Του Βασίλη Γεώργα
Τα αποκαλυπτήρια των προβλέψεων του ΔΝΤ για τα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδας την επόμενη πενταετία αναμένονται σήμερα το μεσημέρι με δικαιολογημένη αγωνία από την κυβέρνηση. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν μέσα από τις προβλέψεις του, το ΔΝΤ θα αφήσει ανοιχτή την πόρτα για την λήψη ακόμη περισσότερων δημοσιονομικών μέτρων ήδη από την επόμενη χρονιά ή θα αναθεωρήσει θετικά τις μέχρι πρότινος απαισιόδοξες προβλέψεις του για τη δυνατότητα της χώρας να παράγει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% από το 2018 και εντεύθεν.
Οι απαντήσεις που θα δώσει σήμερα με τη δημοσίευση της έκθεσης «Fiscal Monitor» (16.45 ώρα Ελλάδας) είναι κρίσιμες καθώς άπτονται της συνολικής συζήτησης που γίνεται με άξονα το δημόσιο χρέος, αλλά και της απαίτησης για ενδεχόμενες νέες περικοπές που μπορεί να ζητηθούν σύντομα.
Οι δραματικά χαμηλότερες εκτιμήσεις του Ταμείου σε σχέση με εκείνες της ευρωζώνης για τους ρυθμούς ανάπτυξης και τα πρωτογενή πλεονάσματα της ελληνικής οικονομίας είναι η βασική αιτία τόσο για τις περικοπές στις συντάξεις και το αφορολόγητο που μέλει να νομοθετηθούν φέτος, όσο και για τις διαφωνίες των δύο πλευρών αναφορικά με τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα βιωσιμότητας του χρέους.
Οι διαφορές εν μέρει γεφυρώθηκαν με την συμφωνία της Ελλάδας να δρομολογήσει πρόσθετα μέτρα περικοπής συντάξεων και μισθών (αφορολόγητο όριο) για τη διετία 2019-2020, όμως παραμένει αναπάντητο το ερώτημα αν το ΔΝΤ θα ζητήσει να δρομολογηθούν πρόσθετα μέτρα και για το 2018, ή να εφαρμοστούν ένα χρόνο νωρίτερα τα μέτρα που θα ψηφιστούν φέτος, εφόσον διαπιστώνει δημοσιονομικό κενό για την επόμενη χρονιά. Μέχρι πρότινος οι δανειστές εντόπιζαν δημοσιονομικό κενό κοντά στα 600 εκατ. ευρώ για το 2018, εντούτοις η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι αυτό «εξαλείφθηκε» χωρίς μέχρι σήμερα να έχει κάνει γνωστό με ποιους τρόπους.
Στο αντίστοιχο fiscal monitor με τις δημοσιονομικές προβλέψεις που δημοσιεύθηκε πέρυσι τον Οκτώβριο, το ΔΝΤ εκτιμούσε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας θα διαμορφώνονταν μόλις στο 0,1% του ΑΕΠ το 2016, στο 0,7% το 2017 και στο 1,6% για την τριετία 2018 -2020 κατά την οποία η Ελλάδα και η Ευρωζώνη έχουν υπολογίσει σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%.
Ήδη το ταμείο έχει διαψευστεί παταγωδώς τουλάχιστον για το 2016 καθώς η υπερφορολόγηση της προηγούμενης χρονιάς είχε ως αποτέλεσμα το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφωθεί κοντά στο 3,8% όπως αναμένεται να ανακοινώσει την Παρασκευή η ΕΛΣΤΑΤ και να επικυρώσει την ερχόμενη εβδομάδα η Eurostat.
Μένει να φανεί τώρα αν και σε πιο βαθμό το Ταμείο θα αναπροσαρμόσει τις εκτιμήσεις του για το 2017 αλλά κυρίως και το 2018 ενσωματώνοντας στις προβλέψεις που έκανε, τις επιδόσεις της προηγούμενης χρονιάς. Μένει επίσης να φανεί αν στην έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους που πρόκειται να καταρτίσει μετά το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, θα ανεβάσει υψηλότερα τον πήχη των προβλέψεων για τα πλεονάσματα μετά το 2019 όταν πλέον θα έχουν τεθεί σε εφαρμογή τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα ύψους 4 δισ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, τόσο οι χθεσινές καθοδικά αναθεωρημένες προβλέψεις για τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας φέτος (2,2%) και τα επόμενα χρόνια , όσο και η σημερινή έκθεση για τις δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας, αναμένεται να συντηρήσουν το κλίμα πίεσης προς τη χώρα από το ΔΝΤ, πλην όμως δεν είναι οι τελικές. Ενόψει των νέων εκθέσεων βιωσιμότητας του χρέους, οι εκτιμήσεις αυτές πρόκειται να αναθεωρηθούν σε όλα τα επίπεδα μετά τις συζητήσεις που θα γίνουν στην Ουάσιγκτον, την επικύρωση των πρωτογενών πλεονασμάτων του 2016 από την Eurostat και την αναμενόμενη ψήφιση των περικοπών σε συντάξεις και αφορολόγητο τον επόμενο μήνα.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, απαραίτητα ότι το ΔΝΤ θα κλείσει το παράθυρο για τη λήψη νέων μέτρων το 2018. Αν αυτό συμβεί τώρα ή σε μερικούς μήνες λόγω εκτροχιασμού της οικονομίας, είναι προφανές πως θα δημιουργήσει πρόσθετα προβλήματα πολιτικής διαχείρισης της συμφωνίας σ την κυβέρνηση η οποία εκτιμά ότι οι μήνες που απομένουν μέχρι την τυπική ολοκλήρωση του μνημονίου τον Αύγουστο του 2018 θα είναι «ελεύθεροι μέτρων» και συνεπώς θα μπορεί να τους εκμεταλλευτεί για να τονώσει την ανάπτυξη και τα φθαρμένα δημοσκοπικά ποσοστά της.
