Πολιτικούς, οικονομικούς και εξωτερικούς κινδύνους «βλέπει» το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε ότι αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος και παράλληλα εκτιμά ότι ακόμα και αν εφαρμοστεί πιστά το πρόγραμμα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθούν οι στόχοι.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Ταμείο εκφράζει προβληματισμό για τις επιπτώσεις των προγραμματισμένων για το 2019 εκλογών, καθώς σε εκείνη και την επόμενη χρονιά έχει σχεδιαστεί η επιβολή των περικοπών στις συντάξεις και η μείωση του αφορολόγητου. Παράλληλα, το ΔΝΤ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να ισχύσει η μείωση του αφορολόγητου νωρίτερα, καθώς εκτιμά ότι ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα δεν θα επιτευχθεί το 2018.
Δεδομένου ότι οι μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος και των φόρων εισοδήματος αρχίζουν να ισχύουν μόνο μετά το τέλος του προγράμματος και κατά τη διάρκεια του έτους κατά το οποίο αναμένεται να διεξαχθούν οι εκλογές, η εφαρμογή υπόκεινται σε υψηλό κίνδυνο, επισημαίνει το Ταμείο.
Η εφαρμογή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους εξαρτάται από την επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος προσαρμογής στα μέσα του 2018. Το Ταμείο εκτιμά ότι θα απαιτηθεί μεγαλύτερη ελάφρυνση για να επιτευχθούν οι στόχοι, ενώ θα χρειαστεί και επιπλέον χρόνος για να εξασφαλιστούν συγκεκριμένες και αξιόπιστες δεσμεύσεις για το είδος και το εύρος των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους που οι Ευρωπαίοι εταίροι προτίθενται να εφαρμόσουν.
Στους σοβαρούς κινδύνους για τις μακροοικονομικές προοπτικές της Ελλάδας το Ταμείο συμπεριλαμβάνει τα προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν σε ότι αφορά τη συνέχιση της εφαρμογής του προγράμματος, στην περίπτωση που η ελάφρυνση χρέους αναβληθεί, γεγονός που θα επηρέαζε αρνητικά την εμπιστοσύνη, την ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα του χρέους, τη ρευστότητα και πιθανώς την αντίληψη για τον κίνδυνο ενός Grexit.
Όμως ακόμα και αν η Ελλάδα εφαρμόσει κατά γράμμα το πρόγραμμα, οι κίνδυνοι παραμένουν σε ότι αφορά την επίτευξη των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μακροοικονομικών προβλέψεων του ΔΝΤ. Διττό όπως αναφέρει το Ταμείο, ενδέχεται να είναι πολύ μεγαλύτερος ο αρνητικός αντίκτυπος των υψηλών πλεονασμάτων στην ανάπτυξη και μικρότερα τα κέρδη από τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Επίσης, ενδέχεται να υπάρξει ανάγκη πιο δραστικών λύσεων για τη σταθεροποίηση του τραπεζικού κλάδου και την άρση των capital controls.
Οι εξωτερικοί κίνδυνοι σχετίζονται με την πιθανότητα χαμηλότερης από το αναμενόμενο ανάπτυξης στην Ευρώπη, η οποία θα μπορούσε να «χτυπήσει» τις εξαγωγές και την ανάπτυξη της Ελλάδας.
Ένα χρόνο νωρίτερα το μειωμένο αφορολόγητο, το 2023 τα αντίμετρα
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τις μεταρρυθμίσεις στη φορολογία και τα εργασιακά καθώς φοβάται ότι οι ενδεχόμενες εκλογές θα μπορούσαν επί της ουσίας να ακυρώσουν τα μέτρα.
Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ τονίζει πως δεδομένου ότι οι μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος και των φόρων εισοδήματος αρχίζουν να ισχύουν μετά το τέλος του προγράμματος και κατά τη διάρκεια του έτους κατά το οποίο αναμένονται οι κοινοβουλευτικές εκλογές, η εφαρμογή τους υπόκειται σε υψηλό κίνδυνο.
Επίσης, οι συντάκτες της έκθεσης κάνουν λόγο για εφαρμογή του μειωμένου αφορολόγητου ορίου στα 1.250 ευρώ από 1.900 σήμερα, το 2019 και όχι το 2020 όπως προβλέπει και ο νόμος που ψηφίσθηκε τον περασμένο Μάιο από τη Βουλή. Μάλιστα, εκτιμούν ότι τα αντίμετρα όχι μόνο δεν θα εφαρμοστούν ταυτόχρονα με τις μειώσεις των φόρων και των συντάξεων αλλά θα μετατεθούν χρονικά για το 2023.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση, με στόχο να περιορίσει τις επιβαρύνσεις από τα σκληρά μέτρα που είχε συμφωνήσει με τους θεσμούς, ψήφισε και καλά μέτρα, όπως τη μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή από το 22% στο 20% και με τον μηδενισμό της εισφοράς αλληλεγγύης για εισοδήματα έως 30.000 ευρώ. Τα αντίμετρα θα ενεργοποιηθούν, όπως προβλέπει συμφωνία, μόνο στην περίπτωση που το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν ίσο ή μεγαλύτερο του 3,5% του ΑΕΠ.
Εφόσον όμως επιβεβαιωθεί το ΔΝΤ τα σκληρά μέτρα θα έρθουν νωρίτερα και τα αντίμετρα το μακρινό 2023. Αναφορά γίνεται και για τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, όπου το Ταμείο ζητά μέχρι τον Δεκέμβριο του 2017 να εξισωθούν με τις εμπορικές αξίες των ακινήτων. Προκειμένου όμως να μην μειωθούν τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να γίνουν προσαρμογές στους συντελεστές και τις κλίμακες του φόρου. Για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των φόρων το Ταμείο ζητεί τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης όπως η διενέργεια πλειστηριασμών να γίνονται με τους ίδιους όρους που γίνονται οι πλειστηριασμοί για οφειλές μεταξύ ιδιωτών (π.χ. στην εμπορική αξία).
Για τα εργασιακά, το Ταμείο αλλά και η επικεφαλής του Κρ. Λαγκάρντ ζήτησαν επανεξέταση των αλλαγών που έχουν γίνει στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και αφορούν την περίοδο μετά το τέλος του προγράμματος. Επίσης, το Ταμείο ζητεί να προχωρήσει η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Διαβάστε ακόμα:
- ΔΝΤ: Εγκρίθηκε επί της αρχής πρόγραμμα 1,6 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα
