Όταν στις 31 Οκτωβρίου του 2008 ένας προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών, με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο, παρουσίαζε τη δημιουργία του bitcoin ως ένα «νέο ηλεκτρονικό σύστημα μετρητών» που θα βασιζόταν στη μέθοδο του blockchain, δύσκολα θα μπορούσε να φανταστεί την εκθετική αύξηση της κεφαλαιοποίησής του στα επόμενα χρόνια.
Το bitcoin άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία πολλών άλλων κρυπτονομισμάτων (crypto) ή ψηφιακών νομισμάτων, τα οποία δεν ελέγχονται από κεντρικές τράπεζες, με τη συνολική κεφαλαιοποίησή τους να φτάνει στο υψηλό επίπεδο των 3 τρις. δολάρια το 2021.
Τότε είχε κορυφωθεί, εν μέσω πανδημίας και υψηλής ρευστότητας που είχαν οι επενδυτές από τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων στις ΗΠΑ και αλλού, η φρενίτιδα για την αγορά crypto, με την τιμή του bitcoin να εκτινάσσεται τον Νοέμβριο του ίδιου έτους κοντά στα 69.000 δολάρια.
Το περιβάλλον για τον κλάδο των κρυπτονομισμάτων επιδεινώθηκε στη συνέχεια, όταν η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) σταμάτησε τις αγορές ομολόγων και στράφηκε στη συνέχεια σε μία περιοριστική νομισματική πολιτική για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, με συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων από τον Μάρτιο του 2022.
Η τιμή του bitcoin και των άλλων ψηφιακών νομισμάτων πήρε έντονα καθοδική πορεία, η οποία ενισχύθηκε από μία σειρά σκανδάλων που έπληξαν τον κλάδο στη διάρκεια του 2022, με αποκορύφωμα την κατάρρευση του μεγάλου ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων FTX προς τα τέλη του έτους και τη καταδίκη του ιδρυτή του, Σαμ Μπάνκμαν-Φριντ, για απάτες.
Η κεφαλαιοποίηση του κλάδου των crypto συρρικνώθηκε το 2022 κοντά στα 1 τρις. δολάρια, δηλαδή στο ένα τρίτο σε σχέση με το υψηλό επίπεδο του προηγούμενου έτους, μία εξέλιξη που αναδείκνυε για μία ακόμη φορά τις τεράστιες διακυμάνσεις στις τιμές των ψηφιακών νομισμάτων σε σχέση με αυτές άλλων στοιχείων ενεργητικού.
Η τιμή του bitcoin σημείωσε το 2022 ελεύθερη πτώση κοντά στα 15.000 δολάρια, δηλαδή το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα είχε χάσει σχεδόν το 80% της αξίας του από το υψηλό επίπεδο του Νοεμβρίου 2021. Τότε ήταν αρκετοί αυτοί που θεωρούσαν ότι το bitcoin θα έμπαινε σε μία περίοδο οριστικής απαξίωσης υπό το βάρος των σκανδάλων και της λήψης μέτρων από εποπτικές Αρχές στις ΗΠΑ και άλλες χώρες για τη ρύθμιση του κλάδου.
Αυτό, ωστόσο, δεν συνέβη, αλλά αντίθετα το bitcoin ανέκαμψε ισχυρά πέρυσι, με την τιμή του να κινείται πάνω από τα 45.000 δολάρια - την εβδομάδα που πέρασε πλησίασε για λίγο και τα 49.000 δολάρια - σημειώνοντας αύξηση πάνω από 160%. Το bitcoin είχε ήδη αποκτήσει ευρύτερη βάση τα τελευταία χρόνια, με μεγάλους θεσμικούς επενδυτές, όπως τράπεζες και funds κυρίως στις ΗΠΑ, να τοποθετούνται με σημαντικά κεφάλαια.
Το γεγονός αυτό έδωσε μία σχετική «νομιμοποίηση» στο bitcoin και παράλληλα εξηγεί ίσως τη στήριξη που βρήκε για να ανακάμψει. Με την απόφαση της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) την περασμένη Τετάρτη να εγκρίνει την εισαγωγή και διαπραγμάτευση στις μεγάλες χρηματιστηριακές αγορές - Χρηματιστήριο Νέας Υόρκης, Nasdaq και Χρηματιστήριο Παραγώγων του Σικάγο - 11 επενδυτικών κεφαλαίων (ETFs) με βάση την τρέχουσα (spot) τιμή του bitcoin, η νομιμοποίηση για τα crypto έγινε απόλυτη.
O πρόεδρος της SEC, Γκάρι Γκένσλερ, συνόδευσε την έγκριση των ETFs με την επισήμανση ότι αυτό δεν σημαίνει ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εγκρίνει και στηρίζει το bitcoin, το οποίο, όπως είπε, παρουσιάζει μυριάδες κινδύνους για τους επενδυτές. Ωστόσο, η ουσία είναι ότι η απόκτηση του bitcoin έχει γίνει πλέον πολύ ευκολότερη για τους μικροεπενδυτές, οι οποίοι θα μπορούν να αγοράζουν μερίδια από τα εγκεκριμένα ETFs - που διαχειρίζονται μεγάλες εταιρείες, όπως η BlackRock - αντί να μπαίνουν στη δύσκολη διαδικασία της απευθείας αγοράς bitcoin που έχει και αυξημένους κινδύνους για τους ίδιους.
Με δεδομένο ότι τα ETFs παρακολουθούν την τρέχουσα τιμή του bitcoin, ο επενδυτής θα μπορούσε να συμμετέχει σε κέρδη από την άνοδό του ή σε απώλειες από την πτώση του, χωρίς να χρειαστεί να αγοράσει απευθείας το κρυπτονόμισμα. Επιπλέον, τα ETFs σε bitcoin θα μπορούν πλέον να τα αγοράζουν και θεσμικοί επενδυτές, όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία, κάτι για το οποίο εξέφρασε την ανησυχία της στέλεχος της SEC.
Διάφορες προβλέψεις για το πόσο θα αυξηθεί η τιμή του bitcoin έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται μετά την απόφαση της SEC, αλλά αυτό μένει να φανεί στην πράξη όπως και το σε ποια έκταση θα υπάρξει νέο ενδιαφέρον από επενδυτές, δεδομένων και των μεγάλων διακυμάνσεων της τιμής του.
