Εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, η ΟΝΝΕΔ σε συνεργασία με τη Γραμματεία Ποιότητας Ζωής & Εθελοντισμού της Νέας Δημοκρατίας και τη Γραμματέα Πίστη Κρυσταλλίδου έχει ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια ευαισθητοποίησης γύρω από την αξία και την αναγκαιότητα της δωρεάς μυελού των οστών, αλλά και φυσικά με στόχο την εγγραφή νέων εθελοντών δοτών.
Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Δότη Μυελού των Οστών, καλούμε και πάλι όλα τα μέλη μας και όλους τους νέους ανθρώπους να γίνουν εθελοντές δότες μυελού.
Η ανάγκη για μυελό δε σταματά να είναι υπαρκτή, ούτε βέβαια και η δυνατότητά μας να προσφέρουμε. Γινόμαστε δότες μυελού των οστών για να χαρίσουμε ζωή σε χιλιάδες συνανθρώπους μας που το έχουν ανάγκη, προσφέροντας ελάχιστο από το χρόνο μας με μια διαδικασία πολύ απλή, αφού το μόνο που χρειάζεται για να εγγραφεί κανείς στο μητρώο εθελοντών είναι δείγμα σάλιου. Με αυτόν τον τρόπο θα συμβάλουμε και εμείς στο να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των ασθενών που θα καταφέρουν να βρουν συμβατό δότη μυελού των οστών.
Ο Πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ Παύλος Μαρινάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Είμαστε υπερήφανοι που μέσα σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο, έχουμε συμβάλει στο να εγγραφούν πολλοί νέοι εθελοντές δότες μυελού των οστών σε όλη την Ελλάδα. Οι ανάγκες, όμως, των συνανθρώπων μας δεν σταματούν, για αυτό και εμείς δεν σταματάμε την προσπάθεια να πείσουμε όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους να γίνουν εθελοντές. Η ζωή δεν μπορεί να περιμένει».
Βασικές πληροφορίες για τη δωρεά μυελού των οστών:
Τι είναι ο μυελός των οστών;
Πρόκειται για το ρευστό ιστό που βρίσκεται μέσα στα οστά και περιέχει αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα, δηλαδή τις πρόδρομες μορφές των λευκών αιμοσφαιρίων, των ερυθρών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων που κυκλοφορούν στο αίμα.
Δεν πρέπει να συγχέεται σε καμία περίπτωση ο μυελός των οστών με το νωτιαίο μυελό, ο οποίος βρίσκεται στο νωτιαίο σωλήνα της σπονδυλικής στήλης και αποτελεί ιστό του νευρικού συστήματος που σχετίζεται με νευρικές λειτουργίες και όχι με αιμοποίηση.
Τι σημαίνει μεταμόσχευση μυελού των οστών;
Σημαίνει αντικατάσταση του «άρρωστου» ανοσοποιητικού – αιμοποιητικού συστήματος του ασθενή με ένα «υγιές», μέσω της μεταμόσχευσης μυελού από έναν υγιή δότη. Αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα συλλέγονται από τον εθελοντή δότη και μεταμοσχεύονται στον ασθενή με ενδοφλέβια έγχυση, σαν μετάγγιση αίματος. Το σώμα του ασθενή αναγεννά έναν υγιή μυελό των οστών και αποκτά ξανά ένα υγιές ανοσοποιητικό – αιμοποιητικό σύστημα.
Ποιος είναι συμβατός δότης;
Απαραίτητη προϋπόθεση για να πραγματοποιηθεί η μεταμόσχευση είναι η εύρεση ενός κατάλληλου, ιστοσυμβατού δότη, ατόμου με ομοιότητα ως προς τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας (HLA). Τα HLA αντιγόνα είναι μόρια που υπάρχουν στα κύτταρα, κληρονομούνται και καθορίζουν τoν ιστικό τύπο του κάθε ατόμου (γενετική ταυτότητα).
Οι γονείς συνήθως δεν είναι συμβατοί, ενώ η πιθανότητα συμβατότητας μεταξύ αδερφών είναι περίπου 25%. Για άλλους συγγενείς αυτή η πιθανότητα μειώνεται περίπου στο 1%. Η πιθανότητα συμβατότητας μη συγγενούς δότη δεν είναι εύκολο να προσεγγιστεί και υπολογίζεται μεταξύ 1:20.000 έως 1:1.000.000.
Πώς μπορεί να γίνει κάποιος δότης;
Αρκεί να έχει ηλικία από 18 έως 45 ετών, να συμπληρώσει μια απλή αίτηση εγγραφής εθελοντή δότη αιμοποιητικών κυττάρων και να προσφέρει ελάχιστο δείγμα στοματικού επιχρίσματος (σάλιο) ή περιφερικού αίματος προκειμένου να γίνει η HLA τυποποίηση, διαδικασία παντελώς ανώδυνη με διάρκεια δευτερολέπτων. Στη συνέχεια γίνεται καταχώρηση των δεδομένων της τυποποίησης στην παγκόσμια δεξαμενή δοτών με τις εθνικές τράπεζες (όπως και η ελληνική) να αποτελούν μέρος του συνόλου της παγκόσμιας τράπεζας.
Τι συμβαίνει αν ο δότης βρεθεί συμβατός με ασθενή;
Η Τράπεζα επικοινωνεί με το δότη ώστε να γίνει συμπληρωματική εξέταση ιστοσυμβατότητας μόνο ΑΝ το επιθυμεί ο πιθανός δότης ώστε να ολοκληρωθεί η δωρεά. Ο δότης αποφασίζει αν θα δωρίσει μυελικό ή περιφερικό αιματικό μόσχευμα, ενώ οι δαπάνες που σχετίζονται με τη δωρεά και οι αμοιβές για εργασία που ο δότης πιθανόν να στερηθεί καλύπτονται πλήρως.
Η διαδικασία δωρεάς είναι επώδυνη;
Όχι! Η συλλογή των αιμοποιητικών κυττάρων είναι διαδικασία παρόμοια με την αιμοδοσία, απλώς διαρκεί από δύο έως τέσσερις ώρες. Για τη λήψη μυελού των οστών ο δότης εισάγεται στο νοσοκομείο μια μέρα πριν από την καθορισμένη ημερομηνία λήψης και εξετάζεται από τους γιατρούς. Την επόμενη ημέρα οδηγείται στην αίθουσα του χειρουργείου και κάτω από γενική αναισθησία γίνεται η λήψη μυελού των οστών, μετά από παρακέντηση των πλατεών οστών της λεκάνης. Η διαδικασία αυτή δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση ή ραφές.
Μύθοι & Αλήθειες για τη δωρεά μυελού των οστών
Κινδυνεύει η υγεία μου;
Οι αναμενόμενες επιπτώσεις από τη συλλογή μοσχεύματος είναι μηδαμινές. Για την αποφυγή οποιονδήποτε σοβαρών επιπλοκών, ο κάθε δότης περνά από ένα λεπτομερή ιατρικό έλεγχο προτού προχωρήσει στη δωρεά μοσχεύματος.
Δεν μπορώ να αλλάξω γνώμη;
Κανένας δεν μπορεί να υποχρεώσει το δότη να δώσει μόσχευμα, αλλά είναι πολύ σημαντικό κάποιος να ενημερωθεί σωστά και να το σκεφτεί σοβαρά πριν εγγραφεί στο αρχείο δοτών. Προκαλεί μεγάλη ψυχολογική αναστάτωση στους ασθενείς και την οικογένεια τους αν κάποια στιγμή αναθεωρήσει την απόφασή του ο δότης.
Θα ζητάνε συνέχεια το μυελό μου;
Είναι σπάνιο να ζητηθεί από κάποιον δότη να δώσει μόσχευμα περισσότερο από μία φορά στη ζωή του. Σε μερικές περιπτώσεις όμως, όπως υποτροπής της ασθένειας του δέκτη (ασθενή), είναι δυνατό να χρειαστεί να δώσει μόσχευμα ξανά στον ίδιο ασθενή. Είναι επιλογή του δότη να προχωρήσει σε δεύτερη δωρεά μοσχεύματος.
Ο ασθενής γνωρίζει το δότη;
Καθ’ όλη τη διαδικασία της δωρεάς, αλλά και μετά, υπάρχει πλήρης ανωνυμία τόσο του δότη όσο και του ασθενή. Επιτρέπεται η ανταλλαγή μιας ευχετήριας κάρτας ή μιας σύντομης επιστολής από το δότη στον ασθενή και αντίστροφα, αφού όμως ελεγχθεί για να αφαιρεθούν οποιαδήποτε προσωπικά στοιχεία αποκαλύπτουν την ταυτότητα του.
