Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας δείχνουν ότι παρά την τεράστια ανάγκη να αυξηθεί η προσφορά ακινήτων, οι επενδύσεις σε αυτά παραμένουν μειωμένες, ακόμη και κατά 70-80% σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα. Δεν είναι σαφές σε τι ποσοστό μπορεί να οφείλεται αυτό, αλλά σίγουρα τα «μπρος - πίσω» στους όρους του παιχνιδιού παίζουν κομβικό ρόλο.
Με ένα τέτοιο… πισωγύρισμα, έρχεται και πάλι αντιμέτωπη η αγορά ακινήτων. Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει ως αντισυνταγματικές αρκετές από τις «οριζόντιες» διατάξεις που είχαν συμπεριληφθεί στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, μπορεί να «προστατεύει» όσους είχαν ήδη ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες, στην πράξη όμως «παγώνει» την αγορά ακινήτων, τουλάχιστον μέχρι να έρθει η καινούργια νομοθεσία από την πλευρά του υπουργείου Περιβάλλοντος, η οποία και θα συμμορφώνεται στη δικαστική απόφαση.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι ξεκινά μια μακρά διαδικασία αναμονής για την αγορά, καθώς θα πρέπει οι δήμοι να ετοιμάσουν τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια και στη συνέχεια να έρθει το κράτος να νομοθετήσει - μέσω του υπουργείου Περιβάλλοντος - για να «κλειδώσει» η συγκεκριμένη διαδικασία. Όσο περισσότερο διαρκέσει αυτή η διαδικασία, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η ζημιά στο κομμάτι των επενδύσεων για τα ακίνητα. Ζημιά που έχει ήδη γίνει μετά την απόφαση του ΣτΕ, καθώς όλες οι μελέτες που στηρίχτηκαν στις διατάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές θα πάνε ουσιαστικά στον κάλαθο των αχρήστων και θα χρειαστεί να γίνουν εξ’ αρχής. Αυτό σημαίνει πρόσθετο κόστος και πολύ μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις.
Για την κτηματαγορά, αυτή η εξέλιξη συνεπάγεται «στραγγάλισμα» της προσφοράς σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή που οι τιμές των νεόδμητων ακινήτων κινούνται ήδη σε νέα ιστορικά υψηλά, ξεπερνώντας και το επίπεδο της περιόδου 2007-2008.
Σε ό,τι αφορά στην οικοδομική δραστηριότητα, γίνεται διαχωρισμός των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί από τον κριθέντα οικοδομικό κανονισμό σε δύο κατηγορίες:
- Αυτές στις οποίες έχει ήδη ξεκινήσει, έστω και κατ’ ελάχιστο, η κατασκευή. Ακόμη δηλαδή και οι εκχωματώσεις να έχουν ξεκινήσει, η κατασκευή θα μπορεί να ολοκληρωθεί με βάση τα όσα προβλέπονται στην άδεια. Αυτές οι κατασκευές αποκτούν και πλεονέκτημα καθώς μπορούν να ολοκληρωθούν πιο γρήγορα, αλλά και να διατεθούν σε υψηλότερη τιμή, καθώς θα «κουβαλούν» ένα πλεονέκτημα, το οποίο δεν θα υπάρχει στις νέες οικοδομικές άδειες.
- Αυτές στις οποίες δεν έχει ξεκινήσει καμία διαδικασία κατασκευής και οι οποίες θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα όταν αυτά διαμορφωθούν.
Τι θα φέρει το νέο πλαίσιο; Όρους δόμησης (ύψη, συντελεστές δόμησης κλπ) και περιβαλλοντικά bonus (σ.σ. μεγαλύτερα ύψη για πράσινα κτίρια) τα οποία, όμως, δεν θα ισχύουν οριζόντια, αλλά σε τοπικό επίπεδο, με βάση τα όσα θα προβλέπονται στα τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό.
«Η κυβέρνηση υλοποιεί, άλλωστε, εδώ και τρία χρόνια το μεγαλύτερο πρόγραμμα τοπικού σχεδιασμού από συστάσεως του ελληνικού Κράτους, το οποίο θα μας επιτρέψει να καθιερώσουμε με τρόπο νομικά αδιαμφισβήτητο κίνητρα, όπως αυτά περιέχονται στο ΝΟΚ, εκεί που είναι πράγματι αναγκαία» έλεγε στη χθεσινή γραπτή του δήλωση ο αρμόδιος υπουργός. Πλέον, ο αγώνας δρόμου έχει ξεκινήσει. Το στοίχημα είναι πόσο γρήγορα θα διαμορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο.