Η άνοδος των τιμών της ενέργειας θα προκαλέσει πολύ μεγάλη πίεση στις τιμές για τους καταναλωτές στην ανατολική Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και τη Βόρεια Αφρική, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, ενώ επίσης έριξε τον πήχη στην πρόβλεψή της για την ανάπτυξη για το 2023 για την περιοχή.
Ο πληθωρισμός στην περιοχή της ΕΤΑΑ, που καλύπτει περίπου 40 οικονομίες που εκτείνονται από το Καζακστάν έως την Ουγγαρία και την Τυνησία, έφτασε κατά μέσο όρο στο 16,5% τον Ιούλιο, επίπεδο που παρατηρήθηκε τελευταία φορά το 1998, με βάση την τελευταία έκθεση της τράπεζας που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο.
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι 2,5 φορές υψηλότερες σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021 λόγω των μειωμένων προμηθειών από τη Ρωσία και των διακοπών στις ροές από την Ουκρανία. Οι πληθωριστικές πιέσεις αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω με τις τιμές παραγωγού να υπερβαίνουν τις τιμές καταναλωτή.
«Τα νοικοκυριά δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει πλήρως τον αντίκτυπο της αύξησης του ενεργειακού κόστους, καθώς οι κυβερνήσεις αμβλύνουν αυτό το βάρος», δήλωσε στο Reuters η επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΤΑΑ, Μπεάτα Γιάβορτσικ. «Έρχεται περισσότερος πόνος», είπε χαρακτηριστικά.
Η Πολωνία, η Κροατία και το Μαυροβούνιο είναι μερικές από τις χώρες που εφαρμόζουν ενεργειακές επιδοτήσεις που κυμαίνονται από φορολογικές περικοπές έως εφάπαξ πληρωμές για να μετριάσουν τον αντίκτυπο του πολέμου στις τιμές της ενέργειας.
Η κατανάλωση φυσικού αερίου θα πρέπει να «περιοριστεί απότομα σε σύντομο χρονικό διάστημα» εάν οι προμήθειες από τη Ρωσία στην Ευρώπη διακοπούν εντελώς, ανέφερε η ΕΤΑΑ, αν και το βασικό σενάριο της τράπεζας βασίστηκε σε «σημαντικές διακοπές».
Ενώ τα τρόφιμα ήταν μια σημαντική κινητήρια δύναμη του πληθωρισμού, η Γιάβορτσικ δεν περίμενε ότι αυτό θα πυροδοτούσε κοινωνική αναταραχή, επισημαίνοντας ότι οι τιμές του σιταριού επέστρεψαν στα επίπεδα που είχαν δει τελευταία πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με βάση την έκθεση.
Η τράπεζα εκτίμησε ότι οι οικονομίες σε όλη την περιοχή θα αναπτυχθούν 2,3% το 2022 - 120 μονάδες βάσης πάνω από τις προβλέψεις του Μαΐου - χάρη στο ισχυρότερο πρώτο εξάμηνο του έτους, όταν τα νοικοκυριά ξόδεψαν τις οικονομίες που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια του lockdown από την πανδημία παρά την πτώση των πραγματικών μισθών.
Ωστόσο, η μείωση της παροχής φυσικού αερίου στη Ρωσία έκανε την τράπεζα να περιορίσει τις προβλέψεις ανάπτυξης του 2023 στο 3% από την προηγούμενη πρόβλεψη 4,7%.
Το ΑΕΠ της Ουκρανίας είχε προβλεφθεί να συρρικνωθεί κατά 30% το 2022, ενώ η ρωσική οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 5% αντί του 10% που προβλεπόταν προηγουμένως.
«Δεν είναι μυστικό ότι οι κυρώσεις στην ενέργεια δεν ήταν τόσο αποτελεσματικές», είπε η Γιάβορτσικ
Η ανάπτυξη για την Τουρκία, τον μοναδικό μεγαλύτερο αποδέκτη κεφαλαίων της ΕΤΑΑ, έχει αναθεωρηθεί σε 2,5% από 2% για το 2022, ενώ η ανάπτυξη για το 2023 επιβεβαιώθηκε στο 3,5%.
Η έκθεση σημείωσε ότι το 88% των κεντρικών τραπεζών στην περιοχή της ΕΤΑΑ αύξησαν τα επιτόκια μεταξύ Μαΐου 2021 και Ιουλίου 2022.
Η Γιάβορτσικ είπε ότι «μπορεί να μείνει κάποιο περιθώριο για αυξήσεις» ως απάντηση στις πληθωριστικές πιέσεις, αλλά πολλά θα εξαρτηθούν από την αβεβαιότητα σχετικά με τον ενεργειακό εφοδιασμό και την οικονομική επιβράδυνση που ήδη υπάρχει.
