Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, δημοσίευσε - ως οφείλει - τα αναλυτικά στοιχεία για τον τζίρο των αυτοαπασχολούμενων, ανά Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας, καθώς από το μέσο έσοδο του κλάδου προκύπτει και το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα του καθενός. Από την ανάλυση των αριθμών προκύπτει μια ενδιαφέρουσα διαπίστωση, η οποία χρίζει περαιτέρω διερεύνησης για τους λόγους.
Ο αριθμός των εστιατορίων και των χώρων εστίασης από 33.275 το 2022, μειώθηκε σε 31.730 το 2023. Και ο αριθμός των μπαρ, από 29.775 έπεσε σε 28.751. Αν ξεπεράσουμε το αρχικό σοκ του αριθμού (αναλογεί ένα εστιατόριο ανά 300 κατοίκους και ένα μπαρ επίσης ανά 350 κατοίκους) θα πρέπει να αναζητήσουμε και τους λόγους για τους οποίους καταγράφηκε αυτή η μείωση στον αριθμό των επιχειρήσεων. Αν πρόκειται περί στατιστικού λάθους, μικρό το κακό.
Αν πρόκειται για τη διαπίστωση ότι η αγορά δεν μπορεί να σηκώσει τόσο μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων -και ας διπλασιάζεται ο πληθυσμός της χώρας το καλοκαίρι λόγω τουρισμού - επίσης είναι κάτι που υπακούει σε μια οικονομική λογική και μπορεί να γίνει αποδεκτό. Αν σε μια γειτονιά, σε ένα χωριό, σε μια ευρύτερη περιοχή, επέρχεται κάποια στιγμή ο κορεσμός, είναι λογικό επακόλουθο ο πιο «αδύναμος» να υποχρεώνεται να αποχωρήσει.
Υπάρχει και μια άλλη παράμετρος που προβληματίζει. Είναι πιθανό, κάποιοι να εγκαταλείπουν την επαγγελματική δραστηριότητα επειδή συνειδητοποιούν ότι στο εξής θα πρέπει να παίξουν βάσει κανόνων. Όσο δεν υπήρχε το κυνήγι για την έκδοση αποδείξεων, για τη λειτουργία των POS και των λογαριασμών IRIS, όσο δεν είχαμε τα ελάχιστα αντικειμενικά κριτήρια και τις ηλεκτρονικές κάρτες εργασίας, ήταν εύκολο για αρκετούς να λειτουργήσουν «λαθραία».
Τώρα όμως, το σκηνικό έχει αλλάξει. Η ταμειακή δεν μπορεί να βγαίνει offline. Οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ περνούν πιο συχνά για να δουν αν έχει κοπεί απόδειξη και οι καταναλωτές έχουν μάθει να πληρώνουν με κάρτα και να σκανάρουν με τα κινητά τους για τον εντοπισμό των πλαστών αποδείξεων. Δεν έχει εξαλειφθεί το φαινόμενο των πληρωμών με το δελτίο παραγγελίας ούτε τα «κεράσματα» σε όποιον δίνει «μαύρα». Όμως, έχει περιοριστεί αρκετά και αυτό σημαίνει υψηλότερο λειτουργικό κόστος για αρκετές επιχειρήσεις του κλάδου. Κάποιες, δεν την… αντέχουν οικονομικά τη νομιμότητα. Ειδικά σε μια περίοδο που έχει αυξηθεί πολύ και το λειτουργικό κόστος.
Μένει να φανεί, λοιπόν, αν όλο αυτό το πλαίσιο που δημιουργείται στην αγορά με τις αλλαγές που ενεργοποιήθηκαν (ελάχιστος φόρος, POS, ταμειακές online, έλεγχοι κλπ) θα φέρει και συνολικότερες αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς. Θα δημιουργηθεί ένας μηχανισμός εξυγίανσης όπου ο ανταγωνισμός θα έχει κοινούς κανόνες για όλους; Θα φανεί στην πράξη.
