Κρατάς στα χέρια σου μια απόδειξη που δεν σου γεμίζει το… μάτι. Την σκανάρεις με την ειδική εφαρμογή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και ανάβει ένδειξη ότι η απόδειξη δεν έχει εκδοθεί από πιστοποιημένη και συνδεδεμένη ταμειακή μηχανή. Εσύ κερδίζεις το 10πλάσιο της αξίας της απόδειξης σε μετρητά - και μάλιστα ακατάσχετα και αφορολόγητα - και η φορολογική αρχή αποκτά την ευκαιρία να ξηλώσει μια ταμειακή «μαϊμού» επιβάλλοντας πρόστιμο που θα φτάνει ακόμη και στα 100.000 ευρώ.
Και όχι μόνο αυτό. Αν θέλεις να βοηθήσεις να περιοριστεί η φοροδιαφυγή στον χώρο της οικοδομής - εκεί όπου οι μαύρες συναλλαγές δίνουν και παίρνουν - θα σε περιμένει μια έκπτωση φόρου από τη φορολογική δήλωση η οποία θα φτάνει ακόμη και στα 7040 ευρώ σε βάθος 5ετίας, ήτοι έως και 1408 ευρώ τον χρόνο.
Το υπουργείο Οικονομικών έχει βάλει ψηλά τον πήχη όσον αφορά στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής από τον ΦΠΑ. Θέλει να φτάσει στο σημείο, το 2026 να εισπράττει επιπλέον 2 δις. ευρώ ετησίως. Αν μάλιστα καταφέρει να περιορίσει τις μαύρες συναλλαγές, τα οφέλη θα είναι πολλαπλάσια καθώς εκτός από τον ΦΠΑ θα ανέβουν και τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος. Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS θα βοηθήσει.
Τα αυστηρά πρόστιμα και οι έλεγχοι επίσης. Όμως αυτό που καθίσταται σαφές είναι ότι για να περιοριστεί η φοροδιαφυγή, θα πρέπει να μπουν στο παιχνίδι και οι πολίτες οι όποιοι άλλωστε είναι και οι «συνεργοί» (σ.σ κανείς δεν φοροδιαφεύγει αν δεν τον βοηθήσει ο πελάτης του).
Τα οικονομικά κίνητρα προς τους πολίτες είχαν εφαρμοστεί και στο παρελθόν. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται την παταγώδη αποτυχία με τις σακούλες με τις χάρτινες αποδείξεις οι οποίες κόστισαν ένα δισεκατομμύριο στον προϋπολογισμό και άνοιξαν τον δρόμο για το ΕΕΤΗΔΕ που εξελίχθηκε σε ΕΝΦΙΑ. Οι νεότεροι θυμούνται ότι και η σημερινή φορολογική νομοθεσία προβλέπει φορολογικές εκπτώσεις για συναλλαγές με συγκεκριμένες επαγγελματικές κατηγορίες. Δεν είναι ισχυρά τα οικονομικά κίνητρα και ίσως γι’ αυτό το μέτρο προς το παρόν δεν έχει αποδώσει.
Με το νομοσχέδιο που δόθηκε χθες για διαβούλευση γίνεται μια ακόμη προσπάθεια. Τώρα τα τριχίλιαρα για τους καταγγέλλοντες μπορεί να φαντάζουν σε κάποιους ελκυστικά. Ακόμη και το μέτρο για την ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων (ή ακόμη και την απλή ανακαίνιση) γίνεται πιο ελκυστικό. Μέχρι τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη οι δαπάνες για τα υλικά, τώρα μπαίνουν και αυτές. Μέχρι τώρα αναγνωριζόταν το 40% της δαπάνης, τώρα αναγνωρίζεται ολόκληρη.
Έτσι, αν κάποιος δηλώνει υψηλά εισοδήματα, μπορεί να φτάσει να αξιώσει επιστροφή φόρου ίση με το 44% της δαπάνης η οποία θα φτάνει έως και το 44% σε ετήσια βάση. Δεν είναι και άσχημο νούμερο. Θα βγουν βέβαια οι διατάξεις για να δούμε πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη το μέτρο, είναι πάντως μια κίνηση προς την κατεύθυνση του να υπάρξει και οικονομικό κίνητρο για την συνδρομή στην προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Το αν θα αποδώσει, θα φανεί στην πράξη. Το ζήτημα είναι να αισθανθούν και οι πολίτες το βάρος της ευθύνης και να μην περιορίζονται στον ρόλο του «φορολογικού υποζυγίου»
