Του Δημήτρη Κουρέτα
Ένα λίτρο αιθανόλης από καλαμπόκι (το πιο διαδεδομένο βιοκαύσιμο) δίνει 30% περισσότερη ενέργεια από αυτή που χρειάστηκε για να παραχθεί και, η μείωση σε εκπομπές αερίων σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα είναι 13%.
Η αιθανόλη από ζαχαροκάλαμο Βραζιλίας δίνει 700% και 85% αντίστοιχα. Η μανία της Αμερικής για την αιθανόλη φροντίζει, προκειμένου να επιχορηγεί με 7 δις δολάρια το χρόνο την παραγωγή βιοαιθανόλης από καλαμπόκι, ενώ επιβάλλει δασμούς στην αιθανόλη από ζαχαροκάλαμο, ώστε να περιορίσει τις εισαγωγές. Έτσι βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που η παρασκευή βιοκαυσίμων συμβάλλει στην άνοδο της τιμής των τροφίμων.
Ακριβώς το 1800 ο Άγγλος οικονομολόγος Μάλθους στο δοκίμιο για την αρχή του πληθυσμού ( Malthus Thomas, An assay on the principle of population, J.Johnosn, London, 1803), γράφει: Η δυναμική του πληθυσμού είναι μεγαλύτερη από τη δυνατότητα της γης να συντηρεί τον άνθρωπο. Όταν ο πληθυσμός δεν ελέγχεται, αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Όμως τα μέσα συντήρησης αυξάνονται με αριθμητική πρόοδο. Σύμφωνα με τον ίδιο φυσικό νόμο που καθιστά την τροφή απαραίτητη για την ανθρώπινη ζωή, οι επιδράσεις των δυο αυτών άνισων δυναμικών πρέπει να εξισωθούν. Η δυσκολία αυτή κάπου θα εμφανιστεί και θα πλήξει μοιραία την ανθρωπότητα.
Αυτό είναι γνωστό ως «η παγίδα του Μάλθους».
Η τροφή και τα καύσιμα ανταγωνίζονται σήμερα πάλι για καλλιεργήσιμη γη. Έχει ζήσει ο άνθρωπος ξανά τέτοιες καταστάσεις: και η αγροτική επανάσταση της Νεολιθικής εποχής πριν 10.000 χρόνια και η Βιομηχανική Επανάσταση ήταν με βάση την ενέργεια. Στην πρώτη ο άνθρωπος «δάμασε» καλύτερα την ηλιακή ενέργεια που φτάνει στη γη. Ενώ η δεύτερη αξιοποίησε την ηλιακή ενέργεια πολλών ετών του παρελθόντος. Και οι δύο έφεραν φοβερές αλλαγές στο περιβάλλον.
Η παραγωγή βιοκαυσίμων σήμερα, ακόμη στην ουσία ταΐζει τα αυτοκίνητα και όχι τους ανθρώπους. Το ακριβό πετρέλαιο σήμερα δυστυχώς κάνει τους ανθρώπους να καλλιεργούν καύσιμα και όχι τρόφιμα. Όμως είναι μονόδρομος η ανάγκη για παραγωγή βιοκαυσίμων να λειτουργεί επιβαρυντικά στην παραγωγή τροφίμων; Όχι δεν είναι. Μπορεί να μην προέρχονται από τρόφιμα. Η κυτταρική αιθανόλη από δένδρα και θάμνους μπορεί να είναι πιο αποδοτική και να φτάσει την απόδοση του ζαχαροκάλαμου σε αιθανόλη. Τα άλγη επίσης είναι πολλά υποσχόμενος τρόπος. Όμως η κατάσταση όπως διαμορφώνεται σήμερα, έχει στο βάθος την λύση. Έτοιμη. Η επικράτηση των Γενετικά Τροποποιημένων καλλιεργειών, υπόσχεται τη λύση στο πρόβλημα των τροφίμων. Ελπίζω να μείνει μόνο ως σκέψη.
Άρα σήμερα ζούμε παρόμοια διλλήματα, αλλά «φορτωμένοι» με τη γνώση του παρελθόντος.
Στο Παρίσι διαβάσαμε τον όρο Climate March. Ονομάζεται ο μηδενισμός των ανθρωπογενών ρύπων (μια εξισορρόπηση του τι μπορούμε να εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα και τι μπορεί να απορροφηθεί). Και όταν καταλαγιάσει ο θόρυβος και η Συμφωνία του Παρισιού είναι πλέον στα χέρια των νομοθετών, η καθαρή ενέργεια θα αναδειχθεί ως ο καλύτερος, φθηνότερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για να κρατήσουν την υπόσχεσή τους. Αυτή είναι η ευκαιρία μας να πραγματοποιήσουμε το όνειρο για ένα ασφαλές μέλλον για τις επόμενες γενιές!
Μέσα από τις μεγαλύτερες κρίσεις, η ανθρωπότητα γεννά τα πιο όμορφα οράματα.
Να το πιστέψουμε;
Η αντιπαράθεση τροφής και καυσίμων έρχεται από το παρελθόν. Ας μείνει εκεί.