Η Πινακοθήκη Watts πριν την ανακαίνιση © Watts Gallery
Της Anna Somers Cocks
Μερικοί λάτρευαν το αλά Ωραία Κοιμωμένη λουκ της Πινακοθήκης Watts, αλλά ήταν κρύο και σκοτεινό, η οροφή έσταζε, οι καμβάδες είχαν χαλαρώσει και η αίθουσα τσαγιού δηλητηρίαζε τους πελάτες της. Επιπλέον, λίγοι θυμούνταν τον άνθρωπο από τον οποίο πήρε το όνομά της: τον George Frederic Watts.
Όταν πέθανε το 1904, αφήνοντας σε καταπίστευμα την τέχνη, την πινακοθήκη, το εργαστήριο, το ξωκλήσι και το σπίτι του στο δάσος του Σάρεϊ, 40 μίλια από το Λονδίνο, ήταν τόσο διάσημος που το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη είχε κάνει για αυτόν την πρώτη έκθεση που έκανε ποτέ σε ζωντανό καλλιτέχνη. Αλλά κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η Πινακοθήκη Watts έγινε ένα γραφικό κειμήλιο, το οποίο εκτιμούσαν κυρίως γνώστες της βικτωριανής τέχνης. Το 2004, μάλιστα, προστέθηκε στο μητρώο κινδύνου της English Heritage, η οποία καταγράφει τα μνημεία της αγγλικής κληρονομιάς.
Η Perdita Hunt © Watts Gallery
Όλα άλλαξαν κάτω από το 12ετή διεύθυνση της Perdita Hunt, η οποία τον περασμένο μήνα έφυγε από την Πινακοθήκη και Καλλιτεχνικό Χωριό Watts. (Ο Alistair Burtenshaw, τωρινός διευθυντής του Charleston Trust, θα αναλάβει τα ηνία στις 4 Σεπτεμβρίου). Η Hunt ηγήθηκε του επταετούς πρότζεκτ Hope (που ανήλθε στα 10 εκατομμύρια λίρες) για την ανακαίνιση των κτιρίων (το παρεκκλήσι εκκρεμεί να γίνει), την επανατοποθέτηση των έργων στις αίθουσες και την ανάληψη εργασιών συντήρησης για σχεδόν όλα τα έργα τέχνης. Οι αριθμοί των επισκεπτών αυξήθηκαν από 10.000 σε 65.000, το προσωπικό από δύο έφτασε στα 50 άτομα, ενώ 124 ακόμη θέσεις δόθηκαν στη γειτονιά. Μια μελέτη για τον οικονομικό αντίκτυπο του πρότζεκτ. την οποία διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο του Surrey το 2015, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ίδρυμα συμβάλλει 7,7 εκατομμύρια λίρες στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Πάνω απ'' όλα, η πινακοθήκη έχει δώσει ενέργεια, δημιουργικότητα και μια αίσθηση κοινότητας σε αυτό το τμήμα της νότιας Αγγλίας, γνωστό για τις πλούσιες μεσαίες τάξεις του, αλλά και τις στερήσεις του και τη μεγάλη φυλακή γυναικών, HMP Send.
Η Πινακοθήκη Watts μετά την ανακαίνιση © Watts Gallery
Πώς το έκανε η Hunt;
Βρήκε τους σωστούς διαχειριστές
Υπήρχαν οκτώ όταν ξεκίνησε η Hunt: δύο δεν μπορούσαν να φανταστούν τις αλλαγές που ήταν απαραίτητες, έτσι έφυγαν, και βρήκαν τέσσερις ακόμη, με τις ιδιότητες που χρειαζόταν. «Ευχαριστώ το Θεό που είχα τον Robert Napier, διευθύνοντα σύμβουλος μιας τεράστιας εταιρίας οικοδομικών υλικών, όταν την έκανε ο κατασκευαστής μας, ενώ ακόμη δεν είχαμε στέγη», λέει.
Ανέπτυξε ένα όραμα
«Δεν μπορούσα απλώς να εκτελέσω ένα πενταετές σχέδιο», λέει η Hunt. «Έπρεπε να αναρωτηθώ, για ποιο λόγο υπάρχει αυτό το μέρος; Γιατί είναι σημαντικό; Επέστρεψα στο ιδρυτικό όραμα του ίδιου του Watts: ότι ο τόπος θα τον επαινέσει σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο και θα εκπληρώσει το πιστεύω του "Τέχνη για Όλους".»
Χρηματοδότηση, χρηματοδότηση, χρηματοδότηση
«Πρέπει να πιστέψεις ότι μπορείς να καταφέρεις το αδύνατο και στη συνέχεια να πείσεις τους άλλους», λέει η Hunt για τη φιλόδοξη εκστρατεία χρηματοδότησής της για την πινακοθήκη. «Τότε, όταν τους έχεις όλους να σε στηρίζουν, πρέπει να μάθεις πόσο θα κοστίσει -και να το διπλασιάσεις, γιατί όντως στραβώνουν τα πράγματα.»
Το ευρύ υπόβαθρό της, από το Heritage Lottery Fund και το Arts Council στο World Wildlife Fund, σίγουρα βοήθησε, όπως και η εξαιρετική ανάγκη που είχε ο τόπος. «Υπήρχαν ακατέργαστα λύματα που έτρεχαν έξω από το κτίριο», θυμάται η Hunt. Εξασφάλισε χρηματοδότηση από το Pilgrim Trust για να πληρώσει για ένα νέο βόθρο. Επιχορηγήσεις από το Heritage Lottery Fund και το Ίδρυμα Esmee Fairbairn της έδωσαν τη δυνατότητα να σχεδιάσει σωστά το πρότζεκτ Hope και να διορίσει ένα διευθυντή μάρκετινγκ -έπρεπε να υπενθυμίσει στον κόσμο ποιος ήταν ο Watts.
Η Hunt έκανε, επίσης, το αμφιλεγόμενο βήμα να πουλήσει δύο έργα της συλλογής, των Albert Moore και Edward Burne-Jones, τα οποία δεν ήταν μέρος της αρχικής συλλογής, για να συγκεντρώσει 2 εκατομμύρια λίρες.
Με λίγη τύχη, το BBC παρουσίασε την Πινακοθήκη Watts σε ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα που λεγόταν Restoration Village το 2006. Παρόλο που η πινακοθήκη έχασε την ψήφο του κοινού, κέρδισε αργότερα 4,9 εκατομμύρια λίρες από τη χρηματοδότηση της Λοταρίας και μάζεψε ένα αντίστοιχο ποσό από πέντε καταπιστεύματα και ιδρύματα, καθώς και από πολλούς μικρότερους δωρητές.
Η ποιότητα μιλάει, από το φινίρισμα των σανίδων του δαπέδου μέχρι τη σήμανση. Βοηθά, επίσης, στις καλές σχέσεις με τους εύπορους και τους καλά διασυνδεδεμένους. Ποτέ μην σερβίρετε ό,τι κι ό,τι.
Ήταν ιδεαλίστρια αλλά και σε επαφή με την πραγματικότητα
«Διερωτώμαι, πώς μπορούμε να εκφράσουμε σήμερα την ηθική του Watts;», λέει η Hunt. Καθιέρωσε ένα πρόγραμμα που ηγούνται καλλιτέχνες για τις γυναίκες στη φυλακή Send, όπου οι συμμετέχοντες καλούνται να ανταποκριθούν στα έργα του Watts. «Δίνουμε στις φυλακισμένες καμβάδες, μπογιά, μολύβια, πηλό, και στη συνέχεια παρουσιάζουμε και πουλάμε την τέχνη τους σε μια έκθεση στη Watts», λέει.
Απέφυγε τη γραφειοκρατία
Η γραφειοκρατία δεν είναι αποτελεσματικότητα. «Έχουμε μία μόνο συνάντηση προσωπικού την εβδομάδα, η οποία δε διαρκεί περισσότερο από μία ώρα και μια συνάντηση υπεύθυνων ομάδας», λέει. «Μη χρησιμοποιείτε emails, επειδή μπορείτε να συζητήσετε και να πάρετε πολύ περισσότερα από αυτό.»
