Μικτές αντιδράσεις προκάλεσε η αποκλειστική συνέντευξη που έδωσε ο σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε θέματα ψηφιακών νομισμάτων και πληρωμών, Jürgen Schaaf, στο liberal. To μήνυμα της ΕΚΤ ήταν ηχηρό και σαφές: Η «φούσκα» του Bitcoin απειλεί οικονομία και κοινωνία.
Ο Jürgen Schaaf τόνισε ότι η ανοδική τροχιά που καταγράφει το τελευταίο διάστημα το Bitcoin έχει αρχίσει να λαμβάνει τα χαρακτηριστικά μιας «φούσκας», η οποία, όταν σκάσει, θα έχει επικίνδυνες συνέπειες τόσο για την οικονομία όσο για και την ίδια την κοινωνία.
Πού οφείλεται αυτή η ανοδική τροχιά; Στο έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον που εμφανίστηκε στην αγορά του bitcoin, ακόμα και από άσχετους με τα κρυπτονομίσματα επενδυτές μετά από την έγκριση που έδωσε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) στη διαπραγμάτευση ETFs σε bitcoin. Η απόφαση της SEC ελήφθη μετά από πιέσεις των μεγαλύτερων χρηματιστηριακών εταιρειών και θεσμικών επενδυτών που ήθελαν να εντάξουν το bitcoin στην γκάμα των επενδυτικών τους προϊόντων. Αφού η δουλειά τους είναι, να πωλούν επενδυτικά προϊόντα. Κι έτσι ενέταξαν στα προϊόντα τους τον λεγόμενο περιζήτητο «ψηφιακό χρυσό», ή «φιλελεύθερο ψηφιακό νόμισμα», που δεν ελέγχεται από το «σύστημα», δηλαδή από τις κυβερνητικές, νομισματικές και φορολογικές αρχές.
Σύμφωνα με την πλατφόρμα διαπραγμάτευσης κρυπτονομισμάτων Binance, η συνολική αξία των κυκλοφορούντων bitcoin έχει ξεπεράσει εκ νέου τα $1,15 τρισ. Και αυτό οφείλεται στις μαζικές αγορές, που ακολούθησαν τις πρωτοφανείς εισροές κεφαλαίων στα bitcoin ETFs, που διαχειρίζονται η Grayscale, η Fidelity και η BlackRock. Εισροές που ξεπέρασαν τα $2 δισ. την περασμένη εβδομάδα.
Και ενώ ο ακραίος φόβος του να βρεθεί κάποιος έξω από το ράλι του bitcoin και να χάσει τη «μοναδική ευκαιρία» μαγνητίζει το ενδιαφέρον των επενδυτών, η ΕΚΤ επιμένει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ακραία χειραγώγηση της τιμής του. Εστιάζοντας την προσοχή της, στην απουσία συστηματικής και ουσιαστικής εποπτείας. Αφού σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η ΕΚΤ από 157 διαφορετικά ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, προκύπτει ότι ο μισός ημερήσιος όγκος συναλλαγών σε bitcoin είναι πλασματικός.
Ποιος άραγε έχει δίκιο; Η ΕΚΤ που προειδοποιεί ξανά για φούσκα, ή οι αγορές που συμμετέχουν σε ένα πρωτοφανές πάρτι, εκμεταλλευόμενες την ευκαιρία που τους προσφέρεται απλόχερα;
Υπάρχει η κυρίαρχη θεωρία που υποστηρίζει ότι οι αγορές έχουν πάντα δίκιο. Ότι είναι οι δυνάμεις των αγορών, αυτές που αποτιμούν τις αξίες όλων των επενδυτικών προϊόντων. Και ότι στην παρούσα φάση είναι οι δυνάμεις της αγοράς που έχουν δώσει αυτό το +40% στην τιμή του bitcoin μέσα στον Φεβρουάριο. Το μεγαλύτερο μηνιαίο ράλι από τον Δεκέμβριο του 2020.
Έτσι την ίδια στιγμή που οι επενδυτές παραμένουν απασχολημένοι με την αναζήτηση των τεχνικών σημείων, είτε για τοποθετήσεις είτε για ρευστοποιήσεις στο bitcoin, η ΕΚΤ ανησυχεί. Ανησυχεί για το τι θα συμβεί εάν σκάσει η «φούσκα» του bitcoin. Διότι το ενδεχόμενο αυτό, δεν θα επηρεάσει μόνο το περιορισμένο «γκρι» οικοσύστημα των ψηφιακών οπαδών των κρυπτονομισμάτων. Αλλά ολόκληρο το χρηματιστηριακό σύστημα, αφού το bitcoin έχει εισέλθει στα επίσημα σαλόνια της Wall Street, παρά τα αδιαφανή χαρακτηριστικά του.
Η ιστορία έχει δείξει ότι οι αγορές να λατρεύουν κατά καιρούς διάφορα επενδυτικά εργαλεία και προϊόντα. Έχουν περάσει μόλις 15 χρόνια από την παγκόσμια οικονομική ύφεση 2008, που οφειλόταν στα δομημένα ομόλογα που είχαν στηθεί πάνω στα αμερικανικά ενυπόθηκα δάνεια. Η κρίση του 2008 ήταν αποτέλεσμα της επενδυτικής μανίας για αγορά τιτλοποιημένων ενυπόθηκων δανείων. Μια μανία που κατέστρεψε όχι μόνο τους επενδυτές και τις αγορές, αλλά οδήγησε τις ΗΠΑ σε βαθιά οικονομική ύφεση μέχρι τον Ιούνιο του 2009. Και χρειάστηκαν περισσότερα από επτά έτη για να επιστρέψουν οι βασικοί οικονομικοί δείκτες των ΗΠΑ στις τιμές που βρίσκονταν το 2008.
Η συνολική αξία των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων των ΗΠΑ ανερχόταν στα $1,3 τρισεκατομμύρια τον Μάρτιο του 2007. Ένα μέγεθος που δεν έπληξε μόνο τους επενδυτές, που είχαν επενδύσει σε αυτά. Η κρίση συμπαρέσυρε συστημικές τράπεζες και τοπικές οικονομίες. Και είχαν κληθεί τότε οι κυβερνήσεις να επέμβουν για να διασωθεί το «σύστημα», με αποτέλεσμα το ρίσκο των επενδυτών των τιτλοποιημένων ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων, να το πληρώσουν ακριβά οι φορολογούμενοι και οι απλοί πολίτες.
Αυτός είναι ο φόβος της ΕΚΤ για το bitcoin. Ότι δηλαδή αν σκάσει το «οικοσύστημα του bitcoin», τότε αφ’ ενός λόγω του μεγέθους του και αφ’ ετέρου λόγω της επίσημης συμμετοχής του στα μεγάλα χρηματιστηριακά σαλόνια, η ζημία που θα προκύψει θα έχει πλέον συστημικό χαρακτήρα και θα λάβει εκρηκτικές διαστάσεις.
Οι λάτρεις του bitcoin αγωνιούν για το αν το κρυπτονόμισμα τους θα πάει στα $65.000 ή στα $70.000, μέσα στο δικό τους ψηφιακό γαϊτανάκι. Αντίθετα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ανησυχεί για το ενδεχόμενο έκρηξης αυτής της φούσκας και τα απόνερα της στην παγκόσμια οικονομία. Διαφορετικοί προβληματισμοί και διαφορετικές ευθύνες.
