Ο Liu Xiaobo ήταν ένας καθηγητής που οδηγήθηκε στον ακτιβισμό μετά τις πορείες διαμαρτυρίας στην Πλατεία Τιενανμέν το 1989
Της Lisa Movius
Ο θάνατος στις αρχές του περασμένου μήνα του βραβευμένου με Νόμπελ κινέζου αντιφρονούντα ακτιβιστή Liu Xiaobo προκάλεσε μια έκρηξη θλίψης και οργής στην Κίνα, ειδικά από τους καλλιτέχνες της. Αν και συνήθως προτιμούν να παραμένουν για την ασφάλειά τους μη πολιτικοποιημένοι, μέλη του κινέζικου κόσμου της τέχνης αψήφησαν μία απαγόρευση αναφοράς στο όνομα του Liu και εξέφρασαν τη θλίψη τους και τη σύγχυσή τους για το θάνατό του μέσα από κυρίως πλάγιες αναφορές στα κινέζικα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Ai Weiwei, ο κινέζος αντιφρονών καλλιτέχνης που μένει πλέον στο Βερολίνο, είπε στο BBC: "Αποτελεί ακόμη μεγάλο σοκ... επειδή είχε υπάρξει τέτοιο σύμβολο του δημοκρατικού κινήματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα." Ο Ai είπε για το φίλο του: "Νομίζω ότι ο κόσμος θα θυμάται τον Liu Xiaobo ως ένα άτομο με δυνατό μυαλό και πιστεύω και ως ένα γενναίο μαχητή, ο οποίος πίστευε στη δημοκρατία και την ελευθερία του λόγου. Θυσίασε τη ζωή του για τα πιστεύω του."
Οι συμπατριώτες του που παραμένουν στην Κίνα, αν και δεν είχαν τη δυνατότητα να μιλήσουν τόσο ελεύθερα, βρήκαν δημιουργικούς τρόπους για να θρηνήσουν τον Liu στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Wechat (σ.σ. ένας συνδυασμός Facebook και Whatsapp, διαθέσιμο μόνο στην Κίνα). Σύμφωνα με κάποιες αναφορές, το εθνικό ξέσπασμα ήταν τόσο εκτεταμένο που η κινέζικη κυβέρνηση απαγόρευσε τα emoji με κεριά και χέρια που προσεύχονται στον κινέζικο κλώνο του Twitter, το Weibo, αν και εξακολουθούν να επιτρέπονται στο Wechat.
Άρθρα που ανέφεραν το θάνατο του Liu, με τίτλους όπως "Ο Θάνατος της Ελευθερίας", εξαλείφθηκαν γρήγορα, αλλά καλλιτέχνες και επιμελητές άρχισαν να ανεβάζουν screenshots από το μήνυμα σφάλματος που τους έβγαινε, με σχόλια όπως "Δεν καταλαβαίνετε τι είναι αυτές οι βλακείες;!" Printscreens από αναφορές στα διεθνή μέσα ήταν επίσης δημοφιλείς, καθώς η τεχνολογία δεν τους επέτρεπε να ψάξουν για εικόνες με κείμενο.
Ένας καλλιτέχνης έγραψε τα ιδεογράμματα του ονόματος του Liu Xiaobo, αλλά σε διαφορετικές γραμμές, επιτυγχάνοντας έτσι να αργήσει η απομάκρυνσή τους. Πολλοί απλώς ανέβασαν μαύρα και γκρι τετράγωνα για να καταδείξουν τη λογοκρισία, μερικές φορές προσθέτοντας μια προσευχή και emojis με κεριά και αναφορές όπως την ηλικία θανάτου του Liu, 62, ή απλές φράσεις ευγνωμοσύνης.
Κάποιοι ανέβασαν έργα της χήρας του Liu Xiaobo, της ποιήτριας και καλλιτέχνιδας Liu Xia που παραμένει υπό κατ'' οίκον περιορισμό, τα οποία απεικονίζουν ακρωτηριασμένες κούκλες τοποθετημένες σε ζοφερά τοπία. Πίνακες με άδειες καρέκλες αποτελούσαν αναφορές στην άδεια θέση του Liu Xiaobo κατά την τελετή βράβευσής του με το Νόμπελ Ειρήνης το 2010, για την οποία η κινέζικη κυβέρνηση αρνήθηκε να τον αφήσει ελεύθερο προσωρινά, ώστε να λάβει το βραβείο.
Ο Liu Xiaobo ήταν ένας καθηγητής που οδηγήθηκε στον ακτιβισμό από τις πορείες διαμαρτυρίας στην Πλατεία Τιενανμέν το 1989, και ο οποίος κατάφερε να απομακρύνει με ασφάλεια εκατοντάδες φοιτητές από την πλατεία. Μπαινόβγαινε στις φυλακές έκτοτε για την ατρόμητη κριτική που ασκούσε στην κυβέρνηση και τελευταία φορά καταδικάστηκε το 2009 σε 11 χρόνια φυλάκισης για το ότι έγραψε μαζί με άλλους το Charter 08, ένα κάλεσμα του 2008 σε πολιτικό μετασχηματισμό και μεγαλύτερη ελευθερία.
Οι αρχές ανακοίνωσαν τον Ιούνιο ότι ο Liu ήταν σε τελικό στάδιο καρκίνου του ήπατος και τον μετέφεραν σε ένα νοσοκομείο στη Σενγιάνγκ κάτω από υψηλά μέτρα ασφαλείας. αλλά αρνήθηκαν να τον αφήσουν ελεύθερο προσωρινά για θεραπεία στο εξωτερικό. Αλλά παρόλο που το όνομά του μπορεί να διαγραφεί από τα κρατικά αρχεία της Κίνας, η μνήμη του παραμένει δυναμικά παρούσα.
