Ταχύτητα με ρυθμό 4%- 4,3% προβλέπει για φέτος το ΙΟΒΕ στο βασικό του σενάριο για την οικονομία, εκτιμώντας ότι μέχρι τις αρχές καλοκαιριού μεγάλο μέρος των ευρωπαίων πολιτών, θα έχει εμβολιαστεί, άρα ο τουρισμός θα «επιστρέψει» με διπλάσια έσοδα από τα περυσινά. Αυτό σημαίνει ότι η χρονιά θα καλύψει μόνο το ήμισυ του χαμένου περσινού εδάφους. Στο αρνητικό σενάριο, η ανάκαμψη φέτος θα είναι μηδενική (0,5%-1%), ενώ στο ευνοικό, η οικονομία θα τρέξει με ρυθμό 5%-5,3%.
Στο βασικό σενάριο μας περιμένουν μερικοί ακόμη δύσκολοι μήνες, αλλά από το τέλος της άνοιξης διαφαίνεται φως, μετά το καλοκαίρι η πανδημία θα μπει σε ύφεση και η ζήτηση θα σημειώσει έκρηξη.
«Κρίσιμο είναι τι θα γίνει με την αγορά εργασίας η οποία αυτή την στιγμή βρίσκεται στο ψυγείο, δηλαδή τα πακέτα κρατικής στήριξης, έχουν συγκρατήσει την έκρηξη της ανεργίας, ωστόσο ούτε προσλήψεις γίνονται», όπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, κατά την παρουσίαση της τριμηναίας έκθεσης για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Εξέφρασε πάντως επιφυλάξεις για το κατά πόσο η ελληνική οικονομία, όταν θα έχει εξέλθει από την πανδημική κρίση, θα καταφέρει να επιβιβαστεί στο τρένο των μεταρρυθμίσεων ή θα το χάσει, καθώς και πόσο αποτελεσματική θα είναι η απορρόφηση των ευρωπαικών πόρων.
Οι παραδοχές
Οι παραδοχές βάσει του οποίου έγινε το δυσμενές σενάριο (ανάπτυξη 0,5%-1%), είναι ότι τα προβλήματα στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα εμβολιασμών θα παραμείνουν ή ενταθούν, θα καταγραφεί έξαρση νέων μεταλλάξεων και θα ξεσπάσει ισχυρό τρίτο κύμα. Στον αντίποδα, το ευνοικό (5%-5,3%) στηρίζεται στις εκτιμήσεις ότι μέσα στην άνοιξη, το πρόβλημα με τα εμβόλια θα έχει επιλυθεί, οι παραδόσεις από τις φαρμακευτικές θα έχουν ομαλοποιηθεί και αυξηθεί, οι ευρωπαϊκές οικονομίες θα πάρουν άμεσα τα πάνω τους, όπως και η ελληνική, με τα έσοδα από τον τουρισμό να διαμορφώνονται στο 50% των επιπέδων του 2019.
Σταχυολογώντας τις πολλές αβεβαιότητες, ο κ. Βέττας εξήγησε ότι αν για παράδειγμα συμβεί μια χρηματιστηριακή αναταραχή, τύπου Leaman Brothers, τότε θα μπορούσαμε να μιλήσουμε ακόμη και για πολύ μαύρα σενάρια, τα οποία όμως δεν είναι τα πιθανότερα. Δείγμα πάντως του ασαφούς αυτή την στιγμή τοπίου είναι και η πολύ μικρή διαφορά στην πρόβλεψη ανάμεσα στο βασικό και στο ευνοϊκό σενάριο. «Στο τελευταίο, το μπόνους σε σχέση με το βασικό, είναι μόλις μια μονάδα ανάπτυξης, όταν στον αντίποδα, δηλαδή στο δυσμενές, χάνονται τέσσερις ολόκληρες μονάδες», σημείωσε ο κ. Βέττας.
Αγορά εργασίας, «παγωμένα» χρέη
Κρίσιμο είναι το τι θα γίνει με την αγορά εργασίας. Ακόμη και αν πάνε καλά τα πράγματα, από την επόμενη χρονιά θα αρχίσει να εκφράζεται η συμπιεσμένη ανεργία, όπως είπε ο επικεφαλής του ΙΟΒΕ, το βουνό από τα «παγωμένα» σήμερα χρέη νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα ξεπαγώσει, ενώ πολλές από τις επιδοτήσεις θα πάψουν να υπάρχουν. Στα μεγάλα από εδώ και πέρα ερωτήματα στα οποία θα πρέπει να απαντήσει η Ελλάδα, είναι και πως η ανάγκη αντιστροφής και μειώσης των ελλειμμάτων, μέσω των κατάλληλων πολιτικών, δεν θα επηρεάσει την πορεία της οικονομίας.
Το κρίσιμο στοιχείο που δεν πρέπει να μας διαφεύγει, σύμφωνα με τον κ. Βέττα, είναι το πως η ελληνική οικονομία θα μπορέσει να αξιοποιήσει τους ευρωπαικούς πόρους και να μεταρρυθμιστεί, ώστε να αναβαθμισθεί δομικά και να μην χάσει την ευκαιρία. «Νομοτελειακά, κάποια ανάπτυξη θα έρθει, αλλά αν δεν εκμεταλλυθούμε τις ευκαιρίες, από το 2022 η ελληνική οικονομία να μπει σε μια τροχιά πολύ χαμηλής ανάπτυξης», ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του ΙΟΒΕ.
Τα τρία σενάρια
Στο βασικό σενάριο του ΙΟΒΕ, προβλέπει και η Ευρωζώνη θα τρέξει με ένα ρυθμό 4,2%. Στο σενάριο αυτό, η πορεία εσόδων από τον τουρισμό θα κινηθεί στο 50% του 2019 (όταν πέρυσι ήταν στο 20% του 2019). Σε αυτό το σενάριο, το ΑΕΠ θα κινηθεί με ρυθμό 4% - 4,3%.
Στο ευνοικό σενάριο, εφόσον πάψει μέσα στην άνοιξη να υφίσταται το πρόβλημα με τα εμβόλια, τότε η πρόβλεψη για ανάπτυξη είναι 5%-5,3%. Η ιδιωτική κατανάλωση θα κινηθεί μεταξύ 4%-4,5%, η ανεργία στο 15% και ο πληθωρισμός θα κινηθεί μεταξύ 0,6%-1%. Σε αυτό το σενάριο, η ανάκαμψη της ευρωζώνης θα κινηθεί πάνω από 4,2%, γεγονός που θα επηρεάσει θετικά και την φετινή πορεία του τουρισμού.
Στο δυσμενές ωστόσο σενάριο, εφόσον το πρόγραμμα εμβολιασμών δεν επιλυθεί, ξεσπάσει το τρίτο κύμα, και έχουμε νέες μεταλλάξεις, τότε η χρονιά για την Ελλάδα μπορεί να κλείσει και με μηδενική ανάπτυξη, από 0,5% έως 1%.
Κάνοντας απολογισμό της περυσινής χρονιάς, η έκθεση του ΙΟΒΕ, εκτιμά την ύφεση στο 9%-9,5%, ενώ κάνει ειδική μνεία στην ανεργία - ένα από τα περυσινά «θαύματα», όπως το αποκάλεσε ο κ. Βέττας- καθώς παρουσίασε συγκράτηση, αντί για αύξηση. Αφενός γιατί υπάρχει μείωση στο εργατικό δυναμικό, αφετέρου επειδή η κυβερνηση επέλεξε να στηρίξει τις θέσεις εργασίας και τις επιχειρήσεις, υπό τον όρο ότι αυτές δεν θα προβούν σε απολύσεις.
Σχετικά με την καταναλωτική εμπιστοσύνη καταγράφεται μεγάλη πτώση, στο εμπορικό έλλειμμα παρουσιάστηκε πενταπλασιασμός στο 11μηνο, απόρροια της ζημιάς στον τουρισμό, ενώ αν δεν άντεχαν κάπως τα καύσιμα, ο εκτροχιασμός του εμπορικού ισοζυγίου θα ήταν πολύ πιο επώδυνος. Οσο για την βιομηχανία, αντέξε, χωρίς προβλήματα στην απόδοση.
