Το 2023 είναι για την Ελλάδα μια χρονιά με αρκετά deals, που καλύπτουν όλους τους κλάδους. Με deals που έκλεισαν, με deals που χάλασαν και με deals που εξελίσσονται ακόμα. Οι απαισιόδοξοι των αγορών πάντοτε αναζητούν τον λόγο που κάποιοι βγαίνουν πωλητές και σπάνια διερωτώνται για την εμφάνιση αγοραστών.
Σημασία έχει πως τα deals γίνονται πάντα σε ζωντανές αγορές και οικονομίες. Διότι σε αγορές που υπνοβατούν, είναι δύσκολο να εμφανιστούν αγοραστές. Αφού το βασικότερο στα deals, δεν είναι το ύψος του τιμήματος, αλλά οι προοπτικές και οι ευκαιρίες που διακρίνουν οι αγοραστές. Και αυτό συμβαίνει διότι οι αγοραστές καταβάλουν ένα συγκεκριμένο τίμημα, κοιτώντας στο μέλλον.
Άλλωστε οι αποτιμήσεις ενσωματώνουν τις προσδοκίες για την ανάπτυξη μιας επιχείρησης και τη μεγέθυνση των οικονομικών δεδομένων της. Ουδείς αγοράζει σε μια οικονομία που συρρικνώνεται ή σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον του καταρρέει. Όλα τα deals πραγματοποιούνται για να προκύψει ένα «+». Κι ας δυσαρεστούνται όσοι πίσω από τα deals βλέπουν διαλυμένες οικονομίες και κατεστραμμένες επιχειρήσεις.
Όταν τον Ιούνιο του 2023, η βρετανική Currys ανακοίνωνε την πρόθεση της να πωλήσει την θυγατρική εταιρεία της, «Κωτσόβολος», σύσσωμη η αντιπολίτευση είχε μιλήσει για την αποτυχημένη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, που έδιωχνε τους ξένους επενδυτές.
Η απλή αλήθεια όμως ήταν, πως η Currys που δραστηριοποιείται στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιρλανδία με το ομώνυμο brand name, στη Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία και Ισλανδία με το brand name Elkjøp και στην Ελλάδα και στην Κύπρο με το brand name «Κωτσόβολος», είχε επιλέξει να πωλήσει το πολυτιμότερο περιουσιακό στοιχείο της, το οποίο χαρακτήριζε με τον αγγλικό όρο «silverware», που στα ελληνικά ερμηνεύεται σαν «ασημικά», για να αποκτήσει ρευστότητα.
Και μέσω αυτής της ρευστότητας να ενισχύσει τις δραστηριότητες της στις αγορές της Αγγλίας, της Ιρλανδίας και της Σκανδιναβίας, οι οποίες υστερούν σημαντικά λόγω της μείωσης της καταναλωτικής δαπάνης, στις χώρες αυτές.
Τελικά η «Κωτσόβολος» κατέληξε στα χέρια της ΔΕΗ έναντι 200 εκατ. ευρώ. Για την ιστορία αξίζει να αναφέρουμε ότι η χρηματιστηριακή αποτίμηση της ΔΕΗ, δηλαδή η αξία της στις 18 Ιανουαρίου του 2019, επί διακυβέρνησης Σύριζα – υπολοίπων Ανεξάρτητων Ελλήνων, βρισκόταν στα 292 εκατ. ευρώ, με την μετοχή να βρίσκεται στα 1,26 ευρώ. Δηλαδή περίπου 45% υψηλότερα από το τίμημα εξαγοράς της «Κωτσόβολος». Σήμερα η μετοχή της ΔΕΗ βρίσκεται στα 9,9 ευρώ και η χρηματιστηριακή της αξία ανέρχεται στα 3,78 δισ. ευρώ.
Η ΔΕΗ εξαγοράζοντας με 200 εκατ. ευρώ την «Κωτσόβολος» πέραν όλων των άλλων συνεργειών που έχουν αναλυθεί στις εκθέσεις των χρηματιστηριακών αναλυτών, «βάζει πόδι» σε μια αγορά ύψους 75 δισ. ευρώ. Διότι τόση είναι η εκτιμώμενη δαπάνη των επιχειρήσεων και νοικοκυριών για αλλαγή συσκευών και εγκατάσταση οικονομικότερων ενεργειακά μηχανημάτων μέχρι το 2030.
Ήταν αυτή η μόνη επενδυτική κίνηση της ΔΕΗ; Όχι. Είχε προηγηθεί πριν λίγες ημέρες η ολοκλήρωση του deal της εξαγοράς της Εnel Romania έναντι τιμήματος 1,26 δισ. ευρώ. Οι θυγατρικές της, Enel Energie και η Enel Energie Muntenia είναι από τους κύριους προμηθευτές ενέργειας στη χώρα και το χαρτοφυλάκιο τους, περιλαμβάνει ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, αλλά και παροχή υπηρεσιών.
Παράλληλα η Enel Green Power Romania είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα, με εγκατεστημένη ισχύ 534 MW και αδειοδοτημένα έργα 5.000 MW. Είχαν προηγηθεί τα deals εξαγοράς της ΔΕΗ στη Ρουμανία 210 MW που ανήκαν στην Mytilineos και 84 MW αιολικής ενέργειας που ανήκαν στην Land Power s.r.l του ομίλου της Lukoil.
Τα deals της ΔΕΗ, δεν ήταν τα μόνα. Έχει ανακοινωθεί από την πλευρά της Alpha Bank το deal - ορόσημο με την UniCredit. To οποίο προβλέπει αφενός την προσφορά για το ποσοστό των μετοχών που κατέχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μέσω της οποίας θα υπάρξει στρατηγική συμμετοχή της Ιταλικής τράπεζας στην Alpha Bank, εμπορική συνεργασία σε διαφορετικούς τραπεζικούς τομείς στην Ελλάδα και αφετέρου συγχώνευση των θυγατρικών τους στη Ρουμανία, όπου δημιουργείται η 3η μεγαλύτερη τράπεζα στη ρουμάνικη τραπεζική αγορά.
Στον τραπεζικό τομέα το deal ανάμεσα στην Τράπεζα Αττικής με την Παγκρήτια Τράπεζα, που εν τω μεταξύ έχει απορροφήσει τις τραπεζικές εργασίες της HSBC στην Ελλάδα και την Συνεταιριστική Τράπεζα Κεντρικής Μακεδονίας, οδηγεί στην δημιουργία του 5ου τραπεζικού πυλώνα στη χώρα δια χειρός Thrivest Holdings.
Η Eurobank ανέβασε το ποσοστό συμμετοχής της στη μετοχική βάση της Ελληνική Τράπεζα στην Κύπρο, στο 55,3% μέσω αγοράς επιπλέον ποσοστού της τάξης του 7,2% από την Wargaming Group Limited και τα ταμεία προνοίας, Provident Fund for the Executive Directors of Wargaming και Provident Fund for the Senior Management Personnel of Wargaming, έναντι 69,8 εκατ. ευρώ.
Μέσα στο μήνα ολοκληρώνεται και νομικά η εξαγορά της ΑΚΤΩΡ Κατασκευαστική από τον όμιλο της Ιntrakat, που με τη σειρά της είχε περάσει στα χέρια της Thrivest Holdings, μέσω εξαγοράς από την Ιntracom.
Μέσα στον Οκτώβριο, εξαγοράστηκε από την Trade Estates ΑΕΕΑΠ το Smart Park, που ανήκε στον όμιλο Reds, έναντι 110 εκατ. ευρώ.
Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εξαγόρασε την Αίγιστος ΑΕ που δραστηριοποιείται στα οδικά, κτιριακά, ενεργειακά έργα, καθώς και στις υποδομές και στη λατομεία διαθέτοντας πτυχίο 2ης τάξης, την ΣΑΝΤΑ ΙΚΕ που εξειδικεύεται στη μεταφορά βαρέων μηχανημάτων και την P&C Development που κατέχει εργοληπτικό πτυχίο 5ης τάξης και έχει αναλάβει πλήθος έργων τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών, όπως είναι νοσοκομεία, μουσεία, φράγματα, λιμάνια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Ο όμιλος της Mytilineos Energy & Metals, εξαγόρασε το 100% της IMERYS ΒΩΞΙΤΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ («IMERYS ΒΩΞΙΤΕΣ», που άνοιξε ένα νέο μεγάλο κεφάλαιο για τον Κλάδο M Metals της MYTILINEOS, καθώς καθετοποιείται πλήρως η παραγωγή, ενώ διασφαλίζεται μακροχρόνια ο εφοδιασμός του εργοστασίου της «Αλουμίνιον της Ελλάδος», της μοναδικής καθετοποιημένης μονάδας παραγωγής βωξίτη, αλουμίνας, πρωτόχυτου αλουμινίου και σπάνιων γαιών στην Ε.Ε. Παράλληλα η Mytilineos είχε προβεί σε 4 deals στο χώρο της λιανικής αγοράς ενέργειας με τις εξαγορές της Watt+Volt, της Unison, της Volterra και της EfaEnergy.
Τον Σεπτέμβριο είχε ολοκληρωθεί η εξαγοράς του 100% των μετοχών της κυπριακής εταιρείας με την επωνυμία KT Golden Retail Venture Ltd, η οποία συμμετέχει με ποσοστό 100% στο μετοχικό κεφάλαιο της ελληνικής εταιρείας "Αττικά Πολυκαταστήματα", από την Ideal Holdings, έναντι συνολικού τιμήματος 100 εκατ. ευρώ.
Τον περασμένο Μάιο η θυγατρική της Intracom Holdings, Intracom Properties είχε εξαγοράσει το 46,59% της ΚΛΜ (Ι. ΚΛΟΥΚΙΝΑΣ – Ι. ΛΑΠΠΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ).
Η Motor Oil εξαγόρασε το 100% της «Θαλής Περιβαλλοντικές Υπηρεσίες Α.Ε». Στο δε χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με την πρόσφατη εξαγορά του 75% της Unagi, η οποία ελέγχει το 51% των θυγατρικών Baliaga, Pivot Solar και Teichio, η Motor Oil επιτυγχάνει την εξισορρόπηση του pipeline που διαθέτει και με φωτοβολταϊκά, καθώς τα προηγούμενα deals που είχε ολοκληρώσει αφορούσαν αιολικά πάρκα. Έτσι, η θυγατρική της Motor Oil, η More, αποκτά ένα χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ και συστημάτων αποθήκευσης πλέον των 3 GW, σε διάφορα στάδια ανάπτυξης.
Τον περασμένο Φεβρουάριο η BriQ Properties είχε συγχωνευτεί δια απορροφήσεως με την Intercontinental International AEEAΠ (Ανώνυμη Εταιρεία Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία). Ενώ ο αδελφός όμιλος της Quest Συμμετοχών, είχε εξαγοράσει το 100% της εταιρείας πληροφορικής ΕΠΑΦΟΣ, η οποία δραστηριοποιείται κυρίως στα πληροφοριακά συστήματα στον κλάδο της εκπαίδευσης.
Το 2023 έχει χαρακτηριστεί σαν το έτος των deals στον χώρο της πληροφορικής. Έτσι η Epsilon Net εξαγόρασε το 60% της SCAN ABEE, το 60% της Diginet, το 60% της ΝΕΤΕΡΑ, το 40% της GJVS και το 80% της Ορόσημο. Η Entersoft εξαγόρασε το 100% της CGSoft και το 62% της SMARTCV. Ταυτόχρονα ολοκληρώθηκε και η συμφωνία ανάμεσα στην Epsilon Net και στην Space Hellas, στο πλαίσιο της οποίας μεταβιβάστηκαν οι μετοχές των εταιριών SINGULARLOGIC Α.Ε. και Epsilon SingularLogic Α.Ε. που διατηρούσαν αντίστοιχα οι δύο Όμιλοι σαν μειοψηφικές συμμετοχές.
Η Attica Group συγχωνεύτηκε δια απορροφήσεως με την ΑΝΕΚ.
Τον περασμένο Ιούνιο το 60% της ιστορικής σοκολατοβιομηχανίας ΙΟΝ, είχε περάσει στα χέρια της Bespoke SGS Holdings AE συμεφερόντων Σπύρου Θεοδωρόπουλου.
Ο Ιταλικός όμιλος της Reale Group που διαθέτει παρουσία σε Ιταλία, Ισπανία και Χιλή εξαγόρασε την 75% της Υδρόγειος Ασφαλιστική.
Η γαλακτοβιομηχανία ΔΕΛΤΑ εξαγόρασε την εταιρεία παγωτού Gold Sin που είναι επίσημος εθνικός διανομέας των παγωτών της Mars Hellas και των παγωτών Häagen-Dazs (General Mills A.E.) και της Sammontana SPA για Ελλάδα και Κύπρο.
Όπως διαπιστώνουμε η χρηματιστηριακή αγορά έχει δεχθεί επαρκές οξυγόνο από τα προαναφερθέντα deals για να συνεχίσει να κινείται δυναμικά. Τα deals πιστοποιούν πως οι αποτιμήσεις είναι σωστές και πως οι ρεαλιστικές προοπτικές είναι ενσωματωμένες στις τιμές.
Αν βοηθήσει το ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον και το μεταρρυθμιζόμενο εγχώριο φορολογικό και νομικό πλαίσιο, μπορεί να τρίβουμε τα μάτια μας, από αυτά που θα δούμε. H αποκλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή θα μειώσει το συστημικό ρίσκο, που συνυπολογίζουν πάντα οι ξένοι επενδυτές. Ενώ οι μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό και νομικό πλαίσιο θα αποδείξουν, ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα ασφαλή και αναπτυξιακό επενδυτικό προορισμό με σημαντικές προοπτικές, προσελκύοντας έτσι νέα κεφάλαια. Διότι, όπως λένε και οι παλιότεροι, «τα χρηματιστήρια ανεβαίνουν με λεφτά και πέφτουν με χαρτιά».
