Του Γιώργου Παυλόπουλου
Χωρισμένη στα δύο είναι η Καταλονία και έτσι θα παραμείνει και μετά τις σημερινές εκλογές, οι οποίες προκηρύχθηκαν με βάση το Άρθρο 155 του ισπανικού συντάγματος, μετά την καθαίρεση της τοπικής κυβέρνησης, την αναστολή του καθεστώτος αυτονομίας της περιφέρειας και την κήρυξή της σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Άλλωστε, όποιο από τα δύο στρατόπεδα και αν επικρατήσει -του «ναι» ή του «όχι» στην ανεξαρτησία- η πλειοψηφία του στην 135μελή Βουλή θα είναι οριακή. Στη δε κοινωνία, έχει καταστεί ήδη φανερό στους πάντες ότι ο γρίφος δεν μπορεί να λυθεί δια της βίας και χωρίς να απειληθεί με διάλυση ολόκληρη η Ισπανία, κάτι που για την ώρα πολύ λίγοι επιθυμούν, ένθεν κακείθεν της διαχωριστικής γραμμής που χαράχθηκε με το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου.
Αυτός φαίνεται πως είναι και ο λόγος που μοιάζουν να συντελούνται σοβαρές διεργασίες τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και στις τάξεις των ψηφοφόρων, προμηνύοντας σημαντικές ανακατατάξεις την επόμενη ημέρα. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι πολίτες αναζητούν εναλλακτικές σε κόμματα και πρόσωπα τα οποία εμφανίζονται πιο διαλλακτικά, δεν είναι καταδικασμένα στη συνείδηση των Καταλανών και στέλνουν μηνύματα προσέγγισης με τους απέναντι -όπως είναι, για παράδειγμα, η Ρεπουμπλικανική Αριστερά του προφυλακισμένου Oriol Junqueras, αλλά και οι Πολίτες (Ciudadans).
Αντιθέτως, οι δύο παρατάξεις που συγκαταλέγονται στην Δεξιά -το Λαϊκό Κόμμα του Mariano Rajoy από τους «ενωτικούς» και το «ανεξαρτησιακό» PDeCAT του αυτοεξόριστου στο Βέλγιο Carles Puigdemont- αλλά και το ακροαριστερό εθνικιστικό CUP μοιάζουν να χάνουν δυνάμεις και μαζί τη δυνατότητά τους να διαμορφώνουν τις εξελίξεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, πρακτικά, οι μόνοι που έχουν πιθανότητα να σχηματίσουν κυβέρνηση είναι τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας. Κι αυτό διότι η απέναντι πλευρά χρειάζεται οπωσδήποτε τη βοήθεια των Podemos (για την ακρίβεια του En Comu Podem), οι οποίοι όμως έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν προτίθενται σε καμία περίπτωση να συνεργαστούν με τον Ραχόι ή τους Πολίτες. Το πρόβλημα είναι, βεβαίως, ότι οι Podemos τάσσονται επισήμως κατά της ανεξαρτησίας, οπότε θεωρητικά δεν μπορούν να μπουν ούτε σε μια κυβέρνηση με τον Puigdemont ή τον Junqueras.
Όμως, καθώς έχουν καταδικάσει με έντονο τρόπο τη στάση της κυβέρνησης της Μαδρίτης, ενώ έχουν ταχθεί υπέρ της εκχώρησης σαφώς πιο διευρυμένης αυτονομίας στην Καταλονία και υπέρ ενός ελεύθερου δημοψηφίσματος, υπάρχει και η μέση οδός: Η συνεργασία τους με τους πιο μετριοπαθείς ανεξαρτησιακούς, μέχρι να εκτονωθεί η ένταση και να γίνουν διαπραγματεύσεις με στόχο μια όσο το δυνατόν πιο συναινετική λύση, που πιθανόν θα περιλαμβάνει και συνταγματική μεταρρύθμιση -την οποία, εκτός των άλλων, ζητά και το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Φυσικά, τούτη την ώρα τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί σίγουρο και όλα τα μετεκλογικά σενάρια είναι στον αέρα. Πολύ περισσότερο καθώς αναμένεται συμμετοχή-ρεκόρ ανάμεσα στα 5.554.394 των Καταλανών που έχουν δικαίωμα ψήφου -εκ των οποίων οι 226.381 ζουν εκτός της περιφέρειας και 163.000 είναι νέοι ψηφοφόροι- η οποία ενδέχεται ακόμη και να ξεπεράσει το 85%. Είναι ενδεικτικό ότι τα αιτήματα από Καταλανούς που ζουν στο εξωτερικό για συμμετοχή στη διαδικασία έχουν αυξηθεί κατά 81% σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές του 2015, όταν το 64% όσων είχαν ψηφίσει τάχθηκε υπέρ κομμάτων που στηρίζουν την ανεξαρτησία.
Όσον αφορά τα βασικά επιχειρήματα που χρησιμοποίησαν τα δύο στρατόπεδα στην πορεία προς τις εκλογές, οι υπέρμαχοι της παραμονής στην Ισπανία πρόβαλαν έντονα τα σενάρια οικονομικής καταστροφής που ισχυρίζονται ότι θα συνοδεύσουν την απόσχιση -φέρνοντας, μάλιστα, ως παράδειγμα τις δεκάδες επιχειρήσεις που ανακοίνωσαν ότι θα μεταφέρουν την έδρα τους εκτός Καταλονίας την περίοδο του δημοψηφίσματος.
Όσο για την απέναντι πλευρά, έριξε μεγάλο βάρος στις παραβιάσεις των δημοκρατικών δικαιωμάτων, στον αυταρχισμό και τη βία που άσκησε η κυβέρνηση του Rajoy, στέλνοντας ειδικές μονάδες της αστυνομίας από άλλες περιφέρειες και την εθνοφυλακή για να επιβάλουν την τάξη και τις αποφάσεις του συνταγματικού δικαστηρίου.
Σε λίγες ώρες, θα γνωρίζουμε ποιος κατάφερε να πείσει τους περισσότερους.
AP Photo/Emilio Morenatti
