Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Τα τελευταία χρόνια με τις αυξομειώσεις της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, πολλές φορές έχει αναρωτηθεί ο καθένας από εμάς για πιο λόγο δεν ακολουθεί τις ίδιες διακυμάνσεις ή περίπου τις ίδιες και η τιμή της βενζίνης.
Φυσικά η άνοδος των διεθνών τιμών πετρελαίου ακολουθείται και από αυξήσεις άλλων προϊόντων, όπως π.χ. οι τιμές των αγροτικών προϊόντων, καθώς το πετρέλαιο αποτελεί την πρώτη ύλη παραγωγής (όσον αφορά τις μεταφορές ή την παραγωγή διαφόρων παραγώγων αυτού). Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου σε πολλά προϊόντα στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν ακολουθείται από αντίστοιχη μείωση αυτών σε περίπτωση πτώσης αυτού.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τιμή της βενζίνης, όπου λογικά θα έπρεπε να αυξάνεται ή να μειώνεται αντίστοιχα ή σχεδόν αντίστοιχα με την τιμή του πετρελαίου. Αντί αυτού (όπως θα δούμε παρακάτω) η μείωση είναι κατά πολύ μικρότερη σε περίπτωση πτώσης της τιμής του πετρελαίου και μάλιστα αυτή έρχεται καθυστερημένα, ενώ αντίστοιχα σε περίπτωση αύξησης αυτής η τιμή της βενζίνης αυξάνεται πολύ γρηγορότερα (σχεδόν αυθημερόν).
Όπως παρατηρούμε και στον παρακάτω πίνακα, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση πίσω από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ολλανδία όσο αφορά τον φόρο και τις λοιπές επιβαρύνσεις στην τιμή της βενζίνης.
ΤΙΜΕΣ ΣΤΙΣ 14/12/2015
Χώρα | Τιμή λίτρου | Τιμή χωρίς φόρους & λοιπές επιβαρύνσεις | Ποσοστό φόρου & λοιπών επιβαρύνσεων |
Αυστρία | 1,11 € | 0,43 € | 157,16% |
Βέλγιο | 1,21 € | 0,41 € | 196,64% |
Βουλγαρία | 1,04 € | 0,51 € | 106,04% |
Κροατία | 1,20 € | 0,45 € | 164,61% |
Κύπρος | 1,17 € | 0,49 € | 137,50% |
Τσεχία | 1,07 € | 0,41 € | 160,18% |
Δανία | 1,39 € | 0,50 € | 177,84% |
Εσθονία | 1,00 € | 0,41 € | 143,82% |
Φινλανδία | 1,39 € | 0,47 € | 197,19% |
Γαλλία | 1,27 € | 0,43 € | 197,29% |
Γερμανία | 1,30 € | 0,44 € | 197,19% |
Ελλάδα |
1,40 € | 0,46 € | 206,40% |
Ουγγαρία | 1,04 € | 0,44 € | 138,13% |
Ιρλανδία | 1,30 € | 0,45 € | 189,71% |
Ιταλία | 1,45 € | 0,46 € | 214,75% |
Λετονία | 1,06 € | 0,46 € | 131,89% |
Λιθουανία | 1,05 € | 0,43 € | 142,05% |
Λουξεμβούργο | 1,09 € | 0,47 € | 131,22% |
Μάλτα | 1,35 € | 0,62 € | 116,11% |
Ολλανδία | 1,46 € | 0,44 € | 236,31% |
Πολωνία | 0,98 € | 0,42 € | 135,46% |
Πορτογαλία | 1,34 € | 0,48 € | 182,71% |
Ρουμανία | 1,11 € | 0,44 € | 150,39% |
Σλοβακία | 1,22 € | 0,44 € | 174,39% |
Σλοβενία | 1,22 € | 0,44 € | 177,50% |
Ισπανία | 1,14 € | 0,48 € | 137,14% |
Σουηδία | 1,31 € | 0,45 € | 192,03% |
Ην. Βασίλιεο | 1,43 € | 0,40 € | 262,19% |
Πηγή στοιχείων: https://ec.europa.eu/energy/en/statistics/weekly-oil-bulletin
Παρατηρώντας όμως κανείς το δελτίο τιμών καυσίμων (www.fuelprices.gr) του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας θα διαπιστώσει πως ο φόρος, τα τέλη και οι λοιπές επιβαρύνσεις μαζί με την τιμή του διυλιστηρίου αποτελούν το 92,12% της τιμής της βενζίνης.
Σύμφωνα λοιπόν με το δελτίο τιμών καυσίμων του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων στις 18 Δεκεμβρίου του 2015 ήταν 1,3840 και αναλύεται ως εξής:
Τιμή αντλίας-Λιανική τιμή | 1,3840 |
Εκτίμηση Περιθ. εταιριών εμπορίας & πρατηρ. ή 7,88% | 0,1091 |
Φόροι, τέλη & λοιπές επιβαρύνσεις ή 67,78% | 0,9381 |
Τιμή διυλιστηρίου ή 24,34% | 0,3369 |
Την αντίστοιχη ημερομηνία το πετρέλαιο διαπραγματευόταν κοντά στα $36/βαρέλι.
Ενδιαφέρων έχει όμως να δούμε το ημερήσιο δελτίο στις 27 Απριλίου του 2012, όπου η τιμή του πετρελαίου βρισκόταν στα κοντά $104/βαρέλι. Σύμφωνα με αυτό λοιπόν, έχουμε:
Τιμή αντλίας-Λιανική τιμή | 1,8150 |
Εκτίμηση Περιθ. εταιριών εμπορίας & πρατηρ. ή 6,01% | 0,1091 |
Φόροι, τέλη & λοιπές επιβαρύνσεις ή 56,81% | 1,0310 |
Τιμή διυλιστηρίου ή 37,18% | 0,6748 |
Όπως παρατηρούμε, μέσα στην τριετία περίπου, το ποσό των εταιρειών εμπορίας & πρατηριούχων παρέμεινε το ίδιο (0,1091), ενώ υπήρξε μείωση φόρων, τελών και λοιπών επιβαρύνσεων μόνο κατά 9%, ενώ στην τιμή του διυλιστηρίου υπήρξε μείωση κατά 50% και όλα αυτά όταν σε αυτό το διάστημα η τιμή του πετρελαίου σημείωσε πτώση 65,38% και η τιμή της βενζίνης στο αντίστοιχο διάστημα μόνο κατά 23,74%.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η τιμή της βενζίνης επιβαρύνεται κυρίως από τους φόρους, τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις, καθώς στην πτώση του πετρελαίου κατά 65,38% η τιμή της βενζίνης μειώθηκε μόνο κατά 23,74%, ενώ οι φόροι που επιβάλει το κράτος μειώθηκαν μόλις κατά 9% στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα.
Προφανώς και η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση είναι προσανατολισμένη μόνο προς τα φόρο-εισπρακτικά μέτρα, καθώς θα μπορούσε με μία μεγαλύτερη μείωση του φόρου να επιτύχει περισσότερα έσοδα για τα ταμεία του κράτους.