Είναι πολύ ενδιαφέροντα τα στοιχεία για την κατάσταση της αγοράς εργασίας το περασμένο έτος. Ένας στους δύο, σχεδόν, αμείβεται με μηνιαίο (επί 14) ποσό μεταξύ 900 και 1500 ευρώ. Αν προσθέσετε και το πραγματικό εισόδημα πολλών ελευθέρων επαγγελματιών, ξεπερνάμε το 50% σε αυτή την γκάμα εισοδημάτων.
Το 43% των εργαζομένων δουλεύει σε κάποια μορφή εμπορίου, μαζί με την εστίαση, βεβαίως.
Λογικό, αφού έχουμε 161 χιλιάδες ατομικές επιχειρήσεις και μόλις 20 χιλιάδες Ανώνυμες Εταιρείες. Από αυτές, το 30% ασχολείται με το εμπόριο και άλλο 12% στην εστίαση, σύνολο 42%.
Αυτή είναι η «παραγωγική» Ελλάδα. Δεν το κοροϊδεύω. Το σημειώνω για τους αριστερούληδες. Γιατί από την ύστερη εποχή της σκέψης του μεγάλου Μαρξ, είναι παραδεκτό ότι το εμπόριο είναι παραγωγικό και το ίδιο όσοι εργάζονται ας αυτό.
Σε τελευταία ανάλυση, αυτό που ενδιαφέρει στην εποχή μας, και ειδικά για χώρες ενταγμένες σε ευρύτερα οικονομικά σύνολα, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η Προστιθέμενη Αξία.
Άλλο στοιχείο. Κατά μέσο όρο, οι αποδοχές των εργαζομένων αυξήθηκαν κατά 9% το 2022. Ποσοστό μεγαλύτερο από τον πληθωρισμό. Αν δεν ήσαν τόσοι πολλοί εκείνοι που στριμώχνονται στις χαμηλότερες κλίμακες, πολλοί από τους οποίους μπαινο-βγαίνουν σε θέσεις εργασίας, συχνά τις ίδιες ή περίπου τις ίδιες, τότε η μέση αμοιβή θα ήταν πολύ υψηλότερη.
Σε κάθε περίπτωση, το μεγάλο πρόβλημα της χώρας είναι ότι ζει ακόμη με χαμηλές αμοιβές. Πρέπει να γίνει ένα μεγάλο άλμα, ειδικά στην περιοχή των 1.200-1700 ευρώ. Με αντάλλαγμα μια διετή, τουλάχιστον περίοδο ηρεμίας και σκληρής προσπάθειας βελτίωσης της αποτελεσματικότητάς μας.
Δεν πληρώνουμε (μόνον) τη μεγάλη κρίση με τις μνημονιακές περικοπές και την επακόλουθη τριετή, περίπου, ύφεση. Πληρώνουμε την κακή, εσπευσμένη και αβαθή ανάπτυξη λίγο πριν και ιδίως στα πρώτα χρόνια της μεγάλης εκτίναξης που προκάλεσε στην οικονομία η σταθεροποίηση του νομίσματος, με την υιοθέτηση του ευρώ.
Εκείνο το boost, το ξεπέταγμα, φαίνεται σήμερα ως να πήγε χαμένο. Δημιουργήθηκαν βεβαίως τεράστιες υπεραξίες, δούλεψε καλά η οικονομία επί χρόνια, έγιναν ευρύτατες επενδύσεις και ανατιμήθηκε εντυπωσιακά ολόκληρη η περιουσία των Ελλήνων.
Άρα κερδίσαμε πολλά.
Έναντι αυτής της περιουσιακής θέσης δανειστήκαμε όμως περισσότερα από όσα μπορούσε να στηρίξει ο «παραγωγικός» μηχανισμός.
Δεν είχαμε δει σωστά μπροστά. Κάναμε λανθασμένες εκτιμήσεις. Υπήρξαμε απρόσεκτοι και υπεραισιόδοξοι. Κυρίως όμως δεν δημιουργήσαμε γερές και βαθιά παραγωγικές επιχειρήσεις.
Με όλες αυτές τις εμπειρίες πρέπει να ξεπεράσουμε τώρα τη δεύτερη μεγάλη κρίση του νομίσματος. Τον επίμονο πληθωρισμό και την ελάττωση της πραγματικής του αξίας. Αυτό που ζούμε ως «ακρίβεια».
Από αυτή την άποψη, είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά ορισμένα στοιχεία έρευνας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τις εκτιμήσεις που κάνουν κάτοικοι των κρατών της Ευρωζώνης.
Στη μέτρηση των εκτιμήσεων που κάνουν οι κανονικοί όπως εμείς άνθρωποι για την εξέλιξη του πληθωρισμού στους επόμενους 12 μήνες, οι Γερμανοί πιστεύουν ότι η αύξηση των τιμών θα κινηθεί γύρω στο 3%.
Εμείς πάλι πιστεύουμε ότι θα τρέξει με 10%.
Και τα δύο θα βγουν λάθος, πιστεύω. Εκτιμήσεις διαίσθησης είναι άλλωστε. Στο μεταξύ όμως αυτή η ελληνική αναμονή συντηρεί το πληθωριστικό κύμα, ενώ στη Γερμανία πιέζει για μειώσεις τιμών.
Αν δούμε τις ίδιες προς τα εμπρός εκτιμήσεις, αλλά πριν έναν χρόνο, οι Γερμανοί πίστευαν ότι ο πληθωρισμός τους θα κινηθεί γύρω στο 2% και ήταν τελικά διπλάσιος. Εμείς, και πάλι πιστεύαμε ότι θα πάει κάπου μεταξύ 10-12% και κάθισε στα μισά και κάτω. Άρα και πάλι υπήρξαμε εντελώς απαισιόδοξοι και λάθος.
Το σημαντικό σε όλα αυτά είναι ότι συστηματικά στη χώρα μας, εμείς οι εργαζόμενοι και αντιστοίχως οι πάμπολλοι μικροί επιχειρηματίες και επαγγελματίες, έχουμε λανθασμένη εκτίμηση των άμεσων, μεσοπρόθεσμων εξελίξεων.
Πριν το 2009 νομίζαμε ότι όλα πάνε θαυμάσια στην οικονομία. Τώρα νομίζουμε ότι όλα θα συνεχίσουν άσκημα. Τότε δεν βλέπαμε το βάραθρο των ελλειμμάτων. Τώρα δεν βλέπουμε τις ευκαιρίες να σηκώσουμε γρήγορα την πραγματική μας απόδοση στις δουλειές μας. Τότε πληρωνόμασταν καλύτερα από όσο αξίζαμε, τώρα πληρωνόμαστε χειρότερα.
Όταν θα παύσουμε να ασχολούμαστε με κινητοποιήσεις, καταλήψεις, ακυρώσεις, μπλόκα και άλλα ζαβά των κομματικών σωλήνων, κάτι θα πάει καλύτερα. Είμαι σίγουρος γι αυτό.
