Το εσωτερικό πρίσμα του καθενός, κάθε κοινωνικής και πολιτικής ομάδας, αναλύει με την δική του υποκειμενικότητα την πανδημία, βλέποντας διαφορετικές διακινδυνεύσεις.
Αρκετοί νεο-φιλελεύθεροι, θιασώτες της πάση θυσία οικονομικής ανάπτυξης, γκρινιάζουν από την κήρυξη της καραντίνας, για την αποδιάρθρωση της οικονομικής ζωής, την υστέρηση της ανάπτυξης, την απώλεια θέσεων εργασίας. Οι δυσοίωνες προβλέψεις του ΔΝΤ για τη χώρα μας, με την εκφοβιστική πρόβλεψη για ύφεση 10% και 235 χιλιάδες επί πλέον ανέργους, όξυνε την αίσθηση «αυτοδικαίωσης» επί των αντιρρήσεών τους για την καραντίνα.
Φυσικά όντας άκριτοι ζηλωτές γενικών θεωριών πάσης χρήσης, παραγνωρίζουν το γεγονός ότι και καραντίνα να μην είχε επιβληθεί η οικονομική καθίζηση ήταν δεδομένη, καθώς ο ισχυρός βραχίων, η τουριστική βιομηχανία θα υποστεί ανήκεστο βλάβη φέτος. Και θα την υποστεί ανεξαρτήτως θελήσεώς μας.
Ως υπόθεση εργασίας, και αλώβητοι ως δια μαγείας να είχαμε μείνει από τον ιό, δεν έμειναν αλώβητοι οι «πελάτες» μας. Λίγοι εξ αυτών θα επιδιώξουν να απολαύσουν τη λησμονιά της καταιγίδας στην ειδυλλιακότητα των ελληνικών θαλασσών. Αλλά ακόμη και αυτοί που θα έρθουν, στην απόφασή τους θα προσμετρήσει ο αριθμός των ολίγων κρουσμάτων και θανάτων, δηλαδή η αίσθηση της ασφάλειας.
Όπερ η καραντίνα μπορεί να αποβεί άυλη επένδυση με υλικό αντίκρισμα στο μέλλον, και όχι μόνο στον τουρισμό. Η περιφρονημένη, ελεεινολογημένη Ελλάδα των μνημονίων, της ανοργανωσιάς, της διαχειριστικής ανικανότητας, εξέπληξε. Βρήκε χώρο στα διεθνή Μέσα με θετικό πρόσημο, για πρώτη φορά μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ίσως αυτό να επιδράσει και συνολικότερα στη δημιουργία ελκυστικού προφίλ επενδύσεων.
Άλλη κοινωνική κατηγορία είναι αυτή των ζηλωτών, που παρά την ηχηρή παρουσίας της, αποτελεί εν τέλει ελάχιστη μειονότητα στην ελληνική κοινωνία. Η μεγάλη πλειοψηφία των πιστών αποδέχτηκε τις κρατικές εντολές, για την δική της πρωτίστως διασφάλιση. Η εσωτερική ανάγκη για τη Θεία κοινωνία δεν ώθησε σε αυτόνομες συμπεριφορές. Εμφανίστηκαν πιο πειθαρχημένοι, πιο ρεαλιστές, πιο ώριμοι, εν αντιθέσει με την μεγάλη πλειοψηφία των μελών της Ιεράς Συνόδου, πολλά εκ των οποίων έδειξαν να ζουν σε πρωθύστερο αιώνα.
Υπάρχουν και οι λεπταίσθητοι περί των δικαιωμάτων. Εν μέσω της μαζικής ανησυχίας για τη θανατηφόρο επέλαση του ιού, ο δικός τους φόβος ήταν η καταπάτηση των ατομικών δικαιωμάτων που επέφερε ο εγκλεισμός. Δύσθυμοι ανακάλυψαν ότι το κράτος επενέβαινε στη ζωή τους (μάλλον για …πρώτη φορά), τους καθόριζε την εργασία τους (και αυτό για …πρώτη φορά), και διεκδικούσε να έχει λόγο στη διάθεση του ελεύθερου χρόνου τους. Και παρότι μη συνταγματολόγοι, ανακάλυψαν με ιαχές αγανάκτησης την «αντισυνταγματικότητα» των μέτρων.
Φυσικά το δικαίωμα του ρίσκου στην έκθεση σε κάποια ασθένεια, είναι ατομικό δικαίωμα. Μπορεί να αναγνωρίζεται όμως ως δικαίωμα στην περίπτωση που το άτομο δεν γίνεται επικίνδυνο για την υγεία των άλλων, κάτι που δεν ισχύει στην παρούσα περίπτωση. Όταν το δικαίωμα στη διακινδύνευση της ασθένειας γίνεται επικίνδυνο για τον συνάνθρωπο, αυτομάτως και αυτοδικαίως καταργείται ως δικαίωμα.
Φυσικά οι ανωτέρω βασικές κατηγορίες, με υποδιαιρέσεις μεταξύ τους, παρότι ηχηρό, αποτελούν μικρό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Το μεγάλο τμήμα της με την πεζότητα και την πρακτικότητα της απλής λογικής, κατανόησε το διακύβευμα της υγείας του και αποδέχτηκε τον εγκλεισμό, χωρίς εκκεντρικές αντιρρήσεις. Ενστικτωδώς κατανόησε το ωφέλιμο των μέτρων και αν ανησυχεί, είναι από τον αστάθμητο παράγοντα της εργασιακής ανασφάλειας που ενέσκηψε.
Αν κάτι θετικό μας αφήνει η πανδημία, δεν είναι μόνο ή διεθνής εύφημος μνεία. Είναι η αίσθηση του πολίτη, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, ότι «υπάρχει κράτος». Υπήρξε μια πρωτοφανής οργανωτικότητα που ξεκινάει από τα ψηφιακά του Πιερρακάκη και φτάνει στις άμεσες καραντίνες του Χαρδαλιά και την οργανωμένη τροφοδοσία των οικισμών, καθώς και τους αλλεπάλληλους ελέγχους της αστυνομίας στα άτομα που αναγκάστηκαν σε καραντίνα κατά μόνας.
Αυτό θα είναι η κληρονομιά του κορονοϊού για την επόμενη ημέρα. Η έναρξη για την οργάνωση ενός σύγχρονου αποτελεσματικού κράτους που θα εξυπηρετεί και δεν θα δυναστεύει τον πολίτη. Κρατική δυναστεία δεν είναι ο εγκλεισμός. Είναι η ανάλγητη γραφειοκρατία, το βασανιστικό χαρτομάνι, η αναποτελεσματικότητα, η αδιαφορία, το ρουσφέτι.
Ήδη γίνονται καθημερινές συσκέψεις δύο ομάδων για θέματα Υγείας και Οικονομίας, υπό την εποπτεία του γραφείο του πρωθυπουργού. Μετέχουν άνω των 30 ατόμων ενώ κατά περίπτωση καλούνται να συμβάλουν με τις εξειδικευμένες γνώσεις τους ειδικοί επιστήμονες.
Η πολιτική ηγεσία δείχνει προσαρμοστικότητα στα μηνύματα των καιρών. Αποδέχεται την αναγκαιότητα του κοινωνικού κράτους – την αποτελεσματικότητα την είχε προαποφασίσει.
Ο πολίτης δείχνει να αρχίζει να εμπιστεύεται το κράτος. Στο χέρι της κυβέρνησης είναι να το μετατρέψει όχι απλώς σε δικό της πολιτικό, αλλά συνολικά σε εθνικό κεφάλαιο. Η περιπέτεια του κορονοϊού μπορεί να αποδειχθεί ευκαιρία.
