Το 2023 ήταν η χρονιά της μεγάλης επιστροφής των κρυπτονομισμάτων. Η αγορά δείχνει να ξεπερνά τα μεγάλα σκάνδαλα και την κατάρρευση της FTX, με την τιμή του bitcoin να φτάνει προχθές μια ανάσα από τα 46.000 δολάρια, όταν στις αρχές του 2023 διαμορφωνόταν λίγο πάνω από τα 16.500 δολάρια. Αναμφίβολα πρόκειται για εκπληκτική επίδοση με κέρδος της τάξης του 175% σε 365 ημέρες.
Όμως όσο εντυπωσιακή ήταν η άνοδος του τελευταίου έτους, άλλο τόσο εκκωφαντική ήταν και η πτώση που σημείωσε το bitcoin την αμέσως προηγούμενη χρονιά. Από τα περίπου 68.800 δολάρια που έφτασε στα μέσα Νοεμβρίου 2021, το bitcoin κατέρρευσε στα 15.800 δολάρια στα μέσα Νοεμβρίου 2022. Μία πτώση 73% που κατέστρεψε εκατομμύρια επενδυτές.
Οι «τρελές» αποδόσεις των crypto είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που προσελκύουν τους μικρότερους κυρίως σε ηλικία ερασιτέχνες επενδυτές οι οποίοι δέχονται πιο εύκολα το μεγάλο ρίσκο. Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί εξ αυτών τοποθετούν τα χρήματά τους σε crypto που γίνονται viral στο διαδίκτυο ή που προωθούνται από γνωστούς επενδυτές όπως ο Ίλον Μασκ και ο Μαρκ Κιούμπαν.
Σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε το αμερικανικό δίκτυο CNBC το 2021, σε ποσοστό 37% οι επενδυτές ηλικίας 18-34 ετών, που ασχολούνται με τα crypto, συμβουλεύονται τα social media για τις επόμενες κινήσεις τους. Ερευνητές του πανεπιστημίου Yale, από την πλευρά τους, μελέτησαν τη συσχέτιση μεταξύ των επιδόσεων διαφόρων crypto και της συχνότητας που αναφέρονταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η δημοφιλία ενός crypto σε μέσα όπως το X συχνά συνδέεται άμεσα με την απόδοσή του.
Κατά την περίοδο 2019-2021 υπήρξαν πολλά παραδείγματα ακόμη και ανήλικων επενδυτών που έχασαν ολόκληρες περιουσίες, είτε γιατί εισήλθαν αργά στο ράλι και πίστεψαν στις προβλέψεις για άνοδο του bitcoin στα 100.000 δολάρια, είτε γιατί πόνταραν σε εντελώς άγνωστα ψηφιακά νομίσματα για τα οποία διάβαζαν στα social, προσβλέποντας σε αποδόσεις 1.000% ή ακόμη και 10.000%, σε μία «ζαριά» που αποδείχθηκε καταστροφική.
Μπορεί η νέα άνοδος των crypto να έχει συνέχεια και πόσο εφικτό είναι για τα κρυπτονομίσματα να γίνουν κάποια στιγμή πιο «φυσιολογικά», κυρίως σε επίπεδο μεταβλητότητας; Το λέμε αυτό, διότι όπως συνέβη και το 2022, κάθε μεγάλη άνοδος της αγοράς, συνοδεύεται από τον κίνδυνο μεγάλης πτώσης, απειλώντας με συντριβή όσους εισέρχονται αργά στην άνοδο.
Σήμερα, λοιπόν, οι αναλυτές αποδίδουν το ράλι των crypto κυρίως στο γεγονός ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες είναι πιθανό να εγκριθεί από την SEC το πρώτο ETF στην τιμή spot του Bitcoin, ένα επενδυτικό εργαλείο που ουσιαστικά εισάγει τον βασιλιά των κρυπτονομισμάτων στις παραδοσιακές αγορές. Όμως στο μέλλον, η πορεία του bitcoin και των υπόλοιπων crypto θα εξαρτηθεί από το πόσο ευρεία θα είναι η χρήση τους. Και όσο συνεχίζουν να εμφανίζουν τεράστια μεταβλητότητα, δύσκολα θα γίνουν ευρέως αποδεκτά ως μέσο πληρωμών.
Είναι λογικό να υπάρχει ευφορία στην αγορά για την, όπως όλα δείχνουν, επικείμενη έγκριση του πρώτου ETF στην τιμή spot του Bitcoin. Όμως το πρόβλημα είναι ότι γενικότερα και σε αντίθεση με τις πιο παραδοσιακές επενδύσεις, όπως οι μετοχές, τα crypto δεν ανακοινώνουν κέρδη και ζημιές και δεν βασίζονται σε κάποια θεμελιώδη στοιχεία.
Η άνοδος και η πτώση των περισσότερων -αν όχι όλων- των crypto σχετίζεται με το κλίμα που επικρατεί στην αγορά. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν ήδη δημιουργηθεί μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, τα οποία παρακολουθούν τα tweets στο X και βάσει αυτών επιλέγουν τα πιο δημοφιλή κρυπτονομίσματα για να πετύχουν τις καλύτερες αποδόσεις.
