Επίμονος πονοκέφαλος για ημέρες, μελανιές στο σώμα και διαταραχές της όρασης είναι μερικά από τα πιο βασικά συμπτώματα των λιγοστών εκείνων περιπτώσεων θρόμβωσης μετά από εμβολιασμό με AstraZeneca, τα οποία εφόσον ο ασθενής δεν αγνοήσει όταν εμφανιστούν, τότε αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά στο νοσοκομείο.
Το Liberal με την βοήθεια δύο ειδικών, της καθηγήτριας Ι. Παυλόπουλου από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και του καθηγητή νευρολογίας ΕΚΠΑ, Γ. Τσιβγούλης, απαντά στο τι πραγματικά συμβαίνει με το πιο αμφιλεγόμενο Covid εμβόλιο, για το οποίο αναμένονται νέες ανακοινώσεις από τον ΕΜΑ την Τετάρτη.
Τι λένε τα στατιστικά στοιχεία για την συσχέτιση των περιστατικών θρόμβωσης με το εμβόλιο της AstraZeneca;
Στην Γερμανία έχουν καταγραφεί 31 περιστατικά θρόμβωσης σε 2.697.479 εκατ. εμβολιασμούς, δηλαδή 11,5 περιστατικά ανά 1 εκατ. εμβολιασμών
Στην Αγγλία σε 18 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου, που έχουν χορηγηθεί καταγράφηκαν 22 περιστατικά θρόμβωσης φλεβωδών κόλπων του εγκεφάλου και 8 περιστατικά θρόμβωσης και θρομβοπενίας, δηλαδή συνολικά άλλα 30 «ύποπτα» περιστατικά.
Ποια είναι τα στατιστικά της θρόμβωσης, σαν απόρροια της λοίμωξης του κορονοϊού;
Στον αντίποδα έχουν καταγραφεί παγκοσμίως 131.813.638 εκατ. κρούσματα κορονοϊού, με 337-800 περιστατικά θρόμβωσης να συμβαίνουν ανά εκατομμύριο πληθυσμού ασθενών με covid λοίμωξη. Η θνησιμότητα από την θρόμβωση στην προ covid εποχή ήταν 5%, ενώ στην εποχή της πανδημίας, η θνησιμότητα από θρόμβωση αυξήθηκε πολύ και κυμαίνεται από 20%-40%.
Ποια είναι τα πιο «ύποπτα» περιστατικά που ανησυχούν περισσότερο τους ειδικούς;
Τα ύποπτα περιστατικά αφορούν τις θρομβώσεις των φλεβικών κόλπων του εγκεφάλου. Αιτία είναι μια ανοσολογική εκτροπή -ένα είδος συνδρόμου-που μαζί με τις θρομβώσεις προκαλεί και θρομβοπένια, δηλαδή μείωση του αριθμού των αιμοπεταλίων στο αίμα με συνέπεια τις αιμορραγίες. Η σπάνια αυτή κατάσταση ανοσολογικής εκτροπής που συνδέεται με το εμβόλιο της AstraZeneca ονομάζεται προθρομβωτική άνοση θρομβοπενία μετά τον εμβολιασμό (σύνδρομο VIPIT)
Σχετίζεται μόνο με το εμβόλιο της AstraZeneca;
Όχι. Είναι ένα σύνδρομο που μοιάζει με την θρόμβωση την οποία προκαλεί η χορήγηση ηπαρίνης (θρομβοπενία επαγόμενη από ηπαρίνη, σύνδρομο HIT), ενώ η θρομβοπενία από μόνη της εκδηλώνεται και με άλλα εμβόλια όπως της γρίπης, της ηπατίτιδας, του κοκκύτη και της διφθερίτιδας.
Τι γνωρίζουμε γι αυτό; Πότε μπορεί να εμφανιστεί, ποια είναι τα προειδοποιητικά συμπτώματα και πώς αντιμετωπίζεται;
Το ύποπτο σύνδρομο- η ανοσολογική εκτροπή-εμφανίζεται τουλάχιστον 6 ημέρες μετά τη χορήγηση της πρώτης δόσης και ο κίνδυνος αφορά κυρίως νεαρές γυναίκες ηλικίες 20-50 ετών. Από τα διαθέσιμα ευρήματα φαίνεται πως δεν υπάρχει κίνδυνος θρόμβωσης και θρομβοπενίας αν περάσουν 16 ημέρες μετά τη χορήγηση της πρώτης δόσης του εμβολίου.
Τα προειδοποιητικά συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται περιλαμβάνουν μια επίμονη κεφαλαλγία που διαρκεί έως 3-4 ημέρες, εκχυμώσεις και πετέχειες (μελανιές και σπασμένα μικρά αγγεία), διαταραχές της όρασης και διαταραχές της συνείδησης (σύγχυση). Εφόσον ο εμβολιασμένος παρουσιάσει τα συμπτώματα και επικοινωνήσει εγκαίρως με τον γιατρό, τα ευχάριστα νέα είναι πως υπάρχει θεραπεία με ανοσοσφαιρίνη που είναι διαθέσιμη στα νοσοκομεία.
Τι περιμένουμε και τι χρειαζόμαστε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων;
Περιμένουμε κατά την Πέμπτη 8/4 μια ανακοίνωση, η οποία θα είναι πιθανώς στο πνεύμα της προηγούμενης ανακοίνωσης, πως δηλαδή τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων. Αυτό που όλοι επιθυμούμε είναι να συνεχίσει να χορηγείται το εμβόλιο της AstraZeneca και φυσικά να χορηγείται με ασφάλεια.
Για να γίνει αυτό καλό θα είναι να έχουμε τα πλήρη στοιχεία της διεξοδικής ανάλυσης όλων των περιστατικών θρόμβωσης και θρομοπενίας που έχουν καταγραφεί στον εμβολιασμένο πληθυσμό. Δηλαδή ο ΕΜΑ να αναλύσει, να αξιολογήσει και δημοσιοποιήσει όλα τα ευρήματα για όλα τα περιστατικά, ώστε μετά κάθε Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών να εκδώσει οδηγίες οι οποίες πιθανότατα θα κινηθούν στο ίδιο πνεύμα με τις οδηγίες των υπόλοιπων ευρωπαϊκών κρατών.
Ποια μπορεί να είναι αυτή η κοινή συνιστώσα για τις οδηγίες που θα εκδώσουν τα ευρωπαϊκά κράτη;
Μέχρι στιγμής γι αυτή την ανοσολογική εκτροπή δεν φαίνεται να υπάρχει συσχέτιση με το φύλο ή προηγούμενο ιστορικό συγκεκριμένων παθήσεων. Υπάρχει όμως μία συσχέτιση με την ηλικία και βλέπουμε πως η Γερμανία σύστησε την αναστολή της χορήγησης του εμβολίου AstraZeneca για άτομα κάτω των 60 ετών, η Γαλλία για άτομα κάτω των 55 ετών και η Μεγάλη Βρετανία προσανατολίζεται στο να αναστείλει την χορήγηση του σε άτομα κάτω των 30 ετών.
Από αυτήν την πολυφωνία πηγάζει κάποιος κίνδυνος;
Ναι και ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Το ζητούμενο σε όλη αυτή την ιστορία είναι προφανώς να μην «κάψουμε» τα εμβόλια (γενικά και όχι ειδικά) που αποτελούν το μεγαλύτερο επίτευγμα της ιατρικής, καθώς συμβάλλουν στο να σωθούν 5 εκατομμύρια ζωές ετησίως. Να μην ξεχνάμε πως στην προκειμένη περίπτωση, τα εμβόλια συνιστούν το μοναδικό «μέσο» για να ξεφύγουμε από τον εφιάλτη του κορονοϊού.
Ο κίνδυνος λοιπόν είναι μεγάλος γιατί αν δημιουργηθεί κλίμα δυσπιστίας στον κόσμο και καθυστερήσουν οι εμβολιασμοί -αν για παράδειγμα όσοι επρόκειτο να εμβολιαστούν με το συγκεκριμένο εμβόλιο δεν εμφανιστούν στο ραντεβού και το μεταθέσουν για 1, 2 ή 3 μήνες μετά, αυτό σημαίνει ότι θα γίνουν 450.000 λιγότεροι εμβολιασμοί τον μήνα για κάποιο χρονικό διάστημα. Κάτι τέτοιο, που όλοι το απευχόμαστε αφενός θα καθυστερήσει τη επιστροφή στην κανονικότητα και αφετέρου θα δώσει χρόνο στον ιό να μεταλλαχθεί.
Ο ιός δεν μεταλλάσσεται στον αέρα μεταλλάσσεται μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, όσο λοιπόν δεν προχωρούν οι εμβολιασμοί, ο ιός κυκλοφορεί στην κοινότητα, προσβάλλει περισσότερους ανθρώπους και μεταλλάσσεται διαρκώς. Κάθε φορά που μεταλλάσσεται υπάρχει η πιθανότητα να προκύψει μετάλλαξη πιο θανατηφόρος που δεν θα την «πιάνουν» τα υπάρχοντα εμβόλια.
Θα αρχίσουμε να εμβολιάζουμε και παιδιά με αυτά τα εμβόλια για τον κορονοϊό;
Οι δύο εταιρίες που έχουν προχωρήσει αρκετά σε κλινικές δοκιμές σε παιδιά είναι η Pfizer και η Moderna, που έχουν τα mRNA εμβόλια, όχι η AstraZeneca. Τα πρώτα αποτελέσματα θα τα έχουμε το φθινόπωρο αλλά ακόμα είμαστε πολύ μακριά από το να αρχίσουμε να εμβολιάζουμε παιδιά.
Το σενάριο που λέει πως τα παιδιά θα εμβολιαστούν σε μια επόμενη σχολική χρονιά για να γυρίσουν πίσω στο σχολείο, είναι συνεπώς τελείως εκτός πραγματικότητας.
