Λιγότερο από 24 ώρες από την έλευση του νέου χρόνου οι ουρές των πολιτών έξω από τα διαγνωστικά εργαστήρια και τα φαρμακεία είναι μακριές και διαρκείς, καταδεικνύοντας την αγωνία του κόσμου και ειδικά των ατόμων νεαρής ηλικίας-εμβολιασμένων και μη εμβολιασμένων- να αποκτήσουν ένα αποδεικτικό μη νόσησης ώστε να μπορέσουν να παραβρεθούν στα φιλικά και τα οικογενειακά τραπεζώματα, χωρίς τον κίνδυνο να διασπείρουν στην Όμικρον στους συνδαιτημόνες τους.
Με την ορμητική επέλαση της Όμικρον σε Ευρώπη και ΗΠΑ και την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων εντός λίγων 24ωρων σε δυσθεώρητα ύψη -που δεν είχαμε καν φανταστεί στις χειρότερες εκδοχές των κακών σεναρίων της πανδημίας-οι ουρές για την διενέργεια ενός τεστ δεν αποτελούν μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά παγκόσμιο.
Κάτω από την ασφυκτική πίεση που δημιουργεί η δίδυμη απειλή των στελεχών Δέλτα και Όμικρον, με τα δύο πανδημικά κύματα να συγκλίνουν σε ένα «υπερκύμα», τα άτομα που θετικοποιούνται στον κορονοϊό είναι τόσο πολλά που σε πολυπληθείς Μητροπόλεις του εξωτερικού η αναμονή και η ταλαιπωρία των πολιτών μέσα στο κρύο είναι πολύωρη.
Παράλληλα, η ζήτηση για τα self-test είναι τόσο μεγάλη που έχουν εξαφανιστεί και από τα φαρμακεία αλλά και από τα σούπερ μάρκετ, στις χώρες όπου πωλούνται και από αλυσίδες καταστημάτων λιανικής. Σε αυτές τις δυσμενείς συνθήκες, με τα τεστ να καθίστανται δυσεύρετα, τις ουρές και τις αναμονές να εντείνονται μέρα με την ημέρα και ώρα με την ώρα, η πιο χρηστική συμβουλή των ειδικών απαντά στο ερώτημα των πολιτών «τι τεστ πρέπει να κάνω».
Στο σπίτι έχουμε προμηθευτεί τα self-test που δικαιούμαστε ως πολίτες (από την ηλικία των 5 ετών κι άνω) για να ελέγξουμε προληπτικά, όταν είμαστε ασυμπτωματικοί αν είμαστε θετικοί πριν από μια εορτατική συγκέντρωση, αλλά με τέτοια ορμητική διασπορά της Όμικρον στην ελληνική κοινωνία, με ήδη περισσότερους από 53.000 ανθρώπους να νοσούν στην επικράτεια και κατ’ εκτίμηση ένα στα δέκα άτομα γύρω μας να είναι θετικό στο νέο στέλεχος, τα self-test δεν αρκούν, ούτε επαρκούν.
Κάνουμε λοιπόν rapid test, όπως συμβουλεύει ο καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης πριν συναντήσουμε ανθρώπους με τους οποίους δεν συμβιώνουμε στο ίδιο νοικοκυριό είτε είμαστε ασυμπτωματικοί είτε έχουμε έστω κι ένα σύμπτωμα κοινού κρυολογήματος. Κι αυτό γιατί η Όμικρον εμφανίζεται με τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος και συγκεκριμένα με ρινική καταρροή, πονόλαιμο, βήχα, φτάρνισμα, κόπωση και πονοκέφαλο, όπως εξηγεί ο καθηγητής παθολογικής φυσιολογίας λοιμώξεων ΕΚΠΑ Νίκος Σύψας.
Τα εμβολιασμένα άτομα δεν έχουν κανένα λόγο να επιβεβαιώσουν το rapid test με μοριακό τεστ PCR, τονίζει ο καθηγητής επιδημιολογίας Γ. Μαγιορκίνης, ειδικά αυτές τις ημέρες, που είναι μεγάλη η αναμονή και η ταλαιπωρία στα διαγνωστικά εργαστήρια κι επειδή ταυτόχρονα η διασπορά της Όμικρον στην κοινότητα είναι πολύ μεγάλη, δεν συστήνεται στους πολίτες να στέκονται στην ουρά περιμένοντας να κάνουν PCR.
Όπως διευκρινίζει ο Γ. Μαγιορκίνης, τα rapid test αναγνωρίζουν μια περιοχή του στελέχους Όμικρον που έχει υποστεί δύο μεταλλάξεις, οι οποίες ανιχνεύονται και σε άλλα στελέχη του κορονοϊού, οπότε δεν τίθεται θέμα για την αποτελεσματικότητα των γρήγορων τεστ αντιγόνων. Ο ειδικός επίσης εξηγεί ότι όταν το rapid test βγαίνει αρνητικό και αργότερα το μοριακό τεστ βγαίνει θετικό αυτό δεν σημαίνει ότι το πρώτο (το rapid) είναι αναξιόπιστο.
Κι αυτό γιατί η χρονική διαφορά μεταξύ της θετικοποίησης της PCR είναι μερικές ώρες μέχρι μια ημέρα και σε αυτό το χρονικό διάστημα η πιθανότητα μετάδοσης είναι μικρότερη, καθότι το φορτίο είναι χαμηλό. Το γεγονός ότι για να εκτελεστεί η PCR -που χρειάζεται αρκετές ώρες μέχρι μια ή δύο ημέρες, (ανάλογα με το φορτίο που υφίσταται το σύστημα), δεν βοηθάει για να ανακοπεί η μετάδοση γιατί μέχρι να βγει το αποτέλεσμα της PCR, θα έχει θετικοποιηθεί και το rapid τεστ.
Επιπλέον, στην φάση έξαρσης της επιδημίας, δηλαδή στην τωρινή συγκυρία, υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων που θα περάσουν τη νόσο τελείως ασυμπτωματικά και θα διαγνωστούν στην αποδρομή της λοίμωξης, (καθυστερημένα), όταν θα είναι θετική η PCR σε πολύ χαμηλό φορτίο αλλά το rapid test θα βγαίνει αρνητικό. Τα άτομα αυτά ωστόσο δεν είναι μεταδοτικά και η PCR μπορεί να βγαίνει θετική ακόμα και 30 ημέρες μετά από την αρχική λοίμωξη, καθώς ανιχνεύει πολύ χαμηλά ιικά φορτία. Ο καθηγητής επιδημιολογίας Γ. Μαγιορκίνης τονίζει πως κατά κανόνα, τα άτομα που βγαίνουν θετικά από την PCR, αλλά αρνητικά από αξιόπιστα rapid test, έχουν πολύ μικρή πιθανότητα να μεταδώσουν στο δεδομένο χρονικό διάστημα την λοίμωξη.
Πότε πρέπει να κάνουμε μοριακό τεστ
Μοριακό τεστ PCR χρειαζόμαστε σε μια περίπτωση, ενώ είναι χρήσιμο και σε άλλη μια (χωρίς ωστόσο να απαιτείται τη 2η φορά) επισημαίνουν οι ειδικοί. Καταρχάς, το PCR τεστ είναι απαραίτητο στα άτομα που δεν έχουν νοσήσει ξανά με κορονοϊό -και δεν είναι εμβολιασμένα- προκειμένου να εκδοθεί το πιστοποιητικό νόσησης, σύμφωνα με τα καινούρια πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ. Στην αντίθετη περίπτωση και χωρίς PCR τεστ, το άτομο που έχει νοσήσει δεν μπορεί να κατοχυρώσει τα δικαιώματα πρόσβασης σε κλειστούς χώρους και το «ελευθέρας» σε γήπεδα, σινεμά θέατρα, εστιατόρια, μπαρ κτλ που έχουν οι εμβολιασμένοι και οι νοσήσαντες, όπως εξηγεί η καθηγήτρια παιδιατρικής-λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου.
Η δεύτερη περίπτωση, όπου η PCR είναι χρήσιμη (όχι όμως απαραίτητη) αφορά στη διάγνωση ατόμων, που έχουνε επιμονή σοβαρών συμπτωμάτων και αρνητικά διαγνωστικά rapid τεστ, καθότι έχει παρατηρηθεί ότι σε ένα μικρό ποσοστό ατόμων που έχουν προσβληθεί από κορονοϊό, το φορτίο θα παραμείνει χαμηλό. Ωστόσο, ο καθηγητής επιδημιολογίας θυμίζει ότι σε αυτά τα περιστατικά η πιθανότητα μετάδοσης παραμένει χαμηλή, λόγω του χαμηλού ιικού φορτίου.
