Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη λαίλαπα του ολοκληρωτισμού. Εξαιτίας του οδηγήθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και πάλι μπόρεσε να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της. Όμως δεν είχε τελειώσει με τον ολοκληρωτισμό. Από το κέντρο της Ευρώπης μεταφέρθηκε στις ανατολικές της περιοχές. Το μόνο που σημειώθηκε είναι το τέλος της εθνικιστικής (ναζιστικής/φασιστικής) απειλής, αλλά ο σοβιετικός ολοκληρωτισμός έθεσε υπό κατοχή 13 ακόμη χώρες: τις τρεις χώρες του Βάλτου, την Πολωνία, την Ανατολική Γερμανία, την Τσεχοσλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Αλβανία, τη Λευκορωσία, την Ουκρανία και το συμπίλημα των εθνών που ονομάστηκε Γιουγκοσλαβία.
Σε αυτό το πολιτικό τοπίο γεννήθηκε ο Πούτιν. Όσοι εδώ στην Ελλάδα λοιδορούν τον Ζελένσκι ως κωμικό, φαίνεται ότι ξεχνούν ποιος είναι ο ρώσος πρόεδρος που συνομιλεί κρατώντας το όπλο των πυρηνικών στο τραπέζι. Ο πράκτορας της KGB ανδρώθηκε στο σιδηρούν παραπέτασμα και την ιδεολογική τρομοκρατία που επέβαλε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η GPU, πρόγονος της KGB, εξαπέλυσε μεταπολεμικά μια πρωτοφανή προπαγανδιστική επίθεση, τα απόνερα της οποίας ακόμη σήμερα συναντάμε σε μερίδα της ελληνικής κοινής γνώμης.
Το Κρεμλίνο θέλησε να κρύψει το γεγονός ότι ο κομμουνισμός έχανε τον πόλεμο και νίκησε μόνο διότι του συμπαραστάθηκαν μ’ όλες τους τις δυνάμεις οι ΗΠΑ, να κρύψει τις καταστροφικές συνέπειες των σταλινικών διωγμών, να κρύψει το γεγονός ότι ο χιτλερισμός τσάκισε την Ευρώπη προκαλώντας εκατομμύρια θύματα μόνο χάρη στις πλάτες που του πρόσφερε το Σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ, να κρύψει τα σταλινικά στρατόπεδα συγκέντρωσης – που δεν ήταν λιγότερα ούτε λιγότερο απάνθρωπα από τα χιτλερικά -, να κρύψει τη θεμελιακή ανικανότητα της σοβιετικής οικονομίας και τις στατιστικές απάτες περί των δήθεν θριάμβων της, να κρύψει το γεγονός ότι όλες οι χώρες όπου έμπαινε ο «απελευθερωτής» σοβιετικός στρατός απορροφούνταν από τη ρωσική αυτοκρατορία κι απομονώνονταν από τη Δύση.
Σε αυτόν τον κόσμο μεγάλωσε ο Πούτιν κι έμαθε πολύ καλά αυτό: όποιος εναντιωνόταν στο σοβιετικό μύθο χαρακτηριζόταν αμέσως ναζί ή φασίστας. Την ίδια πρακτική εφαρμόζει σήμερα, όχι απλώς για τους πολιτικούς του αντιπάλους μέσα και έξω από τη Ρωσία, αλλά απέναντι σε κράτη όπως η Γερμανία. Η ιδεολογική τρομοκρατία κατόρθωσε να υποτάξει και τον πνευματικό κόσμο, βάζοντας στο ζύγι με την ίδια ευκολία τον φιλελεύθερο δυτικό κόσμο και την ολοκληρωτική Σοβιετική Ένωση (το δείχνει η Αγγελική Κώττη με την εκκωφαντική σιωπή των Ελλήνων διανοούμενων απέναντι στην ωμή πολιτική της Ρωσίας). Γι’ αυτό και κάθε αντίσταση στο Κρεμλίνο τη χαρακτηρίζουμε στις μέρες μας, παπαγαλίζοντας και υποταγμένοι στη χρόνια προπαγάνδα της Μόσχας, «υπηρεσία στην Ουάσιγκτον».
Είναι εύκολο να φανταστούμε που θα είχε φτάσει η Ευρώπη, αν σ’ αυτό το μεθοδευμένο ζόφο δεν αντιστεκόταν με πάθος μια ομάδα πνευματικών ανθρώπων. Ακόμη και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – μέσα στην πιο σκοτεινή ώρα της μάχης - συσπειρώθηκαν δυνάμεις που έθεσαν τις βάσεις για το όραμα της πολιτικής Ένωσης. Η αρχή έγινε από τον Πάπα Πίο ΙΒ’, που με ιστορική εγκύκλιο κάλεσε τα έθνη «να σχηματίσουν υπερεθνικές κοινότητες, διότι η απόλυτη αυτονομία του κράτους έχει οδηγηθεί σε πλήρη σύγκρουση με τη φυσική τάξη». Οι συνέπειες της εγκυκλίου ήταν να αναζωπυρωθεί ο ευρωπαϊσμός μεταξύ των πιστών καθολικών.
Την σκυτάλη πήρε η σοσιαλδημοκρατία. Οι εξόριστοι από τον φασισμό Ιταλοί ηγέτες Σπινέλι και Ρόσι υπογράφουν τον Ιούλιο του 1940 το περίφημο Μανιφέστο Βεντοτένε, όπου διακηρύσσεται ότι κάθε επιτυχής λύση των ευρωπαϊκών προβλημάτων είναι ανεδαφική, αν δεν αρχίσουμε τη συγκρότηση μιας ομοσπονδίας στην οποία πρέπει να μετέχουν όλα τα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. Οι Σιλόνε και Ρόσι ιδρύουν το 1943 την Ευρωπαϊκή Φεντεραλιστική Κίνηση και τον επόμενο χρόνο οργανώνουν στη Γενεύη μυστική ευρωπαϊκή συνάντηση ανταρτών. Την ίδια περίοδο ιδρύεται (παράνομα) από τον ντε Γκάσπερι το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, στους σκοπούς του οποίου δηλώνεται ότι θα αγωνιστεί για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής ομοσπονδίας. Στον γαλαξία από τους αντιστασιακούς διανοούμενους λάμπει το άστρο του Καμύ, που οργάνωσε στο Παρίσι το πρώτο συνέδριο φεντεραλιστών.
Κι ενώ δεν είχε δοθεί τέλος στο ναζιστικό κίνδυνο, το 1943 ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Ήντεν γράφει επιστολή στους ομολόγους του των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ ζητώντας τους να στηρίξουν μεταπολεμικά μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία. Η πρόταση απορρίφθηκε με οργή από τον σοβιετικό Βιατσεσλάβ Μολότοφ κι ο Αμερικανός αποδέχθηκε τη ρωσική άρνηση για να μη χαλάσει τις σχέσεις με τη Μόσχα.
Παρ’ όλα αυτά η Δύση πάντοτε όρθωνε το ανάστημά της μπροστά στην απειλή της διαίρεσής της. Το Κίεβο ζει στιγμές που θυμίζουν τη μάχη που δόθηκε στο δυτικό Βερολίνο. Ο Στάλιν συγκέντρωσε όλες του τις δυνάμεις εκεί, επιχειρώντας να τ’ αρπάξει με νύχια και δόντια. Στις 24 Ιουνίου 1948 άρχισε τον αποκλεισμό της πόλης πιστεύοντας ότι θα την αναγκάσει να παραδοθεί από την πείνα και άλλες ελλείψεις (φαρμακευτικό υλικό κ.α.) Ο Τρούμαν απάντησε με μια εντυπωσιακής αποτελεσματικότητας αερογέφυρα. Δε λύγισε. Και κάλυπτε κάθε μέρα όλες τις ανάγκες των βερολινέζων, στέλνοντάς τους συνολικά 2.323.738 τόνους εφοδίων, με μια επιχείρηση που κόστισε 224.000.000 δολ (σε φωτογραφία τα παιδιά που χαιρετούν τη βοήθεια της Δύσης). Ο Στάλιν υποχρεώθηκε να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να κάμψει μια αποφασισμένη Δύση και στις 4 Μαΐου 1949 υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τον αποκλεισμό.
Σήμερα το Κίεβο κινδυνεύει να πέσει από τον πουτινικό ολοκληρωτισμό, αλλά η Ευρώπη δεν μπορεί – δεν έχει το δικαίωμα – να παραμείνει ίδια. Όπως έγινε μετά τον όλεθρο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μια νέα πολιτική και αμυντική Ένωση γεννιέται στα ουκρανικά ερείπια.
