«Πώς ένα μικρό μαρμάρινο πόδι άσκησε μεγάλη πίεση στο Βρετανικό Μουσείο να επιστρέψει τα Μάρμαρα» τιτλοφορεί άρθρο της η βρετανική εφημερίδα Independent. Τα μάρμαρα επιγράφονται από την εφημερίδα ως «ελγίνεια» σύμφωνα με τον βρετανικό όρο. Είναι τα Παρθενώνεια γλυπτά που έχει αφαιρέσει ο λόρδος Έλγιν. Η εφημερίδα παίρνει και εκείνη με τη σειρά της θέση υπέρ της επιστροφής των γλυπτών στην Ελλάδα.
«Αφ’ εαυτού του, το μαρμάρινο θραύσμα είναι μέτριο – σαν σακίδιο παιδιού. Δείχνει δεξί πόδι ντυμένο με διάφανο ύφασμα. Το πόδι ανήκει στη θεά Άρτεμη και αποτελεί μέρος της μνημειώδους ιωνικής ζωφόρου μήκους 158 μέτρων (518 πόδια) που απεικονίζει θνητούς και θεούς της αρχαίας Ελλάδας στο εσωτερικό στρώμα του ναού του Παρθενώνα.
Το μαρμάρινο κομμάτι έχει περάσει δεκαετίες στο Περιφερειακό Αρχαιολογικό Μουσείο Antonino Salinas στο Παλέρμο της Σικελίας. Σε μια συμφωνία - ορόσημο αυτή την εβδομάδα, εστάλη στην Ελλάδα με αντάλλαγμα ένα αρχαίο άγαλμα και έναν αμφορέα».
Έτσι ξεκινάει ένα νέο άρθρο της βρετανικής εφημερίδας. Αναφέρεται στην κατάθεση τμήματος από το πόδι της θεάς Αρτέμιδος, που ανήκει σε λίθο της ζωφόρου.
«Το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης ζωφόρου βρίσκεται επί του παρόντος στο Βρετανικό Μουσείο» αναφέρει «και η κίνηση της Ιταλίας θεωρείται από πολλούς ότι ασκεί μεγαλύτερη πίεση στους Βρετανούς να επιστρέψουν τα τεχνουργήματα στην Ελλάδα, αναζωπυρώνοντας μια από τις πιο έντονες και μακροχρόνιες διαφωνίες στον κόσμο της τέχνης».
«Η όλη συζήτηση χτύπησε πραγματικά μια χορδή, δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος παρευρέθηκε στην τελετή υποδοχής του θραύσματος. Επισημαίνω ότι υπάρχει ένα μνημειώδες κτήριο και φυσικά, ο ελέφαντας στην αίθουσα είναι η συζήτηση που θα πρέπει να κάνουμε με το Βρετανικό Μουσείο».
Ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης Νικόλαος Σταμπολίδης υπογραμμίζει στην εφημερίδα ότι το θραύσμα δεν είναι δανεικό.
«Δεν θα υπέγραφα ποτέ κανένα συμβόλαιο με τον όρο "δάνειο". Δάνειο σημαίνει ότι καταλαβαίνω ότι η κατοχή του άλλου είναι νόμιμη και αυτό δεν ισχύει», λέει.
Αντίθετα, το τεχνούργημα βρίσκεται σε κατάθεση για τέσσερα χρόνια και η Σικελία δήλωσε ότι θα ζητήσει από το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού να καταστήσει τη μετακόμιση μόνιμη. «Πιστεύουμε ότι αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να προχωρήσει η βρετανική κυβέρνηση», λέει ο Νίκος Σταμπολίδης.
Η Ελλάδα ζητά από τη Βρετανία να επιστρέψει τα μάρμαρα του Παρθενώνα εδώ και σχεδόν 200 χρόνια.
Το 2009, η Ελλάδα έχτισε ένα τεράστιο υπερσύγχρονο μουσείο της Ακρόπολης. Ο τελευταίος όροφος του μουσείου εκθέτει την εξωτερική δωρική και την εσωτερική ιονική ζωφόρο σε μοντέλο κλίμακας με παράλληλη θέα στον ίδιο τον Παρθενώνα. Τα γύψινα εκμαγεία κρατούν τη θέση κάθε θραύσματος που διατηρεί αυτή τη στιγμή το Βρετανικό Μουσείο.
Ο Ν. Σταμπολίδης βλέπει την επανένωση αυτών των κομματιών ως αναπόσπαστο κομμάτι: «Δεν είναι ένα ανεξάρτητο γλυπτό που έχει μεταφερθεί. Είναι το ίδιο το σώμα του μνημείου που ζητά τα μέλη του πίσω».
Αυτό το επιχείρημα έχει απήχηση σε όλο τον αρχαιολογικό και μουσειακό κόσμο.
«Το θέμα μου αφορά την ακεραιότητα του μνημείου. Στο Παλέρμο [το θραύσμα] ήταν στον τοίχο του μουσείου. Κάθεται εκεί και είναι κάπως χωρίς νόημα για τους ανθρώπους, γιατί είναι ένα μαρμάρινο πόδι. Και ακόμα κι αν τους πεις ότι είναι από την Άρτεμη από τον Παρθενώνα, δεν μπορούν να το φανταστούν», λέει η Jenifer Neils, διευθύντρια της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα και συγγραφέας του The Parthenon Frieze .
