Στο εκρηκτικό 9% - 9,5% ανεβάζει τον πήχη για την ανάπτυξη του 2021 το ΙΟΒΕ, πρόβλεψη υψηλότερη από τις περισσότερες μέχρι σήμερα εκτιμήσεις, γεγονός που σημαίνει ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να αποτελέσει την έκπληξη της Ευρώπης.
Κατ’ επέκταση και παρά τη μεγάλη αβεβαιότητα που σχετίζεται με τον πληθωρισμό και την εξέλιξη της πανδημίας, το ΙΟΒΕ υποστηρίζει ότι οι καλοί οιωνοί έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιβεβαιωθούν και η Ελλάδα, με κινητήριο δύναμη, τον τουρισμό, τις εξαγωγές και τις επενδύσεις, να αποτελέσει τη μεγάλη αναπτυξιακή έκπληξη της Ευρώπης. Αν η οικονομία ξεπεράσει κάθε προσδοκία και επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη για 9% - 9,5%, αυτό θα αντισταθμίσει σχεδόν πλήρως τις απώλειες του ΑΕΠ λόγω της ύφεσης του 2020.
Οι μέχρι και δυόμισι αυτές επιπλέον ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης (6,9% γράφει ο προϋπολογισμός και πάνω από 8% η Τράπεζα της Ελλάδας) που θα δώσουν ώθηση το ΑΕΠ, θα αποτελέσουν μία εξαιρετική βάση για τον προϋπολογισμό του 2022, αλλάζοντας τα δεδομένα πάνω στα οποία θα κινηθεί η οικονομία φέτος. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το βασικό σενάριο για το 2022 είναι ότι ο πήχης και για φέτος μπαίνει ψηλότερα των αρχικών προβλέψεων, με την εκτίμηση για 4,5%-5%, με το εναλλακτικό (αρνητικό), να μιλά για 2,5%.
«Αν συνυπολογίσει κανείς τη δυναμική της οικονομίας προ πανδημίας, την ομπρέλα προστασίας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και προσθέσει τις δυνατότητες του Ταμείου Ανάπτυξης, η ελληνική οικονομία μπορεί να αποτελέσει την έκπληξη», ανέφερε ο Νίκος Βέττας. Η δυναμική με ρυθμούς 3% - 4% θα συνεχιστεί και τη διετία 2023-2024, με το ερώτημα, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΙΟΒΕ να αφορά το από τότε και μετά, όταν και θα έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν τα επιτόκια και οι ανάγκες για την εξυπηρέτηση του δημοσιονομικού κόστους θα μεγαλώνουν.
Το μεγάλο στοίχημα, σύμφωνα με το ελληνικό think tank, είναι και πάλι ο τουρισμός. Εφόσον η πανδημία τεθεί υπό έλεγχο τους επόμενους μήνες, τα μηνύματα είναι ότι ο τουρισμός μπορεί να κάνει τη διαφορά. Τη φετινή ανάπτυξη θα στηρίξει επίσης η συνέχιση της ανόδου των εξαγωγών, τόσο επειδή οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν «σκληραγωγηθεί» από τις δίδυμες κρίσεις (την εποχή των μνημονίων και της πανδημίας), αλλά και επειδή συγκεκριμένοι κλάδοι, όπως φάρμακα και τρόφιμα ωφελήθηκαν από τη διεθνή αύξηση της ζήτησης. Στο δε μέτωπο των επενδύσεων, η εκτίμηση του ΙΟΒΕ είναι ότι θα κινηθούν με ένα ρυθμό αύξησης 15% συνυπολογίζοντας τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι κίνδυνοι
Τα δύο καλά νέα είναι αυτά, οι αναθεώρηση προς τα πάνω των προβλέψεων για 2021 και 2022 (8%-8,5% για πέρυσι, 4%-4,5% για φέτος οι προηγούμενες εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ). Εκτός από καλά νέα, υπάρχουν όμως δύο κίνδυνοι, καθώς και τέσσερις αβεβαιότητες, σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία.
Στους κινδύνους, ο πρώτος αφορά την τιθάσευση του ελλείμματος, καθώς η απόσταση που μας χωρίζει για τη δημοσιονομική εξισορρόπηση το 2022 είναι πλέον μεγάλη και ο δεύτερος την αύξηση του κόστους χρηματοδότησης, δηλαδή η άνοδος των επιτοκίων. Κρίσιμο στοιχείο εδώ, όχι πόσο θα ανέβουν τα επιτόκια, αλλά κυρίως πόσο θα είναι το spread, το οποίο επίσης φαίνεται να αυξάνεται.
Και οι αβεβαιότητες
Από εκεί και πέρα υπάρχουν τέσσερις «γκρίζες» περιοχές, με εντελώς ασαφείς επιπτώσεις στην πορεία της ανάπτυξης. Αφορούν την εξέλιξη του πληθωρισμού, τι θα συμβεί με το Σύμφωνο Σταθερότητας, πόσο αλλάζει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και κατά πόσο η Ελλάδα γίνεται ανθεκτικότερη απέναντι σε νέες κρίσεις.
Στο μέτωπο του πληθωρισμού, το ΙΟΒΕ αναμένει αποκλιμάκωση, καθώς βλέπει μείωση της ενεργειακής ακρίβειας τους επόμενους μήνες. Αναφορικά με τη διαπραγμάτευση για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, υπάρχουν δύο κατευθύνσεις, μία ότι πρέπει να αλλάξουν ρητά τα όρια, και η δεύτερη ότι αυτό θα πρέπει να γίνει άτυπα, «βαφτίζοντας» τις δαπάνες ως πράσινες και ψηφιακές και άρα αυτές να μην συνυπολογίζονται στα ελλείμματα. Για μια χώρα όμως με το ιστορικό της Ελλάδας, οποιαδήποτε ασάφεια ως προς τους δημοσιονομικούς κανόνες ελλοχεύει κινδύνους.
Αναφορικά με την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, οι εξαγωγές συνεχίζονται δυναμικά, ενώ ο τουρισμός και οι υπηρεσίες έδειξαν ισχυρή ανθεκτικότητα. Στον αντίποδα όμως, ο κίνδυνος είναι η στρέβλωση που δημιουργεί το γεγονός ότι οι κρατικές πολιτικές αποτελούν το κέντρο των πάντων και πλέον ένα μεγάλο σκέλος των επιχειρηματικών αποφάσεων επηρεάζεται από τις πολιτικές αυτές, γεγονός που ίσως ενταθεί λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Όσον αφορά την πανδημία, αυτή είναι σε εξέλιξη, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ακόμη και αν αυτή τελειώσει, δεν πρέπει να αποκλείονται νέες κρίσεις, από τις αγορές, έως τα γεωπολιτικά, επομένως η χώρα πρέπει να γίνει ανθεκτικότερη παντού.
