Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στα Βαλκάνια θα αποτελέσει κεντρικό θέμα του επόμενου «Balkan Forum», όπως ανακοίνωσε ο υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας- Θράκης) Σταύρος Καλαφάτης, κλείνοντας τις εργασίες της φετινής διακρατικής διοργάνωσης που είχε τίτλο «Η βιώσιμη ανάπτυξη των Βαλκανίων στη μετά Covid εποχή».
Σημειώνεται ότι το 3ο Balkan Forum πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο «Ιωάννης Βελλίδης» της Θεσσαλονίκης με την οργανωτική ευθύνη του Τομέα Μακεδονίας και Θράκης του υπουργείου Εσωτερικών και υπό την αιγίδα του υπουργείου Εξωτερικών. Συμμετείχαν εκπρόσωποι φορέων από τις βαλκανικές χώρες, όπως επιμελητήρια, φορείς εκπροσώπησης επιχειρήσεων, διμερή επιμελητήρια, φορείς ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντων, ερευνητικοί φορείς, τεχνολογικοί πάροχοι, επενδυτικοί όμιλοι, οργανισμοί λιμένων, οργανισμοί σιδηροδρόμων, φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, φορείς διαχείρισης αεροδρομίων, πάροχοι logistics και μεταφορών, ενεργειακοί πάροχοι, οργανισμοί κατασκευής και διαχείρισης αυτοκινητοδρόμων - ενεργειακών αγωγών, τράπεζες και αρμόδιοι δημόσιοι φορείς και υπουργεία.
Συγκεκριμένα αποτιμώντας τη διήμερη συζήτηση που έγινε στο πλαίσιο των τεσσάρων θεματικών ενοτήτων του φόρουμ (Διασυνοριακό green deal, Έξυπνες πρακτικές διασυνοριακής συνεργασίας, Ο ρόλος της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών στην ανάπτυξη των υποδομών και των δικτύων, Οι νέες προοπτικές - πολιτικές συνοχής και τα αναπτυξιακά εργαλεία για την ενδυνάμωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών των Βαλκανίων) o κ. Καλαφάτης επισήμανε πως «η πράσινη επιχειρηματικότητα, η οικονομία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η διασυνοριακή συνεργασία, τα έργα υποδομών, η περιφερειακή ανάπτυξη είναι οι δρόμοι της εξόδου από την κρίση, δρόμοι που οδηγούν σε δυναμική και βιώσιμη ανάπτυξη, δρόμοι που οφείλουμε και μπορούμε να ακολουθήσουμε όλοι».
Επιπροσθέτως, ο υφυπουργός επισήμανε την ανάγκη ανάπτυξης διμερών και πολυμερών συνεργασιών, προσθέτοντας ότι «είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχουν δίαυλοι για τη συνεργασία δημόσιων, αυτοδιοικητικών, κοινωνικών και επιστημονικών φορέων», αλλά και «συνέργειες των διαρθρωτικών ταμείων, των διασυνοριακών και διακρατικών προγραμμάτων Interreg, του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εθνικών και περιφερειακών προγραμμάτων».
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση ανέλαβε πρωταγωνιστικό ρόλο μετατρέποντας σε έξυπνες πόλεις τα αστικά κέντρα. Συμφωνούμε ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης των βαλκανικών πόλεων, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές και πιο έξυπνες», παρατήρησε ο κ. Καλαφάτης, ενώ σε ό,τι αφορά τα χρηματοδοτικά εργαλεία καθώς και τον τρόπο άντλησης ευρωπαϊκών κονδυλίων στο αγροδιατροφικό τομέα και τον τουρισμό τόνισε ότι «αποτελούν πυλώνες των οικονομιών των χωρών μας» και «ξέρουμε ότι η διασυνοριακή συνεργασία αποτελεί βασικό μοχλό της περιφερειακής ανάπτυξης».
Σχετικά με τη Θεσσαλονίκη ο υφυπουργός υπογράμμισε ότι «αλλάζει εικόνα και τα έργα που έχουμε δρομολογήσει εμφανίζουν μία νέα προοπτική, εγγυώνται την επανατοποθέτηση στον χάρτη του αύριο».
Οι παρεμβάσεις στις θεματικές ενότητες της δεύτερης μέρας: ΣΔΙΤ, ΕΟΕΣ και Interreg, εργαλεία αιχμής στη διασυνοριακή συνεργασία
Την ανάγκη επιτάχυνσης και στήριξης υποδομών και θεσμών ενίσχυσης της διασυνοριακής συνεργασίας μέσα από την περαιτέρω ανάπτυξη εργαλείων όπως οι Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα και οι Ευρωπαϊκοί Όμιλοι Εδαφικής Συνεργασίας, με παράλληλη αξιοποίηση της εμπειρίας αποτελεσματικών διαύλων συνεργασίας όπως τα προγράμματα Interreg, ανέδειξαν οι συμμετέχοντες στη δεύτερη και τελευταία ημέρα εργασιών του 3ου Thessaloniki Balkan Forum, που περιέλαβε τρεις θεματικές ενότητες.
Τη Θεματική Ενότητα με θέμα, «Έξυπνες πρακτικές διασυνοριακής συνεργασίας με τουριστικό, αγροδιατροφικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα για τους πολίτες των Βαλκανίων» συντόνισε ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος Σπύρος Ιγνατιάδης, ενώ ομιλητές ήταν ο Γενικός Γραμματέας Ιθαγένειας του Υπουργείου Εσωτερικών Αθανάσιος Μπαλέρμπας, από την Τουρκία η επικεφαλής του τμήματος ευρωπαϊκών προγραμμάτων και διασυνοριακής συνεργασίας Σεμπνέμ Σοζερ, ο καθηγητής Γεωπονίας του ΑΠΘ Γιώργος Ζαλίδης, από τη Βουλγαρία η καθηγήτρια Οικονομικών του Πανεπιστημίου Neofit Rilski Ρούσκα Μπόσκοβα και η Διευθύνουσα Σύμβουλος του προγράμματος «Νέα Γεωργία νέα γενιά», Έφη Λαζαρίδου,
Στην ενότητα αυτή παρουσιάστηκαν τα χρηματοδοτικά εργαλεία και ο τρόπος αξιοποίησής τους, ώστε να επιτευχθεί και να αποδώσει τα μέγιστα αποτελέσματα η ζητούμενη συνεργασία και η βιώσιμη ανάπτυξη. Ιδιαίτερες αναφορές έγιναν στον τρόπο άντλησης ευρωπαϊκών κονδυλίων, σε δύο τομείς που αποτελούν πυλώνες για την οικονομία των χωρών μας, στον αγροδιατροφικό τομέα και στον τουρισμό.
Επιπλέον, τονίστηκε ότι μια τέτοια συνεργασία για βιώσιμη ανάπτυξη, είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ, αν θέλουμε να επιταχυνθούν η διαδικασία αντιστροφής των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και η ανάκαμψη στην μετά Covid εποχή.
Τη Θεματική Ενότητα με θέμα, «Ο ρόλος της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών στην ανάπτυξη των υποδομών και των δικτύων για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027» συντόνισε ο Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, MSc στη Διοίκηση Παραγωγικών Συστημάτων και υπεύθυνος του Τμήματος Εξωστρέφειας του ΕΚΕΤΑ Νίκος Κατσιαδάκης, ενώ ομιλητές ήταν ο Αντιπεριφερειάρχης Σχεδιασμού Αναπτυξιακής Μετάβασης Δυτικής Μακεδονίας Στέργιος Κιάνας, από το κροατικό οικονομικό επιμελητήριο ο Ντομαγκόι Σάριτς, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Thess INTEC AE Νκος Ευθυμιάδης, ο γενικός της διευθυντής της ρουμανικής Intelligent Transport Systems Μιχάι Νικουλέσου και ο Πρόεδρος του ΕΚΕΤΑ Δημήτρης Τζοβάρας.
Στη διάρκεια της συζήτησης διαπιστώθηκε ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης των βαλκανικών πόλεων, ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικές (resilient cities) και πιο έξυπνες (smart cities). Μεγάλα και εμβληματικά έργα υποδομών (πχ. Τεχνολογικά Πάρκα) μπορούν να ενισχύσουν και να αλλάξουν το προφίλ μια πόλης, ενώ οι τραπεζικοί φορείς είναι απαραίτητοι στη χρηματοδότηση ώριμων έργων μεγάλης κλίμακας.
Παράλληλα, παρουσιάστηκαν παραδείγματα συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα σε υποδομές και νέες τεχνολογίες: ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία, logistics στο Novisad της Σερβίας και έξυπνων μεταφορών και πόλεων στη Ρουμανία. Αναδείχθηκε η σημασία κινητοποίησης πολλών και ετερογενών φορέων και των τοπικών κοινωνιών για την ωρίμανση μεγάλων έργων υποδομών και δικτύων, καθώς και ο σημαντικός ρόλος των προγραμμάτων Interreg για την κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη στα Βαλκάνια.
Τη Θεματική Ενότητα με θέμα, «Οι νέες προοπτικές - πολιτικές συνοχής και τα αναπτυξιακά εργαλεία για την ενδυνάμωση της διαπεριφερειακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών των Βαλκανίων» συντόνισε ο καθηγητής και Πρόεδρος της ΕΥΑΘ Άγις Παπαδόπουλος, ενώ ομιλητές ήταν ο Πρόεδρος Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας Γιώργος Καββαθάς, (Αθήνα), από τη βουλγαρική Διεύθυνση για το Κλίμα, την Ενέργεια και Ποιότητα αέρα η Τεοντόρα Πολιμέροβα, ο πρόεδρος του ΣΒΕ Αθανάσιος Σαββάκης, από την αλβανική περιφερειακή σχολή δημόσιας διοίκησης ο Τζέντιαν Ζάντσιου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΘ HELEXPO Κυριάκος Ποζρικίδης, ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΒΕ επιχειρηματίας Δημήτρης Λακασάς, η Σύμβουλος Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Υπουργείου Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Βόρειας Μακεδονίας Μέλμα Μεμέτι και από το γραφείο D1-DG REGIO των Βρυξελλών επικεφαλής της ομάδας διαπραγματεύσεων, Τζιλ Κίτελ.
Αντικείμενο της Ενότητας ήταν η μετάβαση από τα κλασσικά κάθετα, κλαδικά, αλλά και τοπικά μοντέλα ανάπτυξης σε αυτά των ευρύτερων συνεργασιών, έχει αναγνωριστεί εδώ και αρκετά χρόνια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις κυβερνήσεις, τους περιφερειακούς και τοπικούς διοικητικούς θεσμούς, τον επιχειρηματικό κόσμο και την επιστημονική και ερευνητική κοινότητα.
Παρουσιάστηκε ο ρόλος των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και των Βιομηχανιών, ο ρόλος εκθεσιακών φορέων όπως η ΔΕΘ, αλλά και ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης στην προαγωγή της βιωσιμότητας, με συγκεκριμένα βαλκανικά παραδείγματα. Αναλύθηκε η εμπειρία της διασυνοριακής συνεργασίας και του Interreg, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν φορείς των δυτικών Βαλκανίων, καθώς και οι νέες απαιτήσεις που δημιουργούνται με τα νέα ευρωπαϊκά εργαλεία για την προαγωγή της συνεργασίας στα Βαλκάνια και στην Μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου.
