Για πρώτη φορά, τα πολυθρύλητα NFTs της εταιρείας λογισμικού Larva Labs, βγαίνουν σε δημοπρασία και μάλιστα από έναν παραδοσιακό οίκο δημοπρασιών, τους Christie’s της Νέας Υόρκης. Πολλοί κάνουν λόγο για «ιστορική» πώληση, που θα καθιερώσει τους απίθανους ψηφιακούς τύπους δίπλα στα μεγάλα ονόματα τους 20ου και 21ου αιώνα. Η αρχική τιμή ενός και μόνο λαχνού ξεκινά στα 7 εκατ. δολ.
Πριν από τρία χρόνια δύο προγραμματιστές δημιούργησαν ένα πρωτότυπο όσο και παράδοξο project στην ψηφιακή τέχνη κάτω από τον τίτλο CryptoPunks. Το έργο των δύο έθεσε, στα σοβαρά, τούτο το προκλητικό ερώτημα: μερικές γραμμές κώδικα – της γλώσσας δηλαδή που χρησιμοποιούν οι προγραμματιστές - θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν στο κοινό το αίσθημα ουσιαστικής ιδιοκτησίας ενός «άυλου» ψηφιακού έργου; Ήταν μια τρελή ιδέα που στα δικά τους λόγια, θ’ απαιτούσε «ένα εννοιολογικό άλμα». Τρία χρόνια αργότερα, το έργο αυτό θεωρείται ως η αρχή του σημερινού κινήματος της CryptoArt.
Τώρα, για πρώτη φορά, δείγμα αυτού του πρωτοπόρου project προσφέρεται μαζί με παραδοσιακά έργα τέχνης από ένα διεθνή οίκο δημοπρασιών. Ένας και μόνο λαχνός από εννέα – ιστορικά πια «Punks» -, ιδιοκτησίας της δημιουργού εταιρείας «Larva Labs», διατίθεται προς πώληση σήμερα, 11 Μαΐου, στη Νεοϋορκέζικη πώληση «Christie’s 21st Century Evening Sale».
Και μπορεί στα μάτια πολλών τα CryptoPunks να μοιάζουν με το πρόσχημα της τέχνης, εύκολο μέσο κερδοσκοπικού πλουτισμού, το βέβαιο είναι ότι θα μας απασχολήσουν, ειδικά τώρα που «νομιμοποιούνται» σε μια δημοπρασία με έργα μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης γνωστών καλλιτεχνών. Παραθέτουμε μια σειρά από 10 βασικά στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητα αυτού που πολλοί θεωρούν ως το άλφα και το ωμέγα της Crypto τέχνης.
1. Το project «CryptoPunks» ξεκίνησε ως πείραμα
Το 2017, οι Matt Hall και John Watkinson, ιδρυτές της εταιρείας λογισμικού Larva Labs με έδρα τη Νέα Υόρκη, δημιούργησαν ένα πρόγραμμα από χιλιάδες διαφορετικούς χαρακτήρες που αντανακλούν ανθρώπινους τύπους. Αρχικά, νόμιζαν ότι θα μπορούσαν να έχουν τα πλεονεκτήματα μιας εφαρμογής ή απλώς ενός παιχνιδιού σε smartphone. Κατέληξαν, όμως, σε ένα μοντέλο που θα απογείωνε την αγορά της ψηφιακής τέχνης και μια πρόκληση για την ίδια την έννοια της «ιδιοκτησίας».
2. «Γεννήθηκαν» επισήμως στις 23 Ιουνίου 2017
Μια συλλογή από 10.000 εικονοστοιχεία μεγέθους 24x24, των 8-bit, όπου το καθένα έχει τη δική του «προσωπικότητα», κι ένα μοναδικό συνδυασμό χαρακτηριστικών. Αυτό σημαίνει ότι κάθε Punk είναι μοναδικό στον κυβερνοχώρο, χάρη σε διακριτά γνωρίσματα, όπως μαλλί, γυαλιά, φούτερ κ.α. Έχουν μάλιστα και φύλο! Υπάρχουν 6.039 αρσενικά Punks και, αντίστοιχα, 3.840 θηλυκά. Για παράδειγμα, 286 Punks φορούν 3d γυαλιά, ενώ ένα που θεωρείται σπάνιο, φέρει τσιγάρο στο στόμα και ημίψηλο καπέλο.
3. «Νονός» τους είναι η λονδρέζικη Punk μουσική σκηνή
Για τους Hall και Watkinson, υπήρχε ένα ξεκάθαρο, αντισυμβατικό πνεύμα στις πρώτες μέρες του κινήματος του blockchain. Ήταν μια συγκεκριμένη συμπεριφορά που ήθελαν να αντανακλά το βλέμμα των Punk τους. «Έπρεπε να είναι μια συλλογή από παραβατικούς, απροσάρμοστους τύπους», εξηγούν οι ίδιοι. «Το πανκ κίνημα του Λονδίνου της δεκαετίας του 1970 έμοιαζε να έχει την αισθητική που θέλαμε». Η δυστοπική ατμόσφαιρα του cyberpunk που απηχεί μοναδικά το κλασικό φιλμ «Blade Runner» και το μυθιστόρημα του Γιούλιμ Γκίμπσον «Neuromancer», είχε επίσης καθοριστική επιρροή στη διαμόρφωση των χαρακτήρων. Για του λόγου το αληθές, πολλά Punks φέρουν άγρια μαλλιά σε στυλ μοϊκάνα, όπως τα CryptoPunks 532 και 602, που δημοπρατούνται από τον οίκο Christie's.
4. Είναι ορατά σε όλο τον κόσμο
Υπάρχει μια σύνθετη εικόνα και των 10.000 CryptoPunks στον ιστότοπο της Larva Labs. Ο καθένας μπορεί να αποθηκεύσει ένα αντίγραφο του αρχείου εικόνας σε stick ή στον σκληρό δίσκο, ενώ και κάθε Punk έχει τη δική του σελίδα, αναφέροντας τα ειδικά χαρακτηριστικά του και το πλήρες ιστορικό συναλλαγών.
5. Μόνο ένας μπορεί να κατέχει ένα CryptoPunk
Η επίσημη ιδιοκτησία κάθε έργου περιγράφεται ρητά σε κώδικα και διασφαλίζεται από το blockchain Ethereum. Εκεί, υπάρχει ιστορικό ιδιοκτησίας κάθε έργου το οποίο παρακολουθείται και τεκμηριώνεται. Η πρακτική τους έθεσε τις βάσεις για τη σημερινή αγορά των NFTs. Το σύστημα Hall και Watkinson μπορεί να συγκριθεί με την κατοχή ενός έργου φυσικής τέχνης που είναι μόνιμα δανεισμένο σε ένα δημόσιο μουσείο. Αντίστοιχα, ένα CryptoPunk ζει στον κυβερνοχώρο, μπορεί να γίνει δημοφιλές, αλλά μόνο ένας ιδιοκτήτης μπορεί να καρπωθεί τα όποια οφέλη από την πώλησή του.
6. Κάποια είναι πιο σπάνια από άλλα
Οι δημιουργοί Hall και Watkinson τροποποίησαν τους αλγόριθμους από το λογισμικό τους για να δημιουργήσουν ένα περιορισμένο αριθμό φανταστικών, μη ανθρώπινων τύπων, από 88 πράσινα «ζόμπι punks» ή εννέα υποτιθέμενα εξωγήινα που έχουν μπλε χρώμα. Για παράδειγμα, ένας εξωγήινος Punk σχεδιάστηκε να καπνίζει πίπα έχει χαρακτηριστεί ως «σοφός εξωγήινος». Θα έλεγε κανείς πως οι δημιουργοί στοχεύουν στην ακόρεστη δίψα των συλλεκτών και με ευφάνταστο τρόπο εκτοξεύουν την τιμή των συγκεκριμένων NFTs, μαγνητίζοντας συλλέκτες αλλά και το ενδιαφέρον του Τύπου.
7. Οι 10.000 CryptoPunks είναι οριστικοί και αναλλοίωτοι
Σύμφωνα με τη φύση του blockchain, όταν το έργο τέθηκε σε λειτουργία, η Larva Labs δεν μπορούσε να αλλάξει τη σειρά ή τη φύση των NFTs, ακόμα κι αν το ήθελε. Οι δημιουργοί αντιλαμβάνονται κάθε έργο ως μεμονωμένο κομμάτι μιας μνημειακής σύνθεσης. Το πιο σημαντικό κι αυτό που θεωρούμε ως μοναδικό εύρημα της σύλληψης των CryptoPunks είναι ότι μιλάμε για το πρώτο έργο με αυτόνομο μηχανισμό καταγραφής και συναλλαγής της ιδιοκτησίας του.
8. Έχουν φανατικούς συλλέκτες
Μόλις εκδόθηκαν ψηφιακά, οι Hall και ο Watkinson διέθεσαν τα CryptoPunks δωρεάν, κρατώντας 1.000 για τον εαυτό τους, «σε περίπτωση που γίνει κάτι», όπως είπε ο Hall. Στην αρχή, υπήρχε μικρό ενδιαφέρον, αλλά τώρα οι Punks συγκεντρώνουν εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια. Για τους οπαδούς των συλλεκτικών αντικειμένων, είναι σαφώς μια έκδοση εμπορικών καρτών ή κάτι παρόμοιο. Ωστόσο, υπάρχουν και οι οπαδοί της ψηφιακής τέχνης που το βλέπουν ως κίνημα που σηματοδοτεί το ξεκίνημα της ψηφιακής εποχής.
9. Η αγορά τους είναι εξαιρετικά δυναμική
Τον τελευταίο χρόνο πάνω από 8.000 πωλήσεις CryptoPunks έχουν καταγραφεί, με μέση τιμή πώλησης 15.45 ether (30.412.40 $). Η συνολική αξία όλων των πωλήσεων είναι 127.360 ether (251.620.000 $) - και αυτή η τιμή αυξάνεται καθημερινά. Συγκεκριμένα, τον Φεβρουάριο το CryptoPunk 6965, ένας σπάνιος πιθηκόμορφος Punk, πωλήθηκε για 800 ether – που ισοδυναμεί με 1,5 εκατομμύρια δολάρια - και στις 11 Μαρτίου, το CryptoPunk 7804, ο προαναφερθείς «σοφός εξωγήινος» που καπνίζει, πωλήθηκε στο ποσό των 7,5 εκατομμυρίων δολαρίων - το υψηλότερο ποσό που δόθηκε για Punk εκείνη την εποχή. Το ρεκόρ χτυπήθηκε την επόμενη κιόλας μέρα.
10. Τα βρίσκεις πλέον και σε παραδοσιακή δημοπρασία
Το προσφερόμενο σετ της Larva Labs περιλαμβάνει εννέα CryptoPunks, σε μία παρτίδα που εκτιμάται ότι θα πωληθεί στο νεοϋορκέζικο Christie’s για 7.000.000-9.000,0000 $. Όπως και με την πρόσφατη πώληση του Beeple, ο οίκος θα δεχτεί πληρωμή είτε σε δολάρια είτε σε cryptoνόμισμα Ether.
