Δεν έχουν περάσει παρά λίγες μόνο ημέρες από τότε που ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ δήλωνε σε δημοσιογράφους πως οι εκτοπισμένοι πρόσφυγες από τη Γάζα αλλά και όσοι ακόμα παραμένουν εκεί σε συνθήκες εξαθλίωσης, θα μπορούσαν να μεταφερθούν προσωρινά, μέχρι να ανοικοδομηθεί η περιοχή, στην Αίγυπτο και την Ιορδανία. Σύμφωνα με το Associated Press, ο κ. Τραμπ δήλωσε πως έχει ήδη μιλήσει με τον βασιλιά Αμπντάλα Β΄ της Ιορδανίας, ώστε «να πάρει μερικούς [πρόσφυγες] ακόμα». Σημειώνεται πως επί του παρόντος περί τα 2 εκατομμύρια προσφύγων βρίσκονται όλα αυτά τα χρόνια στην Ιορδανία, ευτυχώς χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα.
Αναφορικά με την Αίγυπτο, έχει περάσει μόλις λίγο παραπάνω από ένας χρόνος από τότε που η κυβέρνηση του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έφτασε σε οριακό σημείο στις διπλωματικές της σχέσεις με το Ισραήλ, όταν ολοένα και περισσότεροι πρόσφυγες από τη Γάζα οδηγούνταν από το Ισραήλ προς στο σύνορο που χωρίζει τα εξωτερικά όρια της Γάζας με τη χερσόνησο του Σινά στην Αίγυπτο. Η Αίγυπτος είχε - και έχει ακόμα - κάθε λόγο να ανησυχεί πως το Ισραήλ δε θα κάνει ποτέ δεκτούς πίσω στις εστίες τους, πρόσφυγες που τυχόν φιλοξενηθούν εκεί (αν και ήδη οι πρώτες επιστροφές ξεκίνησαν).
Στις 19 Οκτωβρίου του 2023, λίγες ημέρες μετά την έναρξη των επιθετικών επιχειρήσεων του Ισραήλ στη Γάζα και τα προσφυγικά καραβάνια προς το Σινά, ο κ. El-Sisi ήδη δήλωνε: «ο παρόν πόλεμος δεν έχει ως στόχο μόνο τη Χαμάς, η οποία διοικεί τη Γάζα αλλά αποτελεί επίσης μια προσπάθεια να σπρώξουν τον πληθυσμό ... [προς το] να εποικήσει την Αίγυπτο». Την ίδια στιγμή, και ο βασιλιάς της Ιορδανίας ήταν κάθετος στο θέμα αυτό και σε σύγκλιση με τον πρόεδρο της Αιγύπτου ανέφερε λακωνικά: «Όχι πρόσφυγες στην Ιορδανία, όχι πρόσφυγες στην Αίγυπτο».
Αφήνοντας στην άκρη το γεγονός πως πλέον του ενάμιση εκατομμυρίου ανθρώπων θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και - τα κατά τους ίδιους ιστορικά εδάφη τους - ο κ. Τραμπ και οι επιτελείς του θα έπρεπε ίσως να ανατρέξουν στην πρόσφατη ιστορία.
Η νέα αμερικανική διοίκηση θα όφειλε να γνωρίζει για παράδειγμα πως η προηγούμενη παρουσία Παλαιστινίων στην Ιορδανία (μετά τον πόλεμο των 6 ημερών του 1967) υπήρξε τόσο προβληματική που δυστυχώς κατέληξε στη σφαγή του Σεπτεμβρίου του 1970 (16-27/9) όταν δυνάμεις καταστολής της Ιορδανίας, υπό τις εντολές του βασιλιά Χουσείν, επιτέθηκαν στους εκ της Δυτικής Όχθης πρόσφυγες της PLO (υπό την ηγεσία του Γιασέρ Αραφάτ).
Οι εκτοπισμένοι πρόσφυγες όχι μόνο χρησιμοποιούσαν το έδαφος της Ιορδανίας για επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, αλλά αριστερές φράξιες εντός της PLO είχαν φτάσει στο σημείο να επιθυμούν να «ρίξουν τη μοναρχία» της Ιορδανίας. Το αποτέλεσμα ήταν η σφαγή των μαχητών της PLO (από τα γεγονότα αυτά προέκυψε και το όνομα της τρομοκρατικής οργάνωσης “Μαύρος Σεπτέμβρης” που δολοφόνησε Ισραηλινούς αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχο το 1972) και η, εν τέλει, μέσω Συρίας ‘απέλαση’ τους στον Λίβανο με τα ολέθρια, μέχρι σήμερα, αποτελέσματα με τη μετατροπή της χώρας σε failed state.
Συνεπώς, το αίτημα του κ. Τραμπ είναι αμφίβολο αν θα βρει ευήκοα ώτα στους ηγέτες των δύο αυτών χωρών. Ήδη τις τελευταίες ημέρες, με την ανοχή του Ισραήλ ξεκίνησαν οι πρώτες επιστροφές προσφύγων προς τη Λωρίδα της Γάζας. Η επιφυλακτικότητα ωστόσο ελλοχεύει.
Ταυτόχρονα, οι προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή θα έπρεπε να είναι διαφορετικές - και υπάρχει ελπίδα πως αυτό θα γίνει πράξη ή πως έστω θα υπάρξει σοβαρή προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση (περισσότερα για αυτό στην αυριανή στήλη).
Ο εκτοπισμός και μεταφορά Παλαιστίνιων προσφύγων στην Αίγυπτο και (επιπλέον προσφύγων) στην Ιορδανία ωστόσο δεν είναι το άμεσο ζητούμενο για την περιοχή, όσο και αν αυτό ακούγεται κυνικό. Ειδικά τώρα που υπάρχει μια εύθραυστη εκεχειρία σε ισχύ μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών.
