Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Την ώρα που οι Βρυξέλλες ζητούν από τον Αλέξη Τσίπρα να δεσμευτεί ότι δεν θα πάρει πίσω καμία μεταρρύθμιση, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παρουσιάζει στο Eurogroup ένα «αλλόκοτο» αναπτυξιακό σχέδιο και κάποιοι άλλοι στην κυβέρνηση προτείνουν ένα… νέο 2015, ποντάροντας ότι οι Ευρωπαίοι αυτή τη φορά θα κάνουν πίσω.
Αν συνεχιστούν έτσι οι διαπραγματεύσεις για την ολοκλήρωση του μνημονίου και παράλληλα οι δημοσκοπήσεις συνεχίσουν να δείχνουν μεγάλη διαφορά, τότε κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι η κυβέρνηση δεν θα πάει σε μία νέα «περήφανη διαπραγμάτευση», θεωρώντας ότι δεν έχει τίποτα να χάσει.
Αναμφίβολα το αναπτυξιακό σχέδιο «made in SYRIZA» έκανε μεγάλη εντύπωση, αποδεικνύοντας ότι τίποτα δεν θα είναι εύκολο μετά τον Αύγουστο. Σχεδόν τέσσερις μήνες πριν το τέλος του προγράμματος, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών προσπάθησε να πείσει τους Ευρωπαίους ότι η Ελλάδα θα αναπτυχθεί με τρόπους που αντιβαίνουν τους νόμους των οικονομικών…
Δυστυχώς, όσο και αν η… πεντακάθαρη έξοδος από το μνημόνιο είναι κάτι που θέλουν όλοι, υπάρχει και η σκληρή πραγματικότητα. Η Ελλάδα αφενός πρέπει να παρουσιάσει ένα ρεαλιστικό, φιλόδοξο και τολμηρό αναπτυξιακό σχέδιο που θα έχει ως κεντρικό άξονα την προσέλκυση επενδύσεων και αφετέρου δεν μπορεί να απαγκιστρωθεί από τις δεσμεύσεις που έχει ήδη λάβει.
Στις Βρυξέλλες, μάλιστα, αναζητούν μία φόρμουλα που θα διασφαλίζει ότι όχι μόνο θα εφαρμοστούν στο ακέραιο όσα έχουν ψηφιστεί (περικοπές συντάξεων, μείωση αφορολόγητου) αλλά και θα διατηρηθούν οι μεταρρυθμίσεις όλων των μνημονίων. Και επειδή κάτι τέτοιο θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο, τόσο πολιτικά όσο και πρακτικά, οι δεσμεύεις αναμένεται να περιοριστούν σε ένα μικρότερο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων.
Οι προθέσεις αυτές φάνηκαν και στη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης την Παρασκευή στη Σόφια. Ο πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, μίλησε για ενισχυμένη εποπτεία μετά το τέλος του προγράμματος, ενώ ο Πιερ Μοσκοβισί, τόνισε την ανάγκη να υπάρξει «ισχυρή δέσμευση» από την πλευρά της Ελλάδος, κάτι που υπάρχει και στα έγγραφα της Κομισιόν για τη μεταμνημονιακή εποχή που αποκάλυψε η Handelsblatt.
Η «ισχυρή δέσμευση» και το πώς μπορεί αυτή να υπάρξει χωρίς να προκληθούν ανεπανόρθωτοι τριγμοί στην ελληνική κυβέρνηση – χωρίς δηλαδή να υπάρξει νέο… κανονικό μνημόνιο αλλά ούτε προληπτική γραμμή στήριξης - είναι ο μεγάλος γρίφος που πρέπει να λυθεί μέσα στο επόμενο δίμηνο, αφού ο Αλέξης Τσίπρας θέλει να αποφύγει οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί έστω «κάτι σαν μνημόνιο». Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, σε πρόσφατη παρέμβασή του, ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, τόνισε ότι η προληπτική γραμμή στήριξης σε καμία περίπτωση δεν είναι μνημόνιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του liberal.gr, οι δανειστές προσπαθούν να πείσουν την ελληνική κυβέρνηση να συμφωνήσει σε μία φόρμουλα που θα διασφαλίζει ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να δίνει φθηνό χρήμα στις τράπεζες. Η κυβέρνηση θέλει να ακολουθήσει την πάγια τακτική της να βαφτίζει όσα δεν ακούγονται καλά στους ψηφοφόρους, όπως με την Τρόικα που έγινε Θεσμοί. Έτσι αυτή τη φορά η προληπτική γραμμή στήριξης μπορεί να γίνει «υβριδικό πρόγραμμα» ή οτιδήποτε άλλο…
Κάπου εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, καθώς οι πληροφορίες θέλουν στελέχη της κυβέρνησης να προτείνουν ένα νέο «αντάρτικο», θεωρώντας ότι οι Ευρωπαίοι αυτή τη φορά θα κάνουν πίσω, αφού θέλουν να τελειώνουν με τα προβλήματα της Ελλάδας. Στις τάξεις της κυβέρνησης υπάρχει η πεποίθηση ότι θα πρέπει η διαπραγμάτευση να είναι σκληρή και να μην εφαρμοστεί η μείωση του αφορολόγητου από την πρωτοχρονιά του 2019 που είναι έτος εκλογών.
Στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι με τη χώρα να βρίσκεται σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, είναι πολύ εύκολο ανά πάσα στιγμή να κάνει πίσω ο πρωθυπουργός σε μία ύστατη προσπάθεια να βελτιώσει το προφίλ του πριν από την προσφυγή στις κάλπες.
Δεύτερον, ο κ. Τσίπρας έχει αποδείξει ότι δεν έχει την ιδιοκτησία του προγράμματος, που σημαίνει ότι εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις αναγκαστικά και όχι γιατί πιστεύει στις διαρθρωτικές αλλαγές.
Οι δεσμεύσεις δεν «ξεκλειδώνουν» μόνο το waiver, την κατ' εξαίρεση αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρα στις πράξεις αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, αλλά και την ποσοτική χαλάρωση, καθώς η Ελλάδα θα μπορούσε να ενταχθεί είτε κανονικά στο πρόγραμμα είτε στην περίοδο επανεπένδυσης.
Αν ο Αλέξης Τσίπρας συμφωνήσει τότε οι κραδασμοί της εξόδου θα είναι πολύ πιο ήπιοι και η επιστροφή στις αγορές πιο ομαλή. Όμως υπάρχει μία πολιτική προέκταση που καθιστά περίπλοκη τη συναίνεση της ελληνικής πλευράς. Ορισμένοι φαίνεται πως προσπαθούν να πείσουν τον πρωθυπουργό να μην δεχθεί καμία συμφωνία που να σχετίζεται με όσα έχει προτείνει ο Γιάννης Στουρνάρας. Κάποιοι προτιμούν να τεθεί για μία ακόμα φορά σε κίνδυνο το τραπεζικό σύστημα και η οικονομία, μόνο και μόνο για να μην φανεί ότι τελικά έγινε αυτό που εξαρχής πρότεινε ο διοικητής της ΤτΕ.
