Η επιτροπή των ειδικών σε θέματα ανοσοποίησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (γνωστή με το ακρωνύμιο Sage) αναθεώρησε τις οδηγίες της για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του πρώτου καρκίνου που αντιμετωπίζεται με ένα προληπτικό αντικαρκινικό εμβόλιο και που σύμφωνα με τον Οργανισμό, μπορεί να εξαλειφθεί μέσα στα προσεχή χρόνια. Μελετώντας τα ευρήματα που συλλέχθηκαν τα τελευταία χρόνια, η Επιτροπή Sage κατέληξε στο συμπέρασμα πως έστω και μια δόση του εμβολίου HPV μπορεί να προσφέρει συγκρίσιμη προστασία με τον εμβολιασμό των δύο ή των τριών δόσεων.
Αυτή η διαπίστωση σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας θα μπορούσε να αποτελέσει εκείνο τον παράγοντα που θα αλλάξει τα δεδομένα του παιχνιδιού, σε ό,τι αφορά την πρόληψη του πιο φονικού γυναικείου καρκίνου στις νεαρές ηλικίες, αφού έτσι θα μπορούσαν να περισσέψουν περισσότερες δόσεις για να διατεθούν για την προστασία περισσότερων κοριτσιών ειδικά στις πιο φτωχές χώρες όπου η εμβολιαστική κάλυψη των κοριτσιών και των νεαρών γυναικών είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας χαρακτηρίζεται ως ο «σιωπηλός» δολοφόνος των νεαρών γυναικών και είναι από τους λίγους καρκίνους που είναι απολύτως προλήψιμος.
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Θεραπευτικής Παθολογίας-Ογκολογίας Άρης Μπάμιας, Διευθυντής της Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του νοσοκομείου «Αττικόν» η έννοια της πρόληψης στον καρκίνο του μαστού και του προστάτη δεν υφίσταται αν ακριβολογήσουμε-εκτός από εκείνα τα λίγα περιστατικά κατά τα οποία υπάρχει κληρονομικό υπόβαθρο (για καρκίνους στο μαστό, τις ωοθήκες και τον προστάτη) και εντοπίζονται στον άνδρα ή τη γυναίκα τα ένοχα γονίδια BRCA 1 και BRCA 2, ώστε να γίνει παρέμβαση πριν εμφανιστεί η νόσος. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η «πρόληψη» του καρκίνου έγκειται απλώς στην έγκαιρη διάγνωσή του, όπως λέει ο Άρης Μπάμιας και προσυπογράφει ο γυναικολόγος- χειρουργός μαστού, Δημοσθένης Μπαλτάς, Συντονιστής Διευθυντής της Α' Κλινικής Μαστού του Ιασώ.
Συνολικά, το 95% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας οφείλονται στον σεξουαλικώς μεταδιδόμενο ιό HPV. Πρόκειται για την 4η πιο συχνή ογκολογική νόσο στις γυναίκες, με το 90% των ασθενών να ζουν σε χώρες μέτριου ή χαμηλού εισοδήματος. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αποτελεί 2η αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες, αλλά στις ηλικίες 25-45 ετών αναδεικνύεται σε πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο. Όπως επισημαίνει ο Διευθυντής της Επιτροπής Sage Δρ. Αλεχάντρο Κραβιότο (Dr Alejandro Cravioto), η αναθεωρημένη στρατηγική εμβολιασμού έναντι του ιού HPV των ανθρωπίνων θηλωμάτων περιλαμβάνει: μια ή δύο δόσεις για τα κορίτσια ηλικίας 9-14 ετών, μια ή δύο δόσεις για τις έφηβες και τις νέες γυναίκες ηλικίας 15-20 ετών και δύο δόσεις -με μεσοδιάστημα 6 μηνών) για τις γυναίκες ηλικίας άνω των 21 ετών.
Τα οροθετικά άτομα (που είναι θετικά στον ιό HIV) θα πρέπει να λαμβάνουν 3 δόσεις του εμβολίου HPV καθώς έχουν ανοσοανεπάρκεια. Θυμίζουμε άλλωστε ότι το AIDS σαν όρος προκύπτει σαν ακρωνύμιο από το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοποιητικής Ανεπάρκειας. Ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο στόχος του Παγκόσμιου Σχεδίου Δράσης για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας θα πιαστεί πιο εύκολα με μια στρατηγική χορήγησης μιας δόσης εμβολίου HPV καθώς έτσι θα αυξηθεί η διαθεσιμότητα των εμβολίων ώστε να μπορέσει να εμβολιαστεί το 90% των κοριτσιών ηλικίας έως 15 ετών με μια δόση μέχρι το 2030.
Μέχρι στιγμής η μόνη χώρα που έχει φτάσει κοντά στην εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι η Αυστραλία (η οποία επέλεξε να εμβολιάσει εξαρχής κορίτσια και αγόρια - σε σχολικό περιβάλλον) και παγκοσμίως η εμβολιαστική κάλυψη έναντι του HPV με δύο δόσεις εμβολίου ήταν μόλις 13% το 2020. Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός HPV μειώθηκε κατά 40% στα χρόνια της covid πανδημίας - όπως συνέβη και με άλλους εμβολιασμούς ρουτίνας - κι επιβάλλεται να αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη, ειδικά τώρα που αποζημιώνεται και ο εμβολιασμός στα αγόρια ηλικίας έως 18 ετών.
