Του Γιώργου Φιντικάκη
Επιβεβαιώνοντας το μεγάλο ενδιαφέρον για το ελληνικό δίκτυο φυσικού αερίου, έξι σχήματα εμφανίστηκαν στην πόρτα του ΔΕΣΦΑ με την εκπνοή της προθεσμίας εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ
Πρόκειται σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του ΤΑΙΠΕΔ, για τα εξής:
- Snam (Ιταλία) - Enagas Internacional (Ισπανία)- Fluxys (Βέλγιο)- Gasunie (Ολλανδία)
- Transgaz (Ρουμανία)- GRTgaz (Γαλλία)
- Regasificadora del Noroeste (Ισπανία)
- Integrated Utility Services (ελληνοαμερικανική εταιρεία)
- Powerglobe LLC
- Macquarie Infrastructure and Real Assets (Europe) Limited
Το πρώτο εμφανίζεται και σαν το πιο ισχυρό σχήμα, καθώς συγκεντρώνει μερικούς από τους πιο δυνατούς διαχειριστές δικτύων φυσικού αερίου στην Ευρώπη, εκ των οποίων οι τρεις είναι και βασικοί μέτοχοι του διαδρατικού TAP. Δηλαδή η Snam (20%) – Enagas (16%), και Fluxys (19%). Το γεγονός αυτό λέει πολλά για τις συνέργειες που δημιουργεί το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου με την ολοκλήρωση και λειτουργία του αγωγού, καθώς και τα διασυνδετήρια έργα γύρω από αυτόν.
Σαν επόμενα βήματα για το ΤΑΙΠΕΔ, και εφόσον οι σύμβουλοι του διαγωνισμού ελέγξουν τους έξι φακέλους, το Δ.Σ. του Ταμείου θα συγκληθεί για να εγκρίνει τις παραπάνω υποψηφιότητες, και να τρέξει τον διαγωνισμό με διαδικασία fast track. Στόχος είναι η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών να οριστεί για Οκτώβριο-Νοέμβριο, ώστε αυτός να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2017, όπως ορίζει η συμφωνία στο πλαίσιο της 2ης αξιολόγησης.
Στα "συν" του ΔΕΣΦΑ μετρούν αναμφίβολα ο ρόλος των εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας, όπως και οι δυνατότητες μετεξέλιξης του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου σε ένα κόμβο (hub) για την τροφοδοσία της αγοράς των Βαλκανίων. Αρκετοί επίσης θεωρούν ότι η εταιρεία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο μελλοντικό τοπίο που θα καθοριστεί από τις εξελίξεις στον τομέα των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Δεν είναι επομένως λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο νέος διαγωνισμός μπορεί να πετύχει το ίδιο τίμημα των 400 εκατ. ευρώ που πρόσφερε η Socar για το 66% του ΔΕΣΦΑ.
Τα πάντα βέβαια θα κριθούν στην πράξη, όπως έδειξε και η εμπειρία του 2012, όπου στην τελική ευθεία εμφανίστηκε μόνο ένας παίκτης, η αζέρικη Socar.
Το κλειδί για την επιτυχή έκβαση του διαγωνισμού είναι η τιμολόγηση. Δηλαδή το θεσμικό πλαίσιο που θα καθορίσει τις ταρίφες για το ελληνικό δίκτυο φυσικού αερίου. Το είχε επισημάνει σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο επικεφαλής της Snam, Μάρκο Αλβερά, κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων εξαμήνου της εταιρείας.
"Η ελληνική κυβέρνηση είναι μεταξύ των πωλητών, οι οποίοι και πρέπει να καθορίσουν ένα σταθερό κανονισμό προτού κατατεθεί η οποιαδήποτε προσφορά από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Όχι μόνο λοιπόν δεν θέλουμε να μιλήσουμε για τις λεπτομέρειες του διαγωνισμού, αλλά και αυτή τη στιγμή είναι πρόωρο να μιλάμε για ενδιαφέρον, ιδιαίτερα όταν δεν γνωρίζουμε ποιο θα είναι το ρυθμιστικό πλαίσιο", είχε τονίσει με νόημα ο Αλβερά.
Κάποιοι ίσως το ξεχνούν, ωστόσο το ναυάγιο της πώλησης του ΔΕΣΦΑ στη Socar είχε προκληθεί με αφορμή τις αλλαγές στον κανονισμό τιμολόγησης της εταιρείας. Κάθε ένας από τους ενδιαφερόμενους γνωρίζει πλέον πολύ καλά όλο το παρασκήνιο εκείνης της υπόθεσης, κυρίως όμως όσοι είχαν συμμετάσχει ενεργά στις διαβουλεύσεις.
Δύο επομένως είναι τα ζητήματα στα οποία έχουν "σταθεί", στις μέχρι τώρα συζητήσεις τους με την ελληνική πλευρά, οι επενδυτές :
- Πρώτον, η αναθεώρηση των τιμολογίων που επίκειται από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), να έχει χρονική διάρκεια τουλάχιστον τεσσάρων ετών. Δηλαδή να διασφαλίζεται ρητά για τον νέο ιδιοκτήτη του ΔΕΣΦΑ ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν αλλαγές στα έσοδα της εταιρείας μέχρι το 2022. Τυχαίο δεν είναι ότι έχει ζητηθεί να μην μεταβληθούν το μέσο σταθμισμένο κόστος Κεφαλαίων (WACC) και τα τιμολόγια. Το γεγονός δείχνει ότι οι ενδιαφερόμενοι έχουν πλήρη γνώση των όσων συνέβησαν την διετία 2015-2016 στη διελκυστίνδα μεταξύ ΥΠΕΝ και Socar.
- Δεύτερον, να καθοριστεί με λεπτομέρεια η λεγόμενη ανακτήσιμη διαφορά των 350 εκατ. ευρώ, η οποία και θα ζητηθεί από τον ΔΕΣΦΑ μέσω των τιμολογίων σε διάστημα 20ετίας. Οι επενδυτές ζητούν από τώρα να υπάρξει σαφής και ρητός προσδιορισμός των εσόδων που θα ανακτηθούν ανά έτος σε όλη τη διάρκεια της 20ετίας, προκειμένου να μην υπάρξει καμία δυσάρεστη έκπληξη από πολιτικές αποφάσεις. Και εδώ δηλαδή είναι σαφές ότι οι επενδυτές έχουν υπόψιν το κακό προηγούμενο με την περίπτωση της Socar, γι'' αυτό και ζητούν πρόσθετες εγγυήσεις και ασφαλιστικές δικλείδες.
