Του Γιώργου Φιντικάκη
Διακρατικές διαστάσεις αποκτά η εμπλοκή της πώλησης του 66% του ΔΕΣΦΑ στους Αζέρους, μετά και τη διπλή δυσαρέσκεια που εξέφρασαν προχθές ο πρέσβης της χώρας στην Ελλάδα Ραχμάν Μουσταφάγεφ, και χθες ο επικεφαλής της Socar Ροβνάγκ Αμπντουλάγιεβ, δίχως να υποτιμάται και η στάση του αμερικανικού παράγοντα.
Η αμερικανική πλευρά που παρακολουθεί διακριτικά τις εξελίξεις, έχει με πολλούς τρόπους στο παρελθόν δια μέσω του ειδικού απεσταλμένου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Αμος Χοχστάιν, εκφράσει την υποστήριξή της στο deal ΔΕΣΦΑ-Socar.
Ακριβώς επειδή οι Αζέροι είναι από τους βασικούς μετόχους του διαδριατικού αγωγού φυσικού αερίου TAP, τον οποίοι οι Αμερικανοί στηρίζουν αναφανδόν στο πλαίσιο της πολιτικής απεξάρτησης της ΝΑ Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, οι ΗΠΑ έβλεπαν ανέκαθεν με καλό μάτι την είσοδο της Socar στην ελληνική αγορά. Πόσω μάλλον τώρα, όταν μετά και το πραξικόπημα στην Τουρκία, η Ελλάδα έχει και πάλι όλες τις προοπτικές να αναβαθμιστεί γεωοπολιτικά.
Υπό αυτές τις συνθήκες, και ενώ το ρολόι μετρά αντίστροφα έως τα τέλη Σεπτεμβρίου οπότε και λήγει η εγγυητική επιστολή της Socar, έχει τη δική του σημασία το διπλό μήνυμα των Αζέρων (Μουσταφάγεφ, Αμπντουλάγιεβ) για το τίμημα των 400 εκατ. ευρώ που συμφώνησαν το 2013.
Διαβάζοντας προσεκτικά τις δηλώσεις τους, πέραν της πρόθεσής τους να διεκδικήσουν μέχρι τέλους την αγορά του ΔΕΣΦΑ αλλά και της άποψής τους ότι παραβιάστηκαν οι όροι του διαγωνισμού με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης, προκύπτει πως ανοίγουν θέμα επαναδιαπραγμάτευσης του τιμήματος.
"Η αξία του ΔΕΣΦΑ είναι πλέον δύο φορές φθηνότερη υπό τις νέες ρυθμίσεις (σσ: την τροπολογία Σκουρλέτη που περιόρισε τα ανακτήσιμα έσοδα), οπότε συνεχίζουμε ως προς αυτό τις συζητήσεις με την ελληνική πλευρά", είπε χθες ο Αμπντουλάγιεβ στο αζέρικο πρακτορείο ειδήσεων AzerNews. Σε ακόμη πιο έντονο ύφος, μιλώντας στο "Βήμα της Κυριακής", ο πρέσβης της χώρας στην Αθήνα χαρακτήρισε "πράξη άνευ προηγουμένου" την απόφαση για τα μελλοντικά έσοδα του ΔΕΣΦΑ, επεσήμανε ότι "πότε η Socar δεν είχε τύχει τέτοιας αντιμετώπισης", ενώ προσέθεσε με νόημα "η αξία του ΔΕΣΦΑ έχει μειωθεί, οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί, γι' αυτό και αναμένουμε από την ελληνική πλευρά συγκεκριμένα μέτρα για την κάλυψη των ζημιών".
Το τίμημα και τα 110 εκατ. ευρώ του ΔΕΣΦΑ
Τι επιδιώκουν οι Αζέροι; Εδώ και καιρό έχουν διαμυνήσει στην ελληνική πλευρά ότι η συμφωνία μπορεί πλέον να προχωρήσει είτε με αναπροσαρμογή προς τα κάτω του τιμήματος, είτε με κάποια άλλη έμμεση αποζημίωση. Το πρώτο, να γίνει δηλαδή μείωση του τιμήματος των 400 εκατ. ευρώ, π.χ. στα 250 εκατ. ευρώ, είναι αδύνατο. Αφενός γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε πρακτικά αλλαγή των όρων του διαγωνισμού, και επομένως θα οδηγούσε σε ακύρωσή του. Κάλλιστα κάποιος που δεν συμμετείχε στη τελική φάση, θα μπορούσε να προσφύγει στα δικαστήρια, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι ήταν διατεθειμένος να προσφέρει μεγαλύτερο ποσό, και άρα θα ζητούσε επαναπροκήρυξή του. Αφετέρου καμία ελληνική κυβέρνηση δεν θα δεχόταν να πουλήσει το 66% του ΔΕΣΦΑ σε τόσο χαμηλό τίμημα.
Για το δεύτερο, δηλαδή την έμμεση αποζημίωση, οι πληροφορίες του liberal.gr λένε ότι έχει υπάρξει και πρόσφατα σχετική πρόταση από τους Αζέρους, που απορρίφθηκε όμως με κατηγορηματικό τρόπο από την ελληνική πλευρά. Το αίτημα αφορούσε το να εισπράξει ως αποζημίωση η Socar, ο αγοραστής δηλαδή του 66%, το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων του ΔΕΣΦΑ (περί τα 110 εκατ. ευρώ) και να παραιτηθεί το Δημόσιο από το μερίδιό του. Να εγκαταλείψει δηλαδή το Δημόσιο την απαίτηση να εισπράξει το ποσό που του αναλογεί για το 34% του ΔΕΣΦΑ, όταν θα ερχόταν η ώρα να διανεμηθούν αυτά τα διαθέσιμα στους μετόχους της εταιρείας. Την κατηγορηματική του αντίθεση στη συγκεκριμένη πρόταση έχει κατ' επανάληψη εκφράσει ο αρμόδιος υπ. Ενέργειας Π.Σκουρλέτης, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο δεν συνάδει με συμπεριφορά ενός σοβαρού επενδυτή.
Η γραμμή Σκουρλέτη
Στο επιτελείο πάντως του Π. Σκουρλέτη, έχουν χαράξει συγκεκριμένη γραμμή για το ΔΕΣΦΑ, την οποία πιθανώς να συζητήσουν και σήμερα στις Βρυξέλλες, όπου και αναμένεται να μεταβούν στενοί συνεργάτες του υπουργού με αντικείμενο, καταρχήν, τα ενεργειακά προαπαιτούμενα.
Κεντρικό ρόλο στο σχεδιασμό αυτό, διαδραματίζει η ιταλική εταιρεία διαχείρισης δικτύων Snam, που έχει εμπλακεί εδώ και καιρό στο deal, διαπραγματευόμενη με τη Socar την αγορά του 17% του ΔΕΣΦΑ, κατόπιν της απαίτησης της Κομισιόν, το ποσοστό των Αζέρων να πέσει από το 66% στο 49%.
Η γραμμή Σκουρλέτη στηρίζεται σε τρία σενάρια.
- Να αποδεχθούν οι Αζέροι της Socar και οι Ιταλοί της Snam τα νέα δεδομένα και να ολοκληρωθεί η πώληση στις δύο εταιρείες. Σε αυτή την περίπτωση θα ικανοποιηθεί πλήρως η δέσμευση που έχει αναλάβει η χώρα προς τους δανειστές.
- Να υπάρξει ένα είδος "βελούδινου διαζυγίου" με τους Αζέρους στο πλαίσιο του ίδιου διαγωνισμού, και να πάρουν οι Ιταλοί της Snam αυξημένο ποσοστό περί το 31%, με τα ΕΛΠΕ να κρατούν τη συμμετοχή του 35% που έχουν στο ΔΕΣΦΑ.
- Να αποχωρήσουν εντελώς οι αγοραστές και να ακυρωθεί ο διαγωνισμός. Σε αυτή την περίπτωση θα προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός από μηδενική βάση, κατά τον οποίο το υπουργείο θα προωθήσει λύση αντίστοιχη του ΑΔΜΗΕ, που θα εξασφαλίζει δηλαδή τον έλεγχο του Δημοσίου (με τη βοήθεια και του ποσοστού των ΕΛΠΕ) και θα προβλέπει την εισαγωγή μετοχών του ΔΕΣΦΑ στο χρηματιστήριο.
