Η 13η μείωση συντάξεων έρχεται το 2016, ενώ έχουν ήδη γίνει μειώσεις στις κύριες συντάξεις με οκτώ ρυθμίσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί σε εφαρμογή του τρίτου Μνημονίου (ν.4336/2015).
Σημειώνεται ότι με το πρόσφατο τρίτο μνημόνιο έγινε και 12η περικοπή στους ήδη συνταξιούχους (αύξηση εισφορών υπέρ ΕΟΠΥΥ), ενώ προβλέπει μειώσεις και για τους νέους συνταξιούχους. Για το 2016 η κυβέρνηση επεξεργάζεται σενάρια και νέων μειώσεων, προκειμένου να εξοικονομηθεί εντός του 2016 έως και 1,5 δισ. ευρώ.
Τονίζεται ότι από 20% έως και άνω του 50% μειώθηκαν οι συντάξεις των ήδη συνταξιούχων μέσα από 12 συνεχείς ειδικές ή άλλες πρόσθετες εισφορές - περικοπές που επιβλήθηκαν από όλες τις κυβερνήσεις τα τελευταία 6 χρόνια. Ειδικότερα, οι συντάξεις ΙΚΑ (Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων) των 700 ευρώ (τιμές 2010) έχουν υποστεί μειώσεις της τάξης του 19,9%. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η προσαρμογή στις συντάξεις των 1.500 ευρώ, καθώς οι σωρευτικές μειώσεις ανήλθαν στο 32%, ενώ η μείωση εκτινάσσεται στο 47%, στην περίπτωση υψηλών συντάξεων στο ΙΚΑ, της τάξης των 3.000 ευρώ.
Αντίστοιχα, στο Δημόσιο, οι συντάξεις των 1.250 ευρώ έχουν υποστεί σωρευτικά μειώσεις της τάξης του 22,5%. Η μείωση ανέρχεται στο 34,1% στην περίπτωση παροχών 1.875 ευρώ, ενώ ξεπερνά το 50% στις πολύ υψηλές συντάξεις των 3.750 ευρώ, για τις οποίες βέβαια έχουν καταβληθεί αντίστοιχα πολύ υψηλές εισφορές για πολλά χρόνια. Όσο για τις συντάξεις του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ), οι οποίες κόντρα στο κλίμα της εποχής αυξήθηκαν το 2010, μειώθηκαν με την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης. Σωρευτικά, οι μειώσεις στις πολύ χαμηλές συντάξεις των αγροτών αγγίζουν το 8,4%.
Σύμφωνα, ωστόσο, με την ΕΝΥΠΕΚΚ (Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους), έχουν ήδη γίνει μειώσεις στις κύριες συντάξεις με οκτώ ρυθμίσεις που έχουν ήδη ψηφιστεί σε εφαρμογή του τρίτου Μνημονίου (ν.4336/2015). Αφορούν μόνο στις κύριες συντάξεις (κυρίως τις κατώτατες κύριες συντάξεις), οδηγώντας σε βίαιη φτωχοποίηση 700.000 χαμηλοσυνταξιούχους που παίρνουν ή θα πάρουν κύρια σύνταξη κάτω των 800 ευρώ.
Οι ρυθμίσεις αυτές είναι:
1) Μείωση της κατώτατης κύριας σύνταξης από 486 ευρώ σε 392 ευρώ
Το μέτρο αυτό ήδη εφαρμόζεται αναδρομικά από 1-1-2015 και αφορά όλους τους νέους συνταξιούχους κύριας σύνταξης που η συνταξιοδότησή τους ξεκίνησε από την ανωτέρω ημερομηνία. Η μείωση έγινε με τη γνωστή «εγκύκλιο Χαϊκάλη» σε εφαρμογή του σκληρότερου σε ισχύ ασφαλιστικού νόμου στην Ευρώπη σήμερα, του άρθρου 3 παρ. 3 του ν. 3863/2010 (νόμος Λοβέρδου-Κουτρουμάνη), βάσει του οποίου προβλέφθηκε (ήδη από το 2010!) ότι από 1-1-2015 η κατώτατη κύρια σύνταξη θα ισούται με 15 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη σύμφωνα με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) του έτους 2015. Αφού με την υπ' αριθ. 6/2012 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου μειώθηκε μονομερώς το ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη, η μειωμένη κατώτατη κύρια σύνταξη από 1-1-2015 ανέρχεται σε 392,70 € (26,18 € Χ 15 ημερομίσθια = 392,70€).
Η μείωση της κατώτατης κύριας σύνταξης από 486 € σε 293 €, που αφορά όλους όσους συνταξιοδοτήθηκαν και συνταξιοδοτούνται από 1-1-2015 και μετά, σύμφωνα με νόμο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ (ν. 3863/2010), εφαρμόζεται σε όλους τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ).
2) Κατάργηση του προνοιακού τμήματος της κατώτατης κύριας σύνταξης για όλους τους συνταξιούχους πριν το 67ο έτος της ηλικίας!
Με το τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015, άρθρο 2 παρ. Ε.2, περ.1α) προβλέπεται ότι όσοι συνταξιοδοτούνται από 1-7-2015 και εφεξής λόγω γήρατος από τους Οργανισμούς Κύριας ή Επικουρικής Ασφάλισης λαμβάνουν ΜΟΝΟ το ποσό της σύνταξης που προκύπτει βάσει των οικείων καταστατικών και γενικών διατάξεων («οργανικό ποσό»).
Εάν το προκύπτον οργανικό ποσό της κύριας σύνταξης είναι κατώτερο του εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου ορίου, τότε χορηγείται το οργανικό αυτό ποσό σύνταξης. Μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 11 παρ. 3 του ν. 3863/2010 (αύξηση ορίου συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο του γενικού πληθυσμού), καταβάλλεται το εκάστοτε προβλεπόμενο ποσό του κατώτατου ορίου σύνταξης (οργανικό + προνοιακό τμήμα).
Το μέτρο αυτό πλήττει τους δικαιούχους της κατώτατης κύριας σύνταξης, όσους συνταξιοδοτούνται με περιορισμένο χρόνο ασφάλισης και χαμηλές συντάξιμες αποδοχές, οι οποίοι είναι αυτοί που παίρνουν τα κατώτατα ποσά.
Σημείωση: Το μέτρο αφορά στην κατάργηση των κατώτατων ορίων στις περιπτώσεις της συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, γιατί στις περιπτώσεις αναπηρίας και θανάτου τα κατώτατα όρια διατηρούνται και πριν την ηλικία των 67 ετών.
3) Αύξηση της εισφοράς περίθαλψης στις κύριες (παλιές και νέες) συντάξεις από 4% σε 6% (και επιβολή εισφοράς 6% στις επικουρικές)!
Με τις διατάξεις του ν. 4334/2015 (άρθρο 1, παρ.31, ΦΕΚ Α 80) και της ενσωματωμένης εγκυκλίου του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αυξάνεται από 1-7-2015 η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης που παρακρατείται από τις κύριες συντάξεις των Ασφαλιστικών Οργανισμών και του Δημοσίου, από 4% σε 6%.
Στην Επικουρική Ασφάλιση θεσπίζεται «εισφορά υγειονομικής περίθαλψης» σε ποσοστό 6%, με παρακράτηση αυτής από τις καταβαλλόμενες επικουρικές συντάξεις, από την ίδια ως άνω ημερομηνία, ήτοι αναδρομικά από 1-7-2015! Η αναδρομική περικοπή (για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο 2015) διενεργείται από τον Οκτώβριο 2015 και για τρεις μήνες, σε ισόποσες δόσεις.
Η εισφορά αυτή στις επικουρικές συντάξεις, σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), εφαρμόζεται στο σύνολο των δικαιούχων επικουρικής σύνταξης, ανεξάρτητα από τον αριθμό συντάξεων.
4) Άμεση κατάργηση του ΕΚΑΣ για το 20% των δικαιούχων κατώτατης κύριας σύνταξης!
Καθολική κατάργηση του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΚΑΣ) το 2019!
Η προβλεπόμενη στο τρίτο Μνημόνιο (ν.4336/2015) σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ μέχρι το 2019 (και ειδικά η άμεση κατάργηση του ΕΚΑΣ για το 20% των δικαιούχων με τα αναλογικά μεγαλύτερα εισοδήματα μέχρι τον Μάρτιο του 2016) συνεπάγεται επιπλέον μείωση 193€ κατά μέσο όρο μηνιαίως για τις κατώτατες κύριες συντάξεις και θα οδηγήσει στην περαιτέρω φτωχοποίηση όλων των δικαιούχων των παραπάνω παροχών, αφού αυτές είναι τα βασικά οικονομικά βοηθήματα για την αντιμετώπιση μεγάλου μέρους της φτώχειας των χαμηλοσυνταξιούχων και των ηλικιωμένων στην Ελλάδα.
Το μέτρο αυτό, σε πρώτη φάση, αφορά 60.000 δικαιούχους για το 2016 και μέχρι το 2019 θα πληγούν άλλοι 300.000 συνταξιούχοι!
5) Πάγωμα της νέας κατώτατης κύριας σύνταξης (392€) στη σημερινή ονομαστική της αξία ως το 2021!
Το μέτρο αυτό θεσπίστηκε με το τρίτο μνημόνιο (ν. 4336/2015, άρθρο 2, περ. 3, υποπαρ.Ε2) και αφορά στο πάγωμα 510.000 περίπου συντάξεων του ΙΚΑ!
Είναι από τα πιο σκληρά μέτρα που ψήφισε ποτέ ευρωπαϊκή κυβέρνηση! Το μέτρο αυτό, σε συνδυασμό με την αφαίρεση του προνοιακού τμήματος από την κατώτατη κύρια σύνταξη για όλους και όλες κάτω των 67 ετών, θα επιταχύνει τη «βουλγαροποίηση» όλων των συνταξιοδοτικών και άλλων κοινωνικών παροχών μέχρι τα τέλη του 2021, σύμφωνα άλλωστε και με τις προβλέψεις του δεύτερου Μνημονίου (ν. 4046/2012 σελ. 713).
Σημειώνεται ότι οι χαμηλοσυνταξιούχοι του ΙΚΑ έχουν ήδη χάσει το 23,5% της αγοραστικής τους δύναμης την τελευταία περίοδο (-9,2% από τον πληθωρισμό και -14,3% από τις μειώσεις των συντάξεων)!
6) Κατάργηση χορήγησης της κατώτατης κύριας σύνταξης στους ανασφάλιστους υπερήλικες!
Με τις διατάξεις του ν. 4337/2015 (άρθρο 21 παρ. 3) καταργήθηκε, μετά από εντολή των δανειστών(!) που συμπεριελήφθη μάλιστα ρητά στο τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015 σελ. 1021), το άρθρο 31 του ν. 4331/2015 («νόμος Στρατούλη»).
Καταργήθηκε δηλαδή η επαναθέσπιση της σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα, που αφορούσε 30.000 χαμηλοσυνταξιούχους και προέβλεπε τη σταδιακή επαναχορήγηση της κατώτατης κύριας σύνταξης, ήτοι ποσού σύνταξης 260 € αρχικά και έπειτα 360 € (ή 384 € σύμφωνα με τη δέσμευση της κυβέρνησης).
7) Επιπλέον μείωση 10% («extra penalty») σε όλους και όλες που επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένες κύριες συντάξεις λόγω ορίου ηλικίας!
Το μέτρο αυτό θεσπίστηκε με τον ν.4336/2015 (άρθρο 2 περ. 3, υποπαρ.Ε3). Με υπουργική απόφαση καθορίζεται ο τρόπος που θα εφαρμοστεί η επιπλέον «ποινή» («πέναλτι») του 10%, στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος.
Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι το επιπλέον ποσοστό μείωσης 10% θα υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει ΜΕΤΑ από τις μειώσεις που ήδη προβλέπονται από τον ν. 3655/2008 (δηλ. μείωση 6% για κάθε έτος πρόωρης φυγής) και θα επιβάλλεται μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου (κατά περίπτωση) νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης (σύμφωνα με τους πίνακες 1 και 2).
8) Μείωση κατά 1% όλων των νέων κύριων συντάξεων μετά την 1-1-2016!
Η επόμενη μείωση για τους συνταξιούχους έρχεται από το παρελθόν και το έτος 2002.
Πρόκειται για διάταξη του νόμου Ρέππα (άρθρο 1 του ν. 3029/2002) που εφαρμόζεται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης από το 2008, κατεβάζοντας κατά 1% ετησίως το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης. Η διάταξη αφορά όσους αποχωρούν από το Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ (Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί) και τις τράπεζες. Η αναπλήρωση της σύνταξης αυτών των περιπτώσεων βρίσκεται σήμερα (2015) στο 72% και πρέπει έως το 2017 να κατεβεί στο 70%, κάτι το οποίο θα γίνει αυτόματα από 1-1-2017.
