Λίγο μετά τις ευρωεκλογές ξεκινά η διαμόρφωση του κρατικού προϋπολογισμού για το επόμενο έτος. Δεν περιμένουμε εκπλήξεις. Τα κονδύλια είναι ήδη τεράστια, όπως θα εξηγήσω στη συνέχεια.
Μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου τα περισσότερα στοιχεία θα έχουν περάσει από τις εξειδικευμένες υπηρεσίες της Επιτροπής, οι οποίες δουλεύουν κανονικά περιμένοντας τους νέους Επιτρόπους στις Βρυξέλλες.
Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι, αναρωτιόμαστε «τι κάνει το κράτος» και γιατί δεν διορθώνει τα κακώς κείμενα. Κατά κανόνα ζητούμε να δαπανήσει περισσότερα.
Υπάρχουν βεβαίως και οι βαριάντες της κριτικής: αν περιοριστούν οι σπατάλες τότε τα χρήματα θα έφταναν και με το παραπάνω.
Για πόσα χρήματα κρατικής δαπάνης μιλάμε; Για 108 δισ. ή το μισό εθνικό εισόδημα σε τρέχουσες τιμές, σημερινές. Βέβαια, κι ευτυχώς, η Ελλάδα «βγάζει» πολλά περισσότερα χρήματα, κοντά στα 400 δισ. αλλά αυτά είναι τζίρος, άρα περιλαμβάνουν και όσα ξοδεύουμε.
Η προστιθέμενη αξία, δηλαδή αυτό που προσθέτουμε με τη δουλειά μας είναι αρκετά χαμηλότερη, αλλά αυτό είναι ένα άλλο (πολύ σημαντικό) ζήτημα.
Στη σελίδα 95-96 της Έκθεσης για τον Προϋπολογισμό 2024, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα «λειτουργική ταξινόμηση» των δαπανών ολόκληρου του κράτους (Κυβέρνηση, Περιφέρειες, Δήμοι, Ταμεία Ασφάλισης και Δημόσιες Επενδύσεις) για το 2024.
Δείτε που ξοδεύει το κράτος.
Το μεγαλύτερο κονδύλι, 43 δισ., σχεδόν τα μισά χρήματα, πάει στην κοινωνική προστασία: γηρατειά, ασθενείς και αναπήρους, ενίσχυση των γεννήσεων, ανεργία, στέγαση, κοινωνικός αποκλεισμός και γενικότερα ό,τι αφορά στην προστασία ευπαθών ομάδων. Δεν το πειράζει κανείς.
Το επόμενο μεγάλο κονδύλι, 24 δισ., απορροφάται σε μισθούς, κόστος λειτουργίας των κρατικών υπηρεσιών, και τη διαχείριση του δημόσιου χρέους. Πρέπει να ελέγχεται με κριτήρια απόδοσης.
Τα μισά από τα προηγούμενα, 11 δισ., αφορούν δαπάνες για τη στήριξη οικονομικών εργασιών. Επιστρέφουν πρακτικά στην οικονομία και το πραγματικό ζήτημα είναι η διαφθορά.
Παρόμοιο ποσό, 13 δισ., απορροφούν οι παροχές υγείας, κυρίως για τη λειτουργία των νοσοκομείων. Στην πραγματικότητα χρειάζονται τα διπλά ώστε να μη βάζουν οι πολίτες από την «κρυφή» του τσέπη.
Έπεται η Εκπαίδευση (7 δισ.) και αμέσως μετά είναι η Αμυνα (4,5 δισ.) και δη Δημόσια Τάξη και Ασφάλεια (4 δισ.).
Κάτι λίγα δίνουμε στον Πολιτισμό (1,3 δισ.) όπου συμπεριλαμβάνονται δαπάνες 250 εκατ. για «Θρησκεία» και άλλα τόσα για «Ραδιοτηλεόραση».
Τα υπόλοιπα «ψιλά» κατευθύνονται στο Περιβάλλον (600 εκατ.) και την Οικιστική μέριμνα (300 εκατ.). Ελάχιστα σε σύγκριση με τη σπουδαιότητα του ζητήματος
Αυτά είναι. Τελειώσαμε.
Κάντε τώρα τον λογαριασμό ως να επρόκειτο για την Οικογένειά σας.
Από πού θα κόβατε;
Πρακτικώς, για να μη κουράζεστε, από πουθενά.
Στην πράξη, όλα αυτά τα χρήματα δεν είναι αρκετά για να συντηρηθεί σωστά το σύνολο των κρατικών λειτουργιών.
Γι αυτό η κυβέρνηση έχει εντάξει (με τους Ευρωπαίους να κάνουν τα «στραβά μάτια»), ακόμη και το φρεσκάρισμα των νοσοκομείων και άλλων υποδομών υγείας, στο… Ταμείο Ανάκαμψης. Το ίδιο έκανε και με τα απαραίτητα έργα συντήρησης στο ΟΑΚΑ, όπου προετοιμάζεται η Ολυμπιακή Ομάδα, όπως διαπίστωσε χθες ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μετά και τις υποχρεωτικές περικοπές, που έγιναν στα χρόνια 2011-2014 για να ισορροπήσει το κράτος χωρίς άλλες αυξήσεις φόρων, λεφτά δεν υπάρχουν.
Υπάρχουν βεβαίως οικονομίες που πρέπει να γίνουν. Χρήματα που σπαταλώνται στη διαφθορά και άλλα σε «πολιτική βιτρίνα». Αλλά και μ’ αυτά υπολογισμένα, ακόμη κι αν καταφέρναμε να τα βρούμε και να τα εξοικονομήσουμε, δεν υπάρχουν τα πραγματικά ποσά που απαιτεί η ορθή λειτουργία όσων έχει αναλάβει το κράτος.
Από που μπορούν λοιπόν να εξευρεθούν; Μόνον από μια συνταρακτική αύξηση του νέου πλούτου που δημιουργούμε με τις δουλειές μας.
Αρα, ο μόνος δρόμος για να διορθώσουμε τα «κακώς κείμενα» του απέραντου κρατικού τομέα είναι να βάλουμε περισσότερα εμείς οι ίδιοι. Και για να συμβεί αυτό, πρέπει να βγάλουμε περισσότερα.
Μόνον που δεν θέλουμε -δικαιολογημένα- να βάλουμε ούτε ένα ευρώ πρόσθετου φόρου σε όσα θα βγάλουμε. Οι φόροι είναι ήδη πολύ υψηλοί και, το χειρότερο, τους πληρώνουν λίγοι. Οσοι δηλαδή δουλεύουν σκληρά για να αντιμετωπίσουν τις δύσκολες απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής. Απαιτήσεις που έγιναν ακριβότερες με το κύμα του πληθωρισμού που δύο χρόνια τώρα μας ταλαιπωρεί.
Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο;
Μπορεί και ήδη συμβαίνει.
Οι «ιδιωτικοί» δρόμοι και καλύτεροι είναι και συντηρούνται σωστά.
Τα «ιδιωτικά» νοσοκομεία και πληρώνουν καλύτερα τους ανθρώπους τους και βγάζουν πολλά χρήματα για τους μετόχους τους.
Τα «ιδιωτικά» σχολεία και ανταποκρίνονται καλύτερα στις προσδοκίες των σκληρά εργαζόμενων γονέων και παραμένουν, δεκαετίες τώρα, κερδοφόρες μονάδες.
Οι επενδύσεις για την «ιδιωτική ασφάλεια», σε καταστήματα και κατοικίες, λειτουργεί άριστα στην επικούρηση του αστυνομικού έργου και όχι μόνον για τους ισχυρούς.
Η «ιδιωτική» δαπάνη για τη φροντίδα της τρίτης ηλικίας, τους γονείς μας, είναι τεράστια και πιάνει τόπο, παρά τις συνεχώς αυξανόμενες δυσκολίες.
Μια μεγάλη και νεωτερική αναθεώρηση των πόρων του κράτους είναι να συνυπολογιστούν όλες αυτά τα έξοδα, ως υποχρεωτικώς εκπιπτόμενα από τη φορολογία. Να μετατρέψουμε δηλαδή σε αφορολόγητες δαπάνες τα χρήματα που στην πραγματικότητα συνεπικουρούν στην εκπλήρωση των κρατικών υποχρεώσεων.
Σε τελευταία ανάλυση, δεν υπάρχει κανείς λόγος να εμπιστευόμαστε τόσα πολλά χρήματα στην κυβέρνηση και τους άλλους «εκλεγμένους άρχοντες», μόνον και μόνον για να διαιωνίζεται το σημερινό κομματικό σύστημα διαχείρισης των οικονομικών της Δημοκρατίας μας.
Είμαι βέβαιος ότι και με λιγότερα χρήματα, αν, αρχικώς, μειωθεί ο φόρος εισοδήματος, οι πολιτικοί μας θα κάνουν μια χαρά της δουλειά τους.
Ισως μάλιστα να ασχοληθούν περισσότερο με την ουσία της πολιτικής και λιγότερο με την ψηφοθηρική ανταποδοτικότητα των κονδυλίων του προϋπολογισμού.
Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η πιο σπουδαία φιλελεύθερη μεταρρύθμιση που πρέπει να επιχειρήσει ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης στα δύο επόμενα χρόνια. Γιατί αυτός θα είναι ο πραγματικά ωφέλιμος χρόνος που θα διαθέτει από την επόμενη Δευτέρα.
Ας το δοκιμάσει. Κι αν συναντήσει δυσκολίες, που υποθέτω ότι θα προκύψουν από τις αντιστάσεις του αδηφάγου κρατικού τέρατος, ας πάει σε πρόωρες εκλογές.
Ώστε να έχουμε, επιτέλους, έναν σπουδαίο λόγο να συγκρουστούμε για την ουσία της Πολιτικής και για την Ανάπτυξη της όμορφης χώρας μας.
