Στην τολμηρή μετακύλιση του ΕΝΦΙΑ στους Δήμους, στην πρόταση για συνταξιοδοτικό τριών πυλώνων, κυρίως όμως στο γεγονός ότι έβαλε «το άλογο μπροστά από το κάρο», καθώς έριξε το βάρος στις μειώσεις φόρων και τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, παρά στις παροχές, στέκονται έξι διακεκριμένοι οικονομολόγοι, σχολιάζοντας στο Liberal, την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Διακρίνουν επίσης τη διαφορά αντίληψης της οικονομικής πολιτικής με τον πρωθυπουργό, όπου ο μεν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θέτει την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές ως κεντρικό σημείο αναφοράς του οικονομικού του προγράμματος, όταν ο Αλ. Τσίπρας δηλώνει ότι αυτές δεν τον πολυαπασχολούν, αφού υπάρχει το μαξιλάρι.
Εκτός από το σχέδιο για κράτος πιο φιλικό στις επιχειρήσεις, που βασίζεται στη δημιουργία πλούτου και όχι στην φορολογική αφαίμαξη και στη συνέχεια αναδιανομή της μιζέριας, επισημαίνουν και κάτι ακόμη: Ότι το στίγμα της ομιλίας του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ήταν να διαχωρίσει τους πολίτες σε τάξεις και παρατάξεις που συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά ότι έβαλε όλους τους Έλληνες μαζί στο ίδιο καράβι, αφού αποτελούν όλοι μέλη της ίδιας ομάδας, που είτε κερδίζουν μαζί, είτε χάνουν μαζί.
Μιχάλης Αργυρού, αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών στο Cardiff University
Παρ' ότι τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εξήγγειλαν φοροαπαλλαγές, εντούτοις εκείνες του κ Τσίπρα δεν υποστηρίζονταν από κάποιο πειστικό αναπτυξιακό σχέδιο, αφού η ίδια η πορεία της οικονομίας δείχνει στασιμότητα.
Δεν ανέφερε για παράδειγμα ο κ. Τσίπρας θεσμικές τομές σαν αυτές που τόσο έχει ανάγκη η χώρα, όπως στη Παιδεία, τη Δημόσια Διοίκηση, και τη Δικαιοσύνη. Αντίθετα ο κ. Μητσοτάκης παρουσίασε ένα σχέδιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις, κίνητρα για εργασία, τόνωση ανταγωνισμού, προσέλκυση επενδύσεων.
Πολύ βασικό επίσης είναι ότι ο μεν λόγος του Πρωθυπουργού ήταν διχαστικός, δείχνοντας ότι παραμένει προσκολλημένος σε ξεπερασμένες αριστερίστικές διαιρέσεις, όταν το σχέδιο του κ. Μητσοτάκη, βάζει όπως πρέπει, τους Έλληνες μαζί στο ίδιο καράβι, άκρως σημαντικός παράγοντας προκειμένου να ξεπεραστεί η κρίση. Έτσι, συνέβη στη Γερμανία το 2000, έτσι γίνεται σήμερα στη Πορτογαλία και τη Κύπρο, των οποίων οι κυβερνήσεις δεν διαχωρίζουν τους πολίτες σε τάξεις και παρατάξεις που συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά αποτελούν όλοι μέλη της ίδιας ομάδας, που είτε κερδίζουν μαζί, είτε χάνουν μαζί.
Επίσης μια μεγάλη τομή, είναι η μεταφορά είσπραξης του ΕΝΦΙΑ στους Δήμους γιατί θα επιτρέψει έτσι στους πολίτες τον έλεγχο στα χρηματοικονομικά των ΟΤΑ σχετικά με την ανταποδοτικότητα των χρημάτων τους. Εξίσου πολύ σημαντικό στοιχείο, είναι ότι ο μεν Πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι δεν τον πολυαπασχολούν οι αγορές αφού υπάρχει το μαξιλάρι, ο δε κ. Μητσοτάκης θέτει την επιστροφή στις αγορές ως κεντρικό σημείο αναφοράς του οικονομικού του προγράμματος.
Αυτό δείχνει τη διαφορά αντίληψης ως προς τον τρόπο λειτουργίας της σύγχρονης οικονομικής πολιτικής. Στην ουσία, το μήνυμα του Πρωθυπουργού είναι «θα ζούμε με δανεικά», όταν του κ. Μητσοτάκη είναι «δεν νοείται κανονικότητα με τα μαξιλάρια και τα λεφτά των άλλων».
Παναγιώτης Λιαργκόβας, καθηγητής στην έδρα Jean Monnet στο Πανεπιστήµιο Πελοποννήσου
Από ολόκληρη την ομιλία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι φορολογικές ελαφρύνσεις σε πολλά επίπεδα, θεωρώ ότι είναι το σημαντικότερο στοιχείο.
Η μείωση του ΕΝΦΙΑ για όλους κατά 30% τα πρώτα δύο χρόνια, η μείωση του φορολογικού συντελεστή φυσικών προσώπων στο 9% για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, η μείωση εταιρικού φόρου στο 20% (από 29%) καθώς και η μείωση του ΦΠΑ στον κλάδο της εστίασης στο 13%, αποτελούν σημαντικά πρώτα βήματα προκειμένου να δοθεί ένα μήνυμα μιας άλλης πολιτικής, που θα βασίζεται στην δημιουργία πλούτου και όχι στην φορολογική αφαίμαξη και στη συνέχεια αναδιανομή της μιζέριας.
Το αρχικό δημοσιονομικό κενό που μπορεί να υπάρξει από τη μείωση της φορολογίας μπορεί άμεσα να καλυφθεί από στοχοθετημένες μειώσεις κρατικών δαπανών, δίχως να πειραχτούν οι μισθοί και οι συντάξεις, ήδη από το πρώτο χρόνο.
Αρκεί να θυμηθούμε ότι οι αναθεωρήσεις δαπανών που ήδη έγιναν σε μόλις 3 υπουργεία, απέφεραν 260 εκατ. ευρώ στα κρατικά ταμεία. Φανταστείτε εξοικονομήσεις που μπορεί να επιτευχθούν με την επέκταση του μέτρου αυτού σε όλα τα υπόλοιπα υπουργεία και φορείς.
Κώστας Μήλας, καθηγητής και πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε τα αυτονόητα για την οικονομία: Μείωση του ΕΝΦΙΑ, και μείωση του εταιρικού φόρου, όπως και του φόρου στα μερίσματα, έτσι ώστε ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής που επιβαρύνει τα επιχειρηματικά κέρδη να μειωθεί στο 24%, από 40% σήμερα. Και ο κ. Τσίπρας μίλησε για μείωση (εντός 4-ετίας) του φορολογικού συντελεστή των επιχειρήσεων από το 29% στο 25%.
Στην πράξη, λοιπόν, η εκλογική μάχη θα κριθεί στο ποιος διαθέτει μεγαλύτερη αξιοπιστία να προσελκύσει επενδύσεις, προκειμένου να πάρει μπροστά η οικονομία μας. Επί των ημερών ΣΥΡΙΖΑ, η Ελλάδα «έπεσε» κατά την World Bank (μεταξύ 215 κρατών) ως προς τον δείκτη «ποιότητας των θεσμών και κανονισμών» (regulatory quality), ο οποίος μετράει την ικανότητα του κράτους να θεσπίζει και να εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες παροτρύνουν την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα.
Εκτιμώ λοιπόν ότι ο κ. Μητσοτάκης μπορεί να φέρει το πολυπόθητο επενδυτικό boom υπό έναν απλό όρο: Να κάνει το ελληνικό κράτος πιο φιλικό στις επενδύσεις. Για να συμβεί αυτό, όμως, θα πρέπει να στελεχώσει το κυβερνητικό του επιτελείο χωρίς να χαριστεί στα «βαρίδια» του παρελθόντος…
Παναγιώτης Πετράκης, καθηγητής Οικονομικών Επιστημών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μια διαφορά στις δυο τοποθετήσεις, εκείνης του Πρωθυπουργού και αυτής του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είναι ότι η κυβέρνηση βλέπει τις φορολογικές ελαφρύνσεις κυρίως ως μέτρα ελάφρυνσης του φορολογικού βάρους και κατ'' επέκταση της ενεργούς ζήτησης. Η αντιπολίτευση τους προσδίδει και ένα πρόσθετο ρόλο, αυτόν δηλαδή της υποβοήθησης της ανάπτυξης μέσω της δημιουργίας κινήτρων δημιουργικής και επιχειρηματικής δραστηριοποίησης.
Ενώ δηλαδή το πακέτο της συμπολίτευσης έχει εγκλωβιστεί σε μία δημοσιονομική λογική, το πακέτο της αντιπολίτευσης στοχεύει να κινητοποιήσει συνολικά την οικονομική δραστηριότητα, δημιουργώντας κίνητρα σε ατομικό και επιχειρηματικό επίπεδο. Εξάλλου και η κοινωνία ολόκληρη προσβλέπει πλέον στον περιορισμό του Δημόσιου τομέα και την δραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα.
Μία ακόμη παρατήρηση αφορά στην αναγνώριση της παρούσας δημοσιονομικής κατάστασης. Ο εγκλωβισμός στο μαξιλάρι του Δημοσίου δεν αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο αλλά στην πραγματικότητα εγκυμονεί κινδύνους για το Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Έτσι οι μη δημοσιονομικές διαρθρωτικές μεταβολές εισέρχονται στην εικόνα για την μονιμότερη μείωση του κόστους χρηματοδότησης.
Η αναγνώριση της σπουδαιότητας της ρευστότητας ως περιοριστικού παράγοντα της ανάπτυξης αγνοήθηκε συστηματικά μέχρι σήμερα. Έτσι προσεγγίζουμε και τις ανάγκες επαναδραστηριοποίησης του τραπεζικού τομέα.
Τέλος, πολλές ερμηνείες και πολιτικές της συμπολίτευσης σε σύνθετα σημερινά ζητήματα διατηρούν ακόμα ένα γενικό πολιτικό χαρακτήρα σε αντίθεση με εκείνες της αντιπολίτευσης που διακρίνονται από πιο εξειδικευμένη ανάλυση.
Στην ταραγμένη μεταμνημονιακή εποχή με την ευθύνη να βαραίνει περισσότερο τους ώμους μας, η ορθολογική ανάλυση και η επαρκής θεμελίωση των λύσεων είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
Γιώργος Παγουλάτος, καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το σημαντικότερο που κρατώ από την ομιλία του κ. Μητσοτάκη, είναι η προοπτική συνταξιοδοτικού συστήματος τριών πυλώνων. Το παρόν μοντέλο δεν βγαίνει.
Θετική επίσης η έμφαση στη μείωση φόρων και εισφορών, ξεκινώντας από τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή (από 29% σε 20%).
Και η μείωση φορολόγησης των μερισμάτων (από το 15% σε 5%) επίσης. Θα ήθελα διάκριση διανεμόμενων vs επανεπενδυόμενων κερδών, με τη φορολόγηση των τελευταίων να μηδενίζεται. Σωστό επίσης να μειωθούν οι υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές -που σκοτώνουν τη νόμιμη απασχόληση.
Θεωρώ τα περιθώρια μείωσης των δημόσιων δαπανών υπερεκτιμημένα. Γι' αυτό, θα άφηνα για το τέλος (με κριτήριο παραγωγικής προτεραιότητας) τη μείωση του ΕΝΦΙΑ και του ΦΠΑ στην εστίαση (το τουριστικό προϊόν δεν χρειάζεται ενίσχυση). Γενικά πρέπει να προταχθεί η μείωση φόρων/εισφορών στις επιχειρήσεις και την απασχόληση, και να ακολουθήσει η ακίνητη περιουσία και η κατανάλωση.
Κράτησα ακόμη την ανάγκη αναπροσανατολισμού του υπ. Εξωτερικών στην οικονομική εξωστρέφεια. Τολμηρή και η μετακύλιση του ΕΝΦΙΑ στους δήμους, θα χρειαστεί επεξεργασία –ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Πάνος Τσακλόγλου, καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αυτό που κρατώ από τις εξαγγελίες του κυρίου Μητσοτάκη για την οικονομία είναι καταρχήν ότι η έμφαση δίνεται στην προσέλκυση επενδύσεων, μέσω των οποίων θα έρθει η ανάπτυξη. Το κύριο τμήμα των προτάσεών του, αφορούσε στις μειώσεις φόρων και στη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να βελτιωθεί το επιχειρηματικό κλίμα και να έρθουν επενδύσεις, και πολύ λιγότερο στις παροχές.
Έβαλε δηλαδή «το άλογο μπροστά από το κάρο», και όχι «το κάρο μπροστά από το άλογο», όπως κάνει η κυβέρνηση. Το μήνυμά του ήταν ότι μόνο η δημιουργία κινήτρων στην οικονομία, την επιχειρηματικότητα και την εργασία, θα φέρουν ανάπτυξη, θέσεις απασχόλησης, βελτίωση μισθών και καλύτερες συντάξεις.
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι προτάσεις του για το Ασφαλιστικό. Πάντως, με δεδομένες τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα για σειρά ετών, προκειμένου να μην αυξηθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα, η υλοποίηση αυτών των προτάσεων μπορεί να γίνει μόνο σταδιακά, σε βάθος χρόνου και με τον κατάλληλο σχεδιασμό.
