Γιατί δεν μειώνεται η τιμή της βενζίνης;

Γιατί δεν μειώνεται η τιμή της βενζίνης;

Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη

Τα τελευταία χρόνια με τις αυξομειώσεις της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, πολλές φορές έχει αναρωτηθεί ο καθένας από εμάς για πιο λόγο δεν ακολουθεί τις ίδιες διακυμάνσεις ή περίπου τις ίδιες και η τιμή της βενζίνης.

Φυσικά η άνοδος των διεθνών τιμών πετρελαίου ακολουθείται και από αυξήσεις άλλων προϊόντων, όπως π.χ. οι τιμές των αγροτικών προϊόντων, καθώς το πετρέλαιο αποτελεί την πρώτη ύλη παραγωγής (όσον αφορά τις μεταφορές ή την παραγωγή διαφόρων παραγώγων αυτού). Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου σε πολλά προϊόντα στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν ακολουθείται από αντίστοιχη μείωση αυτών σε περίπτωση πτώσης αυτού.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τιμή της βενζίνης, όπου λογικά θα έπρεπε να αυξάνεται ή να μειώνεται αντίστοιχα ή σχεδόν αντίστοιχα με την τιμή του πετρελαίου. Αντί αυτού (όπως θα δούμε παρακάτω) η μείωση είναι κατά πολύ μικρότερη σε περίπτωση πτώσης της τιμής του πετρελαίου και μάλιστα αυτή έρχεται καθυστερημένα, ενώ αντίστοιχα σε περίπτωση αύξησης αυτής η τιμή της βενζίνης αυξάνεται πολύ γρηγορότερα (σχεδόν αυθημερόν).

Όπως παρατηρούμε και στον παρακάτω πίνακα, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση πίσω από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ολλανδία όσο αφορά τον φόρο και τις λοιπές επιβαρύνσεις στην τιμή της βενζίνης.

ΤΙΜΕΣ ΣΤΙΣ 14/12/2015

Χώρα Τιμή λίτρου Τιμή χωρίς φόρους & λοιπές επιβαρύνσεις Ποσοστό φόρου & λοιπών επιβαρύνσεων
Αυστρία 1,11 € 0,43 € 157,16%
Βέλγιο 1,21 € 0,41 € 196,64%
Βουλγαρία 1,04 € 0,51 € 106,04%
Κροατία 1,20 € 0,45 € 164,61%
Κύπρος 1,17 € 0,49 € 137,50%
Τσεχία 1,07 € 0,41 € 160,18%
Δανία 1,39 € 0,50 € 177,84%
Εσθονία 1,00 € 0,41 € 143,82%
Φινλανδία 1,39 € 0,47 € 197,19%
Γαλλία 1,27 € 0,43 € 197,29%
Γερμανία 1,30 € 0,44 € 197,19%

Ελλάδα

1,40 € 0,46 € 206,40%
Ουγγαρία 1,04 € 0,44 € 138,13%
Ιρλανδία 1,30 € 0,45 € 189,71%
Ιταλία 1,45 € 0,46 € 214,75%
Λετονία 1,06 € 0,46 € 131,89%
Λιθουανία 1,05 € 0,43 € 142,05%
Λουξεμβούργο 1,09 € 0,47 € 131,22%
Μάλτα 1,35 € 0,62 € 116,11%
Ολλανδία 1,46 € 0,44 € 236,31%
Πολωνία 0,98 € 0,42 € 135,46%
Πορτογαλία 1,34 € 0,48 € 182,71%
Ρουμανία 1,11 € 0,44 € 150,39%
Σλοβακία 1,22 € 0,44 € 174,39%
Σλοβενία 1,22 € 0,44 € 177,50%
Ισπανία 1,14 € 0,48 € 137,14%
Σουηδία 1,31 € 0,45 € 192,03%
Ην. Βασίλιεο 1,43 € 0,40 € 262,19%

Πηγή στοιχείων: https://ec.europa.eu/energy/en/statistics/weekly-oil-bulletin

Παρατηρώντας όμως κανείς το δελτίο τιμών καυσίμων (www.fuelprices.gr) του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας θα διαπιστώσει πως ο φόρος, τα τέλη και οι λοιπές επιβαρύνσεις μαζί με την τιμή του διυλιστηρίου αποτελούν το 92,12% της τιμής της βενζίνης.

Σύμφωνα λοιπόν με το δελτίο τιμών καυσίμων του υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων στις 18 Δεκεμβρίου του 2015 ήταν 1,3840 και αναλύεται ως εξής:

Τιμή αντλίας-Λιανική τιμή 1,3840
Εκτίμηση Περιθ. εταιριών εμπορίας & πρατηρ. ή 7,88% 0,1091
Φόροι, τέλη & λοιπές επιβαρύνσεις ή 67,78% 0,9381
Τιμή διυλιστηρίου ή 24,34% 0,3369

 Την αντίστοιχη ημερομηνία το πετρέλαιο διαπραγματευόταν κοντά στα $36/βαρέλι.

Ενδιαφέρων έχει όμως να δούμε το ημερήσιο δελτίο στις 27 Απριλίου του 2012, όπου η τιμή του πετρελαίου βρισκόταν στα κοντά $104/βαρέλι. Σύμφωνα με αυτό λοιπόν, έχουμε:

Τιμή αντλίας-Λιανική τιμή 1,8150
Εκτίμηση Περιθ. εταιριών εμπορίας & πρατηρ. ή 6,01% 0,1091
Φόροι, τέλη & λοιπές επιβαρύνσεις ή 56,81% 1,0310
Τιμή διυλιστηρίου ή 37,18% 0,6748

Όπως παρατηρούμε, μέσα στην τριετία περίπου, το ποσό των εταιρειών εμπορίας & πρατηριούχων παρέμεινε το ίδιο (0,1091), ενώ υπήρξε μείωση φόρων, τελών και λοιπών επιβαρύνσεων μόνο κατά 9%, ενώ στην τιμή του διυλιστηρίου υπήρξε μείωση κατά 50% και όλα αυτά όταν σε αυτό το διάστημα η τιμή του πετρελαίου σημείωσε πτώση 65,38% και η τιμή της βενζίνης στο αντίστοιχο διάστημα μόνο κατά 23,74%.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η τιμή της βενζίνης επιβαρύνεται κυρίως από τους φόρους, τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις, καθώς στην πτώση του πετρελαίου κατά 65,38% η τιμή της βενζίνης μειώθηκε μόνο κατά 23,74%, ενώ οι φόροι που επιβάλει το κράτος μειώθηκαν μόλις κατά 9% στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα.

Προφανώς και η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση είναι προσανατολισμένη μόνο προς τα φόρο-εισπρακτικά μέτρα, καθώς θα μπορούσε με μία μεγαλύτερη μείωση του φόρου να επιτύχει περισσότερα έσοδα για τα ταμεία του κράτους.