Στο απώτερο μέλλον παραπέμπεται από τη ΔΕΗ η μείωση στα οικιακά τιμολόγια στην οποία τόσο πολύ έχει ποντάρει η κυβέρνηση προκειμένου να ενισχύσει το πανταχόθεν βαλλόμενο κοινωνικό της προφίλ.
Και αυτό, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία κατάφερε το 2015 να εξοικονομήσει 456 εκατ. ευρώ από (μεταξύ άλλων) τη μείωση των τιμών των καυσίμων, λόγω της «βουτιάς» των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
Παρά το γεγονός, επίσης, ότι στο προαναφερθέν ποσό περιλαμβάνονται εξοικονομήσεις σε μισθούς και σε δαπάνες για αγορές ενέργειας.
Η έκρηξη των απλήρωτων λογαριασμών από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αλλά και το χρέος των 600 εκατ. ευρώ που δεν της αποδίδει το Δημόσιο από τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, ψαλιδίζουν τις προσδοκίες ότι η ΔΕΗ θα επιδιώξει τελικά να περάσει το όφελος στους καταναλωτές όπως έχει ζητήσει δημοσίως ο υπουργός Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης.
Τις προσδοκίες αυτές, που καλλιεργεί εδώ και καιρό ο υπουργός Ενέργειας, ψαλίδισε χθες ο ίδιος ο πρόεδρος της επιχείρησης, Μανώλης Παναγιωτάκης.
Συνέδεσε τις όποιες επιλεκτικές μειώσεις γίνουν μελλοντικά στους ενήμερους πελάτες της με το περιορισμό στα φέσια που πνίγουν τη ΔΕΗ, που αυξάνονται με εκθετικό ρυθμό και έχουν φτάσει στα 2,2-2,3 δισ. ευρώ.
Συνάρτησε το χρόνο εφαρμογής των μειώσεων με την επιτυχία του νέου προγράμματος διακανονισμών για αποπληρωμή των οφειλών σε 36 δόσεις, και δίχως προκαταβολή, για όσους υποβάλλουν αιτήσεις από την 1η Απριλίου έως και την 31η Ιουλίου. Τέλος συσχέτισε το θέμα με την καταβολή από το Δημόσιο στη ΔΕΗ των 600 εκατ. ευρώ που της χρωστά εδώ και τρία χρόνια επειδή η επιχείρηση παρείχε Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, δηλαδή ρεύμα σε τιμές κόστους, προς τους νησιώτες και τους δικαιούχους κοινωνικού τιμολογίου, την περίοδο 2012-2014.
Με άλλα λόγια, ο Παναγιωτάκης παρέπεμψε το θέμα της μείωσης των τιμολογίων στις ελληνικές καλένδες, αφού η ανακοίνωσή του δεν περιλαμβάνει τη παραμικρή χρονική αναφορά.
Έχουν βάση τα επιχειρήματα της ΔΕΗ; Έχουν. Φέσια και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας αθροίζουν σωρευτικά ένα δυσθεώρητο ποσό ύψους 2,8 δισ. ευρώ, ίσο ούτε λίγο ούτε πολύ με 1,59% του ελληνικού ΑΕΠ.
Επαρκούν τα επιχειρήματα αυτά για να πείσουν τον συνεπή καταναλωτή για ποιο λόγο τα τιμολόγια στο ρεύμα παραμένουν αμετάβλητα στα επίπεδα του 2013 όταν έκτοτε οι τιμές των καυσίμων έχουν υποχωρήσει 70%; Όχι. Πόσο μάλλον όταν η εταιρεία κατάφερε το 2015 να εξοικονομήσει 420 εκατ. ευρώ από τη μείωση των τιμών των καυσίμων και της δαπάνης για αγορές ενέργειας.
Θέατρο του παραλόγου
Στην πραγματικότητα ωστόσο, η ανοικτή διαμάχη Σκουρλέτη-Παναγιωτάκη που εκτυλίσσεται εδώ και ένα περίπου μήνα με διακύβευμα τη μείωση των τιμολογίων συνιστά ένα ακόμη θέατρο του παραλόγου.
Το κράτος με το ένα χέρι ζητά από τη ΔΕΗ να μειώσει τα τιμολόγια, και με το άλλο την εμποδίζει να προχωρήσει σε μαζικές αποκοπές ρεύματος. Την ίδια στιγμή που τη πιέζει να κυνηγήσει τους μικρούς και μεγάλους οφειλέτες, κάθε φορά που το θέμα των αποκοπών παίρνει διαστάσεις στα κανάλια παρεμβαίνει και της τραβά το χαλινάρι.
Το έχουμε να δει να συμβαίνει με παλαιότερες κυβερνήσεις, το είδαμε να συμβαίνει και το Νοέμβριο όταν η ΔΕΗ απέστειλε μαζικά στο ΔΕΔΔΗΕ 200.000 εντολές για αποκοπές ρεύματος, από μαγαζιά και επιχειρήσεις χαμηλής τάσης μέχρι σπίτια που συστηματικά δεν πλήρωναν λογαριασμούς για μεγάλο διάστημα.
Στο αρμόδιο υπουργείο έπαθαν αλλεπάλληλα "εγκεφαλικά" μόλις είδαν τα δημοσιεύματα, ζητήσαν εξηγήσεις από τη διοίκηση της ΔΕΗ και στο τέλος την ανάγκασαν να προχωρήσει σε διάψευση χαρακτηρίζοντας τα ρεπορτάζ ως μυθεύματα.
Έκτοτε οι εντολές για αποκοπές έχουν περιοριστεί σε 20.000-25.000 το μήνα, οι περισσότεροι εκ των οφειλετών συμμορφώνονται υπό την απειλή του μπλακ άουτ, κάποιοι όμως μένουν τελικά στο σκοτάδι. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, κάθε μήνα ο ΔΕΔΔΗΕ κόβει το ρεύμα σε 4.000-5.000 παροχές, ανάμεσα στις οποίες κλειστά καταστήματα, υπό πτώχευση επιχειρήσεις, αλλά και νοικοκυριά.
Το θέμα έχει φύγει από τα τηλεοπτικά δελτία και τα πρωτοσέλιδα, δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι μόλις επανέλθει, το τηλέφωνο του κ. Παναγιωτάκη θα χτυπήσει ξανά.
Η πραγματικότητα είναι πως η τακτική αυτή συνιστά στροφή 180 μοιρών για τη στρατηγική ανοχής που επεδείκνυε όλα τα προηγούμενα χρόνια η ΔΕΗ, η οποία και έκοβε το ρεύμα μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Όπως και τότε όμως, έτσι και σήμερα, οι πολιτικές παρεμβάσεις δεν λείπουν.
Το κράτος όχι μόνο δεν αφήνει τη ΔΕΗ να λειτουργήσει ως ανώνυμη εταιρεία που είναι και να εισπράξει τα χρωστούμενα, αλλά παράλληλα της χρωστά πολλά και το ίδιο. Ολο το Δημόσιο, πλήθος ΟΤΑ και δημοτικές επιχειρήσεις οφείλουν στη ΔΕΗ πάνω από 200 εκατ. ευρώ, δίχως ελπίδα είσπραξης. Το πιο παράλογο όμως είναι ότι την ίδια στιγμή που η πολιτεία υποχρεώνει την επιχείρηση να ασκεί κοινωνική πολιτική και να πουλά ρεύμα σε τιμές κόστους στους νησιώτες και τους ευάλωτους καταναλωτές, της χρωστά εδώ και τρία χρόνια 600 εκατ. ευρώ.
Από την άλλη φυσικά πλευρά υπάρχει και η επιχειρηματολογία των ιδιωτών ανταγωνιστών της ΔΕΗ. Σύμφωνα με τη συλλογιστική αυτή, τα τιμολόγια προσφέρουν σημαντικά περιθώρια για μείωση καθώς τα κόστη της επιχείρησης δεν είναι αυτά που η ίδια παρουσιάζει. Ειδικά στο θέμα της παραγωγής του λιγνίτη, προκύπτουν σαφείς ενδείξεις για διαμόρφωση από τη δεσπόζουσα επιχείρηση υψηλότερου κόστους σε σύγκριση με άλλες ομοειδείς ευρωπαϊκές εταιρείες. Ταυτόχρονα το μισθολογικό κόστος της ΔΕΗ, παρ' ότι μειώθηκε πέρυσι κατά 3,5%, σαν νούμερο παραμένει δυσθεώρητο, και φτάνει τα 970 εκατ. ευρώ, ίσο με 0,5% του ΑΕΠ της χώρας.
Όπως και να έχει, τα σενάρια μείωσης των οικιακών τιμολογίων θα αργήσουν να πραγματοποιηθούν. Υπό το βάρος των ζημιών ύψους 102,5 εκατ. ευρώ που εμφάνισε η ΔΕΗ για το 2015, απόρροια του προβλήματος εισπραξιμότητας, και της εγγραφής στον ισολογισμό προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις-ρεκόρ ύψους 871 εκατ. ευρώ, η συζήτηση για την ελάφρυνση των καταναλωτών θα συνεχίσει να διεξάγεται με αμιγώς επικοινωνιακούς όρους.
Υπό αυτό το πρίσμα, με ενδιαφέρον αναμένεται η αυριανή συνέντευξη του αρμόδιου υπουργού Ενέργειας Π. Σκουρλέτη, ο οποίος θα κληθεί μεταξύ των άλλων να σχολιάσει και την επιχειρηματολογία της διοίκησης της ΔΕΗ.
Ποιος βγαίνει χαμένος από τη διατήρηση των τιμολογίων στα σημερινά επίπεδα; Προφανώς οι καταναλωτές, αλλά και η κυβέρνηση που επιδιώκει να κατεβάσει το ενεργειακό κόστος του μέσου νοικοκυριού προσδοκώντας να ενισχύσει έτσι το κοινωνικό της πρόσωπο σε μια στιγμή που δέχεται από παντού κριτική για τη φορομπηχτική της πολιτική.
Ποιος ωφελείται; Αφενός η ΔΕΗ, και αφετέρου οι ιδιώτες προμηθευτές που την ανταγωνίζονται, και οι οποίοι θα συνεχίσουν να της αποσπούν πελάτες καθώς διαθέτουν ήδη χαμηλότερα τιμολόγια στην αγορά. Ελέγχουν ήδη το 6% της αγοράς, και όσο η ΔΕΗ δεν κατεβάζει τις τιμές, το δικό τους μερίδιο θα βαίνει συνεχώς αυξανόμενο
Εκτός και αν πάλι οι τιμές του πετρελαίου αρχίσουν να παίρνουν και πάλι την ανιούσα, οπότε η συζήτηση για τη μείωση των τιμολογίων ξεφουσκώσει από μόνη της, αφού πλέον δεν θα έχει κανένα λόγο να γίνεται.
Γ.Φ.
