Του Γιώργου Φιντικάκη
Στην κατεύθυνση πρόσληψης συμβούλων για τις ιδιωτικοποιήσεις των ΕΛΠΕ, ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, και ΔΕΠΑ, κινείται, σύμφωνα με τις πληροφορίες του liberal.gr, το ΤΑΙΠΕΔ, παρά τις ενστάσεις συγκεκριμένων κυβερνητικών στελεχών.
Η κίνηση αυτή έχει τη δική της σημασία. Δείχνει ότι ανεξάρτητα από επιμέρους διαφωνίες υπουργών, πρωτοβουλίες και αντιπροτάσεις, όπως του ΥΠΕΝ Πάνου Σκουρλέτη, το ΤΑΙΠΕΔ προχωρά με βάση την κυβερνητική εντολή, που προβλέπει ότι πρέπει να φέρει σε πέρας ένα πρόγραμμα 19 ιδιωτικοποιήσεων, το οποίο συνεπέγραψαν τον περασμένο Μάιο τα μέλη του ΚΥΣΟΙΠ.
Αυτή είναι η μία εξέλιξη στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων. Η άλλη έχει να κάνει με την κινητικότητα γύρω από τη στελέχωση της ηγεσίας του νέου υπερ-Ταμείου, το “κλειδί” για το οποίο φαίνεται ότι θα είναι γαλλικό, όπως πρώτο είχε γράψει το liberal.gr.
Ο λόγος για τον Πρόεδρο του Εποπτικού του Συμβουλίου (Supervisory Board), το ένα από τα τρία επίπεδα διοίκησης, που παρ' ότι δεν θα διοικεί το Ταμείο, εντούτοις είναι σημαντικό όργανο, καθώς θα κληθεί να ορίσει τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, αυτόν δηλαδή που θα κάνει και το πραγματικό κουμάντο στο νέο φορέα, και που ακούγεται ότι θα είναι Έλληνας.
Αν και η κυβέρνηση διέψευσε χθες δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία κλείδωσε η θέση του προέδρου του Εποπτικού Συμβουλίου, όλες οι πληροφορίες επιμένουν ότι συζητείται το όνομα του Ζακ Λε Παπ πρώην συνεργάτη της Κριστίν Λαγκάρντ όταν αυτή ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας. Το δεύτερο μέλος που θα προέρχεται από την πλευρά των θεσμών ακούγεται ότι είναι Ισπανός, και η αιτία που ακόμη δεν έχει κλείσει η συμφωνία, είναι επειδή οι δανειστές φαίνεται να διαφωνούν ως προς τους τρεις Ελληνες που πρότεινε ο Ευκλ. Τσακαλώτος για τις θέσεις που απομένουν. Μάλιστα ένας από τους προτεινόμενους λέγεται ότι είναι σύζυγος βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, που σημαίνει προφανώς ότι υπάρχει ασυμβίβαστο.
Αναμφίβολα στη κυβέρνηση η τοποθέτηση ενός Γάλλου στο Εποπτικό Συμβούλιο θεωρείται ως πιο “εύπεπτη” πολιτικά λύση απ' ότι ενός Γερμανού. Αφενός γιατί ο πρόεδρος Ολαντ έχει σταθεί πολύ τον τελευταίο ενάμισι χρόνο στον Αλέξη Τσίπρα, αφετέρου γιατί το νέο Ταμείο έχει στηθεί πάνω στη φιλοσοφία του αντίστοιχου γαλλικού, είναι “copy paste” του δικού τους μοντέλου.
Σπάει ο ομφάλιος λώρος των ΔΕΚΟ με το Δημόσιο
Αλλά ο τρόπος λειτουργίας του νέου Ταμείου δεν παύει να αποτελεί ακόμη ένα ερωτηματικό αφού απαντήσεις θα πάρει μόνο από τα πρόσωπα που θα το στελεχώσουν. Αν και θα χρειαστούν κάμποσοι μήνες για να γίνει λειτουργικό, το σίγουρο είναι ότι όταν αυτό συμβεί, ο ομφάλιος λώρος των ΔΕΚΟ με το Δημόσιο θα σπάσει.
Είτε αρέσει αυτό στο πολιτικό προσωπικό της χώρας, είτε όχι, η ένταξη των ΔΕΚΟ στο νέο Ταμείο φέρνει ένα είδος “συνδιοίκησης” με τους θεσμούς. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται με τη σειρά του μεγάλες αλλαγές στον πελατειακό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονταν ανέκαθεν οι ΔΕΚΟ από το ελληνικό κράτος. Αυτό ισχύει τόσο για τις αστικές συγκοινωνίες που πέρασαν το καλοκαίρι στο νέο Ταμείο, όσο και για τη δεύτερη φουρνιά των επτά ΔΕΚΟ που πρόκειται να μεταβιβαστούν μέσα στο φθινόπωρο, και περιλαμβάνει πολλά βαριά ονόματα, σύμφωνα με το τεχνικό μνημόνιο (Ιούλιος 2016). Από το 34% της ΔΕΗ, το 51% του ΑΔΜΗΕ, το 50% της ΕΥΔΑΠ, και το 51% της ΕΥΑΘ, μέχρι το σύνολο της ζημιογόνου ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, δηλαδή την ΕΛΒΟ, την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), συν το Αττικό Μετρό, και τις Κτιριακές Υποδομές (ΚΤΥΠ), όλες αυτές οι επιχειρήσεις προορίζονται για το νέο Ταμείο.
Αν και το λογικό είναι να μην γίνουν βεβιασμένες κινήσεις, το πιθανότερο είναι ότι αργά ή γρήγορα η νέα ηγεσία του Ταμείου δεν θα διστάσει να προβεί σε "ανασχηματισμό" των διοικήσεων όσων κρατικών επιχειρήσεων δεν προσαρμοστούν με τα νέα δεδομένα.
Ποια είναι αυτά; Αρχές εταιρικής διακυβέρνησης, επαγγελματικό μάνατζμεντ, καλύτερη διαχείριση, περιστολή δαπανών, δηλαδή πρακτικές που σε άλλες ΔΕΚΟ εφαρμόζονται, και σε άλλες παραμένουν ακόμη το ζητούμενο, αφού ταλαιπωρούνται ακόμη από "αμαρτίες" του παρελθόντος ή του παρόντος. Ακόμη και μέσα στην κυβέρνηση, αρκετοί υπουργοί θεωρούν ότι
οι θεσμοί θα απαιτήσουν αλλαγές στην κορυφή της διοίκησης όσων κρατικών εταιρειών ενταχθούν στο νέο Ταμείο, φυτεύοντας άλλους μάνατζερ, πρόθυμους να κάνουν τη δουλειά.
Στη πράξη αυτό σημαίνει σύγκρουση με κατεστημένες νοοτροπίες, με συντεχνίες, με μικρά ή μεγαλύτερα συμφέροντα, γεγονός που σε συνδυασμό με το άνοιγμα των εργασιακών από το φθινόπωρο, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα.
Αλλά όλα αυτά θα τα δούμε να εκτυλίσσονται προς τα τέλη του χρόνου, ίσως και μέσα στο 2017. Εως ότου πατήσει στα πόδια του το νέο Ταμείο θα χρειαστεί χρόνος, και μέχρι τότε, το μοναδικό βασικό εργαλείο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας θα είναι το ΤΑΙΠΕΔ. Εκείνο θα συνεχίσει να τρέχει τις ιδιωτικοποιήσεις, παλαιές, και νέες, και μέχρι τότε θα έχει φανεί και πόσα περιθώρια επαναδιαπραγμάτευσης έχει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να ασκήσει διαφορετική πολιτική στην ενέργεια. Προς το παρόν πάντως, η πιο ασφαλής λίστα των προς αποκρατικοποίηση assets βρίσκεται αναρτημένη στο ΦΕΚ με το πρόγραμμα που ενέκρινε το ΚΥΣΟΙΠ το Μάιο.
