Ένα λίτρο βενζίνης έφτασε πλέον να κοστίζει 70 λεπτά περισσότερο σε σχέση με πέρυσι. Δηλαδή, για ένα νοικοκυριό που καταναλώνει 100 λίτρα τον μήνα, χρειάζονται περί τα 70 ευρώ παραπάνω. Ή 840 ευρώ τον χρόνο αν διατηρηθεί αυτή η κατάσταση. Ή πάνω από ένα καθαρό δεκαπενθήμερο διότι ο μέσος καθαρός μισθός στην Ελλάδα -τουλάχιστον στον ιδιωτικό τομέα- με τα βίας ξεπερνά τα 1.300-1.400 ευρώ.
Αυτή είναι μόνο η μία από τις διαστάσεις του προβλήματος. Η εκτόξευση του μεταφορικού κόστους δεν αφορά μόνο στα νοικοκυριά. Ο δευτερογενής κύκλος των ανατιμήσεων έχει ήδη ξεκινήσει κάτι που αναμένεται να αποτυπωθεί και στα σημερινά στοιχεία του πληθωρισμού. Σήμερα δίνονται στη δημοσιότητα τα στοιχεία του εναρμονισμένου δείκτη. Αν πλησιάσουμε προς το 10%, τότε την επόμενη εβδομάδα η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή πολύ κοντά στο 11%.
Υψηλή τιμή στα καύσιμα σημαίνει:
1. Απώλεια εισοδήματος για τα νοικοκυριά και το παράδειγμα που προαναφέρθηκε αποτυπώνει και την έκταση της απώλειας. Πλέον οι τιμές πονάνε όχι μόνο τη μεσαία αλλά και την ανώτερη οικονομική τάξη καθώς ένα «φουλάρισμα» πλησιάζει πλέον τα 115 ευρώ.
2. Απώλεια φορολογικών εσόδων. Από τον Απρίλιο, η κατάσταση έχει αρχίσει να γυρίζει. Η ζημιά που παθαίνει το δημόσιο εξαιτίας της μείωσης της κατανάλωσης, είναι μεγαλύτερη από το αυξημένο έσοδο που προκύπτει από τον ΦΠΑ. Η σύγκριση με πέρυσι δεν έδειχνε κάτι μέχρι τώρα γιατί γινόταν σύγκριση με περίοδο πανδημίας. Από τον Μάιο η μείωση είναι πιθανό ότι θα αρχίσει να αποτυπώνεται και σε σύγκριση σε σχέση με τα περυσινά δεδομένα. Πέρυσι, η τιμή ήταν στα 1,6 ευρώ το λίτρο και φέτος στα 2,3. Όσο και αν ο ΦΠΑ υπεραποδίδει, δύσκολα θα καλύψει τις απώλειες από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης που φτάνει στα 70 λεπτά ανά λίτρο.
3. Εκτόξευση ελλείμματος εμπορικού ισοζυγίου. Εκεί που είχαμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα του φυσικού αερίου, τώρα προκύπτει νέο βαρίδι για το ΑΕΠ καθώς μεγαλύτερης αξίας εισαγωγές σημαίνει και μικρότερος ρυθμός ανάπτυξης. Το έλλειμμα για το 2022 οδεύει ολοταχώς προς νέα υψηλά τουλάχιστον 4-5 ετών και η βενζίνη θα είναι υπεύθυνη γι’ αυτό σε πολύ μεγάλο βαθμό.
4. Αναζωπύρωση πληθωριστικών πιέσεων. Άλλοτε με πρόσχημα το ακριβό καύσιμο και άλλοτε με στοιχεία που αποδεικνύουν την εκτόξευση του λειτουργικού κόστους (στο οποίο εντάσσεται και το μεταφορικό) όλες οι εταιρείες έχουν αρχίσει πλέον να κάνουν ανατιμήσεις. Το λεγόμενο δευτερογενές κύμα ανατιμήσεων είναι ήδη εδώ και ουδείς μπορεί να προβλέψει πότε θα τελειώσει. Ήδη υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι ένας νέος κύκλος θα ξεκινήσει από το φθινόπωρο.
Αυτά τα τέσσερα βασικά κεφάλαια σημαίνουν επίπτωση σε μακροοικονομικό επίπεδο (λόγω επίπτωσης στο εισόδημα αλλά και στις εισαγωγές) αλλά και σε δημοσιονομικό καθώς τα φορολογικά έσοδα θα αρχίσουν να υποχωρούν αν συμπιεστεί δραστικά η κατανάλωση. Η έκταση των συνεπειών θα εξαρτηθεί όχι μόνο από τη διάρκεια του φαινομένου αλλά και από το επίπεδο των τιμών που θα αποτυπωθούν το επόμενο χρονικό διάστημα.
Όσο για το τι φοβούνται περισσότερο στο οικονομικό επιτελείο, αυτό μπορεί να μην λέγεται από τώρα που ο υδράργυρος έχει αρχίσει να ανεβαίνει αλλά είναι κοινό μυστικό: ο χειμώνας με το πετρέλαιο στα 120 δολάρια το βαρέλι τον οποίο δεν μπορεί να καλύψει το επίδομα θέρμανσης, τουλάχιστον όχι με τη μορφή και το ύψος που το γνωρίζαμε μέχρι τώρα.
