Η πρόεδρος της ΕΚΤ δεν έχει φοβηθεί να θέσει πολλά «καυτά» θέματα στην ατζέντα της κεντρικής τράπεζας. Από το ψηφιακό ευρώ που η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε πριν δύο ημέρες (σ.σ: το liberal.gr ήδη από τον Οκτώβριο είχε αναλύσει τα σχέδια της ΕΚΤ), εως την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Θα αναρωτηθεί βέβαια κανείς, πώς μια Κεντρική Τράπεζα μπορεί να καταστήσει μέρος της στρατηγικής της, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Είναι πολύ απλό. Μέσα από την κατεύθυνση που δίνει στις αγορές περουσιακών στοιχείων που διενεργεί.
Μέσα από αυτό το πρίσμα δεν μας προκάλεσε έκπληξη δημοσίευμα των Financial Times που υποστηρίζει ότι πιθανότατα στο προσεχές διάστημα να δούμε την ΕΚΤ να προχωράει στην μείωση της αγοράς ομολόγων που έχουν εκδώσει εταιρείες ορυκτών καυσίμων, ή άλλες ρυπογόνες βιομηχανίες.
Άλλωστε δεν είναι λίγες οι φορές που η ΕΚΤ δέχθηκε πυρά από περιβαλλοντικά λόμπυ όσον αφορά τις αγορές εταιρικών ομολόγων ύψους 248 δισ. ευρώ, με το επιχείρημα ότι έμμεσα στηρίζει ρυπογόνες βιομηχανίες, οι οποίες εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα. Η καμπάνα προφανώς χτυπάει για τις πετρελαϊκές εταιρείες, τις εταιρείες φυσικού αερίου, πολλές από τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και φυσικά τις αεροπορικές εταιρείες. (σ.σ: Σημειωτέον ότι εταιρίες από τους κλάδους αυτούς εκδίδουν περισσότερα ομόλογα από τους υπόλοιπους οικονομικούς τομείς).
Για όσους φαίνεται δύσκολη ή ακόμα και «προκλητική» για μια Κεντρική Τράπεζα η απόφαση να αποκλείσει από τις αγορές της ένα μεγάλο μέρος των ομολόγων που μέχρι πρότινος αγόραζε, να αναφέρουμε ότι ήδη η Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας έθεσε πρόσφατα εκτός του προγράμματος αγορών ομόλογα εταιρειών με υψηλές εκπομπές άνθρακα που είχαν εκδοθεί από την Αυστραλία και τον Καναδά.
Η αλήθεια είναι ότι το timing για μια τέτοια εξέλιξη είναι εξαιρετικό, μιας και βρισκόμαστε στη διαδικασία της στρατηγικής αναθεώρησης της αποστολής και των εργαλείων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής τράπεζας. Μιας στρατηγικής που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το δεύτερο εξάμηνο του 2021, ενώ οι ρίζες της ξεκίνησαν το 2018, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκάλυψε τη στρατηγική της για ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που θα υποστηρίζει το θεματολόγιο της ΕΕ για το κλίμα και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Μάλιστα οι Financial Times διενήργησαν και δημοσκόπηση, στην οποία οι 22 από τους 33 οικονομολόγους που συμμετείχαν δήλωσαν την πεποίθηση τους ότι η αναθεώρηση θα οδηγήσει την ΕΚΤ στην απόφαση να παρακάμψει την αρχή της «ουδετερότητας αγοράς», βάση της οποίας η Κεντρική Τράπεζα αγοράζει ομόλογα, κατ’ αναλογία της συνολικής αγοράς.
Βέβαια δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η ΕΚΤ πάντα προσπαθεί να διατηρεί τις ισορροπίες. Κατά την άποψη της στήλης λοιπόν, η αλλαγή θα γίνει σιγά σιγά και «γλυκά».
Το πιθανότερο είναι η ΕΚΤ να αρχίσει σταδιακά να αυξάνει τις αγορές των λεγόμενων «βιώσιμων ομολόγων», ήτοι αυτών που πληρούν τα ESG κριτήρια και είναι και οι μεγάλοι κερδισμένοι της τεκτονικής αλλαγής που διενεργείται. Αυξάνοντας την στάθμιση στα ομόλογα αυτά θα μειώνει « διακριτικά» στην αρχή, πιο επιθετικά στη συνέχεια, την στάθμιση στα ομόλογα ρυπογόνων εκδοτών.
Πολλοί διαχειριστές όμως, βλέποντας ήδη το νέο πράσινο περιβάλλον στις ομολογιακές αγορές και προεξοφλώντας τις εκκολαπτόμενες αλλαγές στις αγορές των Κεντρικών Τραπεζών, πιθανότατα να μην είναι τόσο διακριτικοί στην αλλαγή του κέντρου βάρους των ομολογιακών τους χαρτοφυλακίων. Αυτή η πιθανότητα θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν από την υπόλοιπη επενδυτική κοινότητα.
Σύντομα άπαντες στο «πράσινο» παιχνίδι
Η FED ήταν η μόνη μεγάλη Κεντρική Τράπεζα εκτός από την Reserve Bank of India που δεν είχε ενταχθεί στο Δίκτυο Κεντρικών Τραπεζών και Εποπτικών Αρχών για το Πράσινο Χρηματοπιστωτικό Σύστημα -NGFS- τη διεθνή ομάδα κεντρικών τραπεζών που επικεντρώνεται στον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής.
Στα μέσα Δεκέμβρη όμως προσχώρησε στο Δίκτυο, σηματοδοτώντας ότι κάνει βήματα προκειμένου να ενσωματώσει τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στο κανονιστικό της πλαίσιο.
Με την είσοδο λοιπόν και του τελευταίου μεγάλου κρίκου της αγοράς, η κλιματική αλλαγή θα παίζει λοιπόν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στην ατζέντα νομισματικής πολιτικής, καθώς δεδομένων των μακροπρόθεσμων κινδύνων που συνεπάγεται, η επίτευξη των στόχων για το Κλίμα συμβάλλει μακροπρόθεσμα στην σταθερότητα των τιμών.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκίνησε ίσως πιο νωρίς από όλους τη διαβούλευση για την «πράσινη» ατζέντα της νομισματικής πολιτικής. Συνοψίζοντας τις μέχρι τώρα «γραμμές» της ΕΚΤ, αλλά και εκείνες που θα ακολουθήσουν, μπορούμε να έχουμε τα όρια του πράσινου χρηματοοικονομικού χάρτη:
-Μείωση της έκθεσης στους εκδότες εταιρειών με μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, χωρίς να εγκαταλείψει άμεσα την προσέγγιση της «ουδετερότητας» και φυσικά χωρίς να προχωρήσει σε πωλήσεις, αλλά μειώνοντας σταδιακά τις αγορές ομολόγων από εταιρείες με υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, παρέχοντας ταυτόχρονα κίνητρα για τις εταιρίες εκείνες που λαμβάνουν μέτρα για να μειώσουν δραστικά το ανθρακικό τους αποτύπωμα.
- Καθορισμός κοινής γλώσσας για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά, δηλαδή ενοποιημένο σύστημα κατάταξης της ΕΕ — ή ταξινομία — με στόχο να οριστεί τι είναι βιώσιμο και να εντοπιστούν οι τομείς όπου οι βιώσιμες επενδύσεις μπορούν να έχουν τον μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο.
-Δημιουργία σημάτων της ΕΕ για πράσινα χρηματοπιστωτικά προϊόντα με βάση το εν λόγω σύστημα κατάταξης της ΕΕ. Αυτό θα επιτρέψει στους επενδυτές να εντοπίζουν εύκολα επενδύσεις που συμμορφώνονται με τα πράσινα κριτήρια.
-Αποσαφήνιση του καθήκοντος των διαχειριστών στοιχείων ενεργητικού και των θεσμικών επενδυτών να λαμβάνουν υπόψη τη βιωσιμότητα στην επενδυτική διαδικασία και να αυξήσουν τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης. (σ.σ: Υπόψιν ότι η τάση αυτή θα βαίνει αυξανόμενη).
-Επιβολή στις ασφαλιστικές εταιρείες και στις επιχειρήσεις επενδύσεων της υποχρέωσης να συμβουλεύουν τους πελάτες με βάση τη βιωσιμότητα.
-Ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας: οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες αποτελούν σημαντική πηγή εξωτερικής χρηματοδότησης για την ευρωπαϊκή οικονομία. Η Επιτροπή διερευνά τη σκοπιμότητα αναπροσαρμογής των κεφαλαιακών απαιτήσεων για τις τράπεζες -πρόκειται για τον λεγόμενο «πράσινο συντελεστή υποστήριξης»- για τις βιώσιμες επενδύσεις, όταν αυτό δικαιολογείται από την άποψη του κινδύνου, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι διαφυλάσσεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
-Ενίσχυση της διαφάνειας όσον αφορά τις εταιρικές εκθέσεις: θα αναθεωρηθούν οι κατευθυντήριες γραμμές για τις μη χρηματοοικονομικές πληροφορίες, ώστε να ευθυγραμμιστούν περαιτέρω με τις συστάσεις της ειδικής ομάδας του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για τη δημοσιοποίηση χρηματοοικονομικών πληροφοριών σχετικών με το κλίμα (TCFD).
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
