Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Γιατί να περιμένουμε την ολοκλήρωση 110 προαπαιτούμενων για να κλείσουμε την τρίτη αξιολόγηση, με κίνδυνο να ζήσουμε άλλη μία περίοδο παρατεταμένης αβεβαιότητας, αφού σε λίγους μήνες θα πρέπει έτσι κι αλλιώς να ξεκινήσουμε την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος με επιπλέον 82 προαπαιτούμενα;
Κάπως έτσι σκέφτηκαν οι δανειστές και η τρίτη αξιολόγηση θα κλείσει ο... κόσμος να χαλάσει, καθώς κανείς δεν θα ήθελε να επιδεινωθεί το κλίμα στην Ευρώπη, τη στιγμή, μάλιστα, που η Γερμανία δεν έχει ακόμη κυβέρνηση και η Ιταλία πλησιάζει σε εκλογές. Έτσι, δημιουργείται μία ατμόσφαιρα... ψευδαισθήσεων που εξυπηρετεί την κυβέρνηση. Ότι η οικονομία αναπτύσσεται, η λαϊκή κατοικία προστατεύεται, η κατανάλωση αυξάνεται και η ανεργία υποχωρεί με παχυλούς μισθούς.
Πράγματι, η τεχνική συμφωνία για την τρίτη αξιολόγηση είναι η ταχύτερη που έχουμε δει ποτέ με αποτέλεσμα να αποτρέπεται μία νέα περίοδος αβεβαιότητας όπως στο πρώτο εξάμηνο του 2016 και του 2017. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, όλα βρίσκονται στον αέρα αφού οι τελικές αποφάσεις για τα ζητήματα που θα καθορίσουν το μέλλον της χώρας θα ληφθούν τον ερχόμενο Μάιο.
Ποιο θα είναι το πλαίσιο που θα συμφωνηθεί για τη μεταμνημονιακή εποχή; Θα χρειαστούν νέα μέτρα το 2019 και ποιος θα είναι ο ρόλος του ΔΝΤ; Μπορούν να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι του προγράμματος; Θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση οι τράπεζες; Και πάνω απ'' όλα, θα υπάρξει συμφωνία για ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους; Όλα τα ερωτήματα θα πρέπει να απαντηθούν τον Μάιο ή το πολύ μέσα στον Ιούνιο.
Όμως οι ελπίδες για ελάφρυνση του χρέους δείχνουν να ξεθωριάζουν. Θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να έχει κάνει τα... πάντα και όλοι μαζί να συμφωνούν για τη συνέχεια.
Όσο και να λέμε, λοιπόν, ότι η αξιολόγηση κλείνει, κανένα από αυτά τα ζητήματα δεν έχει αντιμετωπιστεί. Από τη μία πλευρά, η κυβέρνηση ασκεί έντονη κριτική στα μέτρα που η ίδια ψηφίζει, προσπαθώντας να πείσει ότι στην ουσία είναι αντιπολίτευση και χρειάζεται την ψήφο των πολιτών για να ανέλθει στην εξουσία και να βελτιώσει τα πράγματα. Από την άλλη, έχουμε την πιο γρήγορη αξιολόγηση της εποχής των μνημονίων και όλα μοιάζουν τέλεια.
Έτσι, το δημόσιο θα βγει ξανά στις αγορές, οι πιστωτές θα συμφωνήσουν στην ελάφρυνση του χρέους και οι τράπεζες θα περάσουν αναίμακτα τα stress tests. Όλα αυτά θα δώσουν τη δυνατότητα στον Αλέξη Τσίπρα να εφαρμόσει τις πολιτικές που ο ίδιος επιθυμεί από τον ερχόμενο Αύγουστο, όταν θα λήξει το μνημόνιο, να πάρει πίσω της ψηφισμένες μειώσεις των συντάξεων και να οδηγήσει τη χώρα σε έκρηξη ανάπτυξης. Και οι ψευδαισθήσεις συνεχίζονται...
Γι'' αυτόν ακριβώς το λόγο, η Capital Economics άλλους τους παραξένεψε και άλλους τους ενόχλησε, με τη χθεσινή της έκθεση, στην οποία αναφέρει ότι η ανάπτυξη δεν είναι αρκετή και ότι ο κίνδυνος άτακτης χρεοκοπίας παραμένει. Θα έλεγε κανείς ότι οι αναλυτές του οίκου δεν ξέρουν τι λένε.
Όμως ο οίκος υποστηρίζει το πολύ απλό. Ότι οι αγορές δεν θα θέλουν να αναλάβουν το τεράστιο ελληνικό χρέος, αν δεν υπάρχει έλεγχος. Με άλλα λόγια, δεν θέλουν θα δανείσουν την Ελλάδα για να αρχίσει σταδιακά να αποπληρώνει τους επίσημους πιστωτές, αν δεν έχει πρώτα διασφαλιστεί ότι η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Έτσι, αν δεν υπάρξει ελάφρυνση του χρέους και η Ελλάδα δεν διαθέτει τις «πλάτες» των δανειστών, τότε κινδυνεύει με άτακτη χρεοκοπία.
Όλα αυτά, συνηγορούν, σύμφωνα με την Capital Economics, στο ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί σημαντική οικονομική στήριξη μετά τη λήξη του μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, ό,τι και να λέει η κυβέρνηση.
Κάτι αντίστοιχο εννοούσε, χωρίς να το «φωνάξει», ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στο κουαρτέτο, Declan Costelo, όταν κράτησε αποστάσεις από την καθαρή έξοδο, λέγοντας ότι πολλά ριζωμένα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας θα παραμείνουν και μετά το 2018, όπως για παράδειγμα το θέμα των «κόκκινων» δανείων.
Στο σημείο αυτό ξεκινούν τα σενάρια για πρόωρες εκλογές. Αν αυτές θα γίνουν τον Μάιο ή το φθινόπωρο για να έχει προηγηθεί η έξοδος από το μνημόνιο και πάντα πριν την εφαρμογή των μειώσεων στις συντάξεις τον Ιανουάριο του 2019. Στα εν λόγω σενάρια σημαντικό ρόλο θα παίξει το ΔΝΤ, όπως έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια καθώς οι πιέσεις του για νέα μέτρα μπορεί να γίνουν ασφυκτικές. Με τις υγείες μας...
