Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Να αποφευχθούν φαινόμενα «φούσκας» στην αγορά ακινήτων αποσκοπούν οι κινήσεις του υπουργείου Οικονομικών εξαιτίας της κινητικότητας που παρατηρείται το τελευταίο εξάμηνο. Κατασκευαστές ακινήτων ήδη διογκώνουν τις τιμές ζητώντας μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις μετρητά και μαύρα για να αποφύγουν τη φορολογία και κατ' επέκταση να αποκομίσουν περισσότερα κέρδη.
Στην ίδια πρακτική προσφεύγουν και οι ιδιοκτήτες ακινήτων με τα μαύρα πλέον να έχουν κατακλύσει την αγορά. Η ζήτηση που παρατηρείται από ξένους αγοραστές δημιουργούν ένα επιπρόσθετο πρόβλημα. Αυτό της διόγκωση των τιμών. Οι αγοραστές αυξάνουν τις τιμές όταν πρόκειται για ξένους δημιουργώντας μία στρεβλή εικόνα και αυτό καθώς οι ξένοι δεν γνωρίζουν την εξέλιξη των τιμών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί μεσίτες να «παγώνουν» τις αγοραπωλησίες όταν η ζήτηση προέρχεται από Έλληνες στοχεύοντας σε ξένους αγοραστές, καθώς με αυτό τον τρόπο αυξάνουν το κέρδος.
Οι εντολές στους ελεγκτές της εφορίας είναι σαφής. Έλεγχοι κατά προτεραιότητα σε κατασκευαστές, πωλητές και αγοραστές ακινήτων και ιδιοκτήτες που μισθώνουν τα ακίνητα μέσω των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb. Μια αγορά άνω 10 δις. Ευρώ ετησίως με τη φοροδιαφυγή να οργιάζει.
Όπως επισημαίνεται στο σχέδιο της ΑΑΔΕ, κύριο μέσο εντοπισμού της φοροδιαφυγής αποτελεί η ανάλυση των τραπεζικών δεδομένων στο πλαίσιο των ελέγχων. Δηλαδή, οι ελεγκτές θα χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία του μητρώου ακινήτων και τις φορολογικές δηλώσεις καθώς και τα στοιχεία των μεταβιβάσεων για να εντοπίσουν τα εξής:
1. Εάν τα δηλωθέντα εισοδήματα στα έντυπα Ε1 και Ε2 από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων ταυτίζονται με τις πληρωμές που έχουν πραγματοποιηθεί μέσω των τραπεζικών λογαριασμών. Στην περίπτωση που παρατηρούνται αποκλίσεις, θα σχηματίζεται έκθεση ελέγχου και θα καλούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων να πληρώσουν τα σχετικά πρόστιμα που προκύπτουν. Στην περίπτωση μάλιστα που δεν έχουν δηλώσει τη μίσθωση των ακινήτων στο μητρώο, θα επιβάλλεται επιπλέον πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ.
2. Θα αναζητηθούν οι αγοραπωλησίες ακινήτων που έχουν γίνει με μετρητά προκειμένου να διαπιστωθεί η προέλευση των χρημάτων (πόθεν) αλλά και αν έχει καταβληθεί ο φόρος μεταβίβασης που αναλογεί. Σε πολλές περιπτώσεις ο φόρος καταβάλλεται κανονικά επί της αντικειμενικής αξίας, αλλά η συναλλαγή γίνεται στο σύνολό της με μετρητά. Στις περιπτώσεις αυτές θα ελέγχονται τόσο ο πωλητής όσο και αγοραστής για τυχόν φοροδιαφυγή ή ακόμα και ξέπλυμα χρήματος.
Από την άλλη πλευρά βέβαια δεν πρόκειται να σταματήσουν οι έλεγχοι στις επιχειρήσεις, στους ελεύθερους επαγγελματίες και τα καταστήματα. Ειδικότερα:
- Στις περιπτώσεις ελευθέρων επαγγελματιών, ο εντοπισμός της αποκρυβείσας φορολογητέας ύλης, πέρα από την ανάλυση των τραπεζικών λογαριασμών, προϋποθέτει επιτόπιους ελέγχους και διασταυρώσεις στοιχείων από όλες τις διαθέσιμες πηγές.
- Στις επιχειρήσεις, η φοροδιαφυγή γίνεται με την καταχώριση στα βιβλία διογκωμένων δαπανών ή δαπανών ανύπαρκτων στο σύνολό τους, μέσω της χρήσης εικονικών φορολογικών στοιχείων. Επιπροσθέτως, η φοροδιαφυγή μπορεί να σχετίζεται με τη συστηματική απόκρυψη εισοδημάτων, μέσω της μη έκδοσης φορολογικών στοιχείων, την παραποίηση ή παράκαμψη των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών και την ανακριβή υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φόρων και τελών.
- Έλεγχοι σε στοχευμένες γεωγραφικές περιοχές ή κλάδους επιτηδευματιών. Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα διενεργήσουν ελέγχους σε στοχευμένες περιοχές ή κλάδους επιτηδευματιών. Θα ελεγχθούν κυρίως για την έκδοση φορολογικών στοιχείων ενώ δεν θα καθίσταται γνωστή εκ των πρότερων η ιδιότητα των συνεργείων. Με αυτό τον τρόπο αποσκοπούν στην ανίχνευση παραβατικών συμπεριφορών και στον εντοπισμό διαφυγόντων εσόδων. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε περιοχές και κλάδους επιχειρήσεων με αυξημένη παραβατικότητα. Σημειώνεται ότι για το έτος 2019 θα πρέπει να διενεργηθούν συνολικά τουλάχιστον 11.500 έλεγχοι.
