Ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε τις μακροοικονομικές και γεωπολιτικές προοπτικές του κόσμου. Τις τελευταίες δυόμισι εβδομάδες, ο επενδυτικός κίνδυνος έχει ανέβει κάθετα, καθώς η εισβολή στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει νέο σοκ προσφοράς στην παγκόσμια οικονομία. Οι κυρώσεις απομονώνουν τη Ρωσία με αποτέλεσμα τις σημαντικές ανατιμήσεις των εμπορευμάτων, την εκτίναξη των τιμών ενέργειας και το σοβαρό ενδεχόμενο προβλημάτων στον ενεργειακό εφοδιασμό και όχι μόνο. Ποια είναι τα τέσσερα πιθανά σενάρια σύμφωνα με τη διάμεσο των αναλυτών και ποιες οι επιλογές για το καθένα από αυτά; Ποιοι κλάδοι παραμένουν επίκαιροι σε κάθε σενάριο;
Το σενάριο της παρατεταμένης σύγκρουσης
Αυτό το σενάριο αντανακλά την τρέχουσα κατάσταση και την πιο πιθανή εξέλιξη της σύγκρουσης κατά μια μεγάλη μερίδα αναλυτών.
Μπορεί η παγκόσμια οικονομία να αντεπεξέλθει σε αυτό το σενάριο; Μετά από δύο χρόνια δημοσιονομικής και νομισματικής στήριξης προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της πανδημίας, τα θεμελιώδη μεγέθη παραμένουν σε γενικές γραμμές υγιή αν εξαιρέσει κανείς την αύξηση του χρέους.
Η ανεργία στις ΗΠΑ και την ΕΕ έχει μειωθεί, όμως ο πληθωρισμός παραμένει πολύ πιο ανθεκτικός από ότι αναμενόταν αρχικά με αποτέλεσμα η Fed και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επικεντρώνονται πλέον στην αντιμετώπιση του.
Η Fed θα πραγματοποιήσει άλλες έξι αυξήσεις επιτοκίων το 2022 και η ΕΚΤ θα ολοκληρώσει την υποστήριξή της γρηγορότερα. Το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη αναμένεται να ανέλθει για πρώτη φορά στα τέλη του 2022 ή στις αρχές του 2023. Η επιδείνωση στις προοπτικές ανάπτυξης και πληθωρισμού υποδηλώνει ότι πολλά εξαρτώνται από το πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος και το επίπεδο της πολιτικής υποστήριξης ως απάντηση, καθώς είναι ευνόητο ότι η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να λύσει τους περιορισμούς της ενέργειας και του εφοδιασμού.
Η εισβολή έχει προκαλέσει σοκ στις προμήθειες εμπορευμάτων, επιδεινώνοντας τη συμφόρηση στις εφοδιαστικές αλυσίδες που πρωτοεμφανίστηκαν με την πανδημία.
Eξαρχής φέτος και πριν τον πόλεμο, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 2022 ήταν κατά πόσο η παγκόσμια ανάπτυξη θα ήταν αρκετά ισχυρή ώστε να απορροφήσει το υψηλότερο κόστος δανεισμού.
Με αυτά τα επίπεδα κυρώσεων και δραστηριότητας, η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να κινηθεί πέριξ του 3%. Φυσικά θα υπάρχουν διαφορές καθώς η ευρωζώνη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους ρωσικούς πόρους, ενώ οι οικονομίες της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας, που είναι πιο απομακρυσμένες από τον πόλεμο της Ουκρανίας και λιγότερο εξαρτημένες από τους ρωσικούς πόρους, ως εκ τούτου θα επηρεαστούν λιγότερο.
Όσοι εκτιμούν ότι το σενάριο αυτό έχει αυξημένες πιθανότητες θα πρέπει να μειώσουν έκθεση σε ευρωπαϊκές μετοχές, τις μετοχές μικρής κεφαλαιοποίησης, τα μετατρέψιμα ομόλογα και το χρέος των αναδυόμενων αγορών σε σκληρό νόμισμα.
Αντίθετα, τα μετρητά και οι αυξημένες θέσεις στην ενέργεια και στα εμπορεύματα, με προτίμηση στα βιομηχανικά μέταλλα και τον χρυσό θα μετριάσουν τον αντίκτυπο του υψηλότερου πληθωρισμού και τυχόν περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης. Η κυβερνοασφάλεια, η καθαρή ενέργεια και η άμυνα εξακολουθούν να έχουν καίρια στάθμιση στο σενάριο αυτό - όπως και σε όλα άλλωστε - καθώς θα είναι αυξημένες οι δαπάνες σε αυτούς τους τρεις τομείς σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στις αγορές συναλλάγματος, το δολάριο ΗΠΑ και το ρενμίνμπι αναμένεται να λειτουργήσουν ως καταφύγια για τους επενδυτές, ειδικά καθώς η Κίνα είναι πιθανό να αυξήσει το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο.
Το σενάριο της κατάπαυσης του πυρός στο άμεσο μέλλον
Η πιθανότητα κατάπαυσης του πυρός όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών των δύο χωρών εξακολουθεί να αυξάνεται. Εάν η Ρωσία και η Ουκρανία συμφωνήσουν πριν η σύγκρουση αποκτήσει τα χαρακτηριστικά μιας γενικότερης σύρραξης, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες η παγκόσμια οικονομία να εμφανίσει ρυθμούς ανάπτυξης μεγαλύτερους του πρώτου σεναρίου και τα σημεία συμφόρησης στην προσφορά που συνέβαλαν σε εξωφρενικά επίπεδα πληθωρισμού να εξασθενίσουν τους επόμενους μήνες.
Οι Κεντρικές τράπεζες σε ένα τέτοιο σενάριο θα επιταχύνουν την πορεία τους προς την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής.
Από την αυστηρή επενδυτική άποψη, η ιστορία δείχνει ότι οι μετοχές τείνουν να ανακάμπτουν γρήγορα μετά από συγκρούσεις. Τις τελευταίες επτά δεκαετίες, ο S&P500 κατέγραψε μέση απόδοση 27% τους έξι μήνες μετά τον πόλεμο. Οι ευρωπαϊκές μετοχές θα είναι τα πρώτα περιουσιακά στοιχεία που θα επωφεληθούν από τον τερματισμό των μαχών, καθώς είναι περισσότερο εκτεθειμένες στις επιπτώσεις του πολέμου. Σε αυτήν την περίπτωση και όπως άλλωστε ήταν εξαρχής η επενδυτική στρατηγική για το 2022 πριν εμφανιστούν τα τύμπανα του πολέμου, οι μετοχές αξίας προηγούνται των μετοχών ανάπτυξης. Και σε αυτό το σενάριο τα βιομηχανικά μέταλλα θα έχουν μια καίρια θέση, δεδομένης της δυνατότητας για μεγαλύτερη ζήτηση.
Μια κατάπαυση του πυρός θα επαναφέρει γρήγορα τις τιμές του πετρελαίου σε μια ζώνη συσσώρευσης μεταξύ των 80-100 δολαρίων/βαρέλι και θα αφαιρέσει τη λάμψη από το πολύτιμο μέταλλο ως επενδυτικό καταφύγιο, με αποτέλεσμα να επιστρέψει πιθανότατα στα 1820 δολάρια/ουγγιά.
Ακόμα όμως κι αν ο πόλεμος λήξει σύντομα, κάποια πράγματα δεν θα επιστρέψουν όπως ήταν. Η εισβολή του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν έχει αλλάξει τις πολιτικές της Δύσης για πάντα. Η ΕΕ και τα μέλη της έχουν αναθεωρήσει τις μακροχρόνιες στρατηγικές θέσεις στον τομέα της ενέργειας και ορισμένες κυρώσεις είναι πιθανό να παραμείνουν σε ισχύ όσο ο Πούτιν βρίσκεται στο Κρεμλίνο.
Η ΕΕ αποφάσισε να αυξήσει τις δημόσιες επενδύσεις στις αμυντικές δαπάνες και να καταργήσει σταδιακά τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να επιταχύνουν τη στροφή προς μια καθαρά μηδενική οικονομία ενώ οι κλάδοι Άμυνας και κυβερνοασφάλειας θα αποκτήσουν νέα βαρύτητα και προοπτική.
Το σενάριο ο πόλεμος να κλιμακωθεί
Σε μια τέτοια περίπτωση η Δύση θα επεκτείνει τις κυρώσεις της στη Ρωσία περιλαμβάνοντας πλέον και η Ευρώπη τον κλάδο της ενέργειας. Η Ρωσία πιθανότατα θα επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές.
Αυτή η κλιμάκωση των κυρώσεων θα αυξήσει κάθετα τον κίνδυνο σοβαρής ύφεσης. Το πετρέλαιο μπορεί να ανέβει γρήγορα πάνω από τα 150 δολάρια/βαρέλι, οι τιμές ενέργειας θα εκτοξευτούν στη στρατόσφαιρα, θα διαταραχθούν περαιτέρω οι αλυσίδες εφοδιασμού και ο πληθωρισμός θα αυξηθεί εκ νέου, καταστρέφοντας από ένα σημείο και μετά τη ζήτηση.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, η νομισματική πολιτική έχει πραγματικά πολύ λίγες επιλογές. Θα πρέπει τη σκυτάλη να πάρουν οι δημοσιονομικές δαπάνες, προκειμένου να ανταποκριθούν σε επείγουσες και μακροπρόθεσμες ανάγκες. Οι επενδυτές θα αναζητήσουν ασφάλεια στα ομόλογα των ΗΠΑ και ειδικά στους τίτλους που προστατεύονται από τον πληθωρισμό του Δημοσίου (TIPS).
Οι αγορές θα διαφοροποιηθούν εξαιρετικά γρήγορα μεταξύ των οικονομιών που εξαρτώνται από το πετρέλαιο και των οικονομιών που εξάγουν πετρέλαιο.
Ο αντίκτυπος στις αναδυόμενες οικονομίες θα είναι σκληρός, όπως σκληρή θα είναι και η υποτίμηση στα νομίσματα τους. Η απουσία ισχυρών δημοσιονομικών δαπανών θα επιτείνει την ύφεση και το δημόσιο χρέος κάθε άλλο παρά ελκυστικό θα είναι.
Στις αγορές συναλλάγματος, η στροφή προς τα νομίσματα/επενδυτικά καταφύγια θα είναι μαζική, με το δολάριο και το ελβετικό φράγκο να κερδίζουν πόντους.
Το σενάριο μιας παγκόσμιας κλιμάκωσης
Το σενάριο αυτό έχει από όλους τους αναλυτές μικρές πιθανότητες και θεωρείται ακραίο, με τις οικονομικές προβλέψεις να γίνονται ιδιαίτερα δύσκολες. Σε ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο, η βιομηχανία θα αφιερωθεί στη στρατιωτική παραγωγή και η κατανάλωση ενέργειας και τροφίμων θα γίνεται με δελτίο.
Τα εμπορικά δίκτυα και οι αλυσίδες εφοδιασμού θα πρέπει να επανεξεταστούν σε διεθνές επίπεδο και μόνο ο χρυσός, τα μετρητά και τα αμερικανικά ομόλογα θα προσφέρουν κάποια προστασία της αξίας.
Μαντέψτε όμως. Οι αμυντικές δαπάνες και η προστασία από τις κυβερνοεπιθέσεις θα είναι και πάλι ψηλά στην ατζέντα.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
