στην Κίνα.
Η εκλογή του Donald Trump, λοιπόν, δίκαια κέρδισε το παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, έχοντας τον έλεγχο του Λευκού Οίκου, είναι αυτός που θα καθορίσει το κατά πόσο η χώρα θα παραμείνει μια υπερδύναμη που επεμβαίνει οικονομικά και στρατιωτικά σε όποια χώρα επιθυμεί ή αν θα αποφασίσει να αποστασιοποιηθεί εν μέρει από από τη διεθνή πολιτική σκηνή.
Ο Trump μοιάζει έτοιμος να θέσει υπό αμφισβήτηση ιστορικές συμμαχίες των ΗΠΑ και να αποδεχθεί ένα κόσμο διαιρεμένο σε σφαίρες επιρροής. Πρόκειται για μια πρόταση που έχει να “ακουστεί” από τη Διάσκεψη της Γιάλτας το 1945. Φυσικά, πέρα από τις επιλογές που έκανε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος σχετικά με το πολιτικό του προσωπικό, μένουν ακόμα να φανούν τα πρώτα δείγματα κυβερνητικής γραφής του.
Επιμέλεια: Δανάη Μαραγκουδάκη
