Του Βασίλη Γεώργα
Με τη διελκυστίνδα μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου για το ελληνικό χρέος να κορυφώνεται χωρίς να οδηγεί ακόμη σε συμφωνία, είναι φανερό ότι η κυβέρνηση ποντάρει πλέον όλα της τα λεφτά στο σενάριο ότι η κυβέρνηση Merkel θα υποχωρήσει ατάκτως μπροστά στον κίνδυνο να συμβεί ατύχημα το καλοκαίρι στην Ελλάδα.
Το αφήγημα εμπεριέχει την «απειλή» προς το Βερολίνο ότι αν περιοριστεί σε ημίμετρα για το χρέος και δεν πείσει το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, αυτό θα έχει πολλαπλές αρνητικές παρενέργειες μέσα στην περίοδο των εκλογών στη Γερμανία: θα μπλοκάρει η εκταμίευση της δόσης των 7-8 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, θα δημιουργηθεί κίνδυνος πιστωτικού γεγονότος ενόψει των λήξεων ομολόγων άνω των 7 δισ. ευρώ τον Ιούλιο, και εν τέλει οι νομικές επιπλοκές που θα προκληθούν θα τινάξουν στον αέρα το ελληνικό πρόγραμμα και θα χρειαστεί να υπάρξει νέο μνημόνιο λίγο πριν τις γερμανικές εκλογές.
Στην ουσία ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποιεί την επιχειρηματολογία Schaeuble, ο οποίος προ μηνών προειδοποιούσε την Ελλάδα ότι αν δεν δεχτεί τα μέτρα που ζητούσε το ΔΝΤ για να διασφαλιστεί η συμμετοχή του, το πρόγραμμα θα έπρεπε να ακυρωθεί και να ψηφιστεί καινούριο.
Παρότι κανείς αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να γνωρίζει ποια είναι η τελική απόφαση που έχει ληφθεί πίσω από τις κλειστές πόρτες της καγκελαρίας και της Ουάσιγκτον μεταξύ Merkel-Lagarde και Schaeuble-Thomsen, το σενάριο της «κατάρρευσης» λόγω μη συμφωνίας μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου, προφανώς και δεν ευσταθεί για λόγους που όλοι μπορούν να καταλάβουν. Πολιτικά ο κύβος για να ληφθούν περαιτέρω παραμετρικά μέτρα διευκόλυνσης των πληρωμών του ελληνικού χρέους έχει ληφθεί καθώς η «τακτοποίηση» του χρέους μελλοντικά είναι αναπόσπαστο σκέλος του σχεδιασμού για τον απευθείας δανεισμό της χώρας από τις αγορές.
Το σενάριο του «ατυχήματος» που πραγματεύεται το Μέγαρο Μαξίμου, δεν αποτελεί παρά το καινούριο πολιτικό διήγημα της κυβέρνησης με το οποίο στο τέλος της ημέρας θα ισχυρίζεται ότι κατάφερε να οδηγήσει τη Γερμανία σε βαριά πολιτική ήττα υποχρεώνοντάς την να δρομολογήσει «λύση» για το χρέος.
Οι πληροφορίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι οι συζητήσεις για το πλαίσιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους είναι πλέον αρκετά προχωρημένες.
Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν τις διαπραγματεύσεις ευρωζώνης-ΔΝΤ ισχυρίζονται ότι «τους όρους της συμφωνίας για τη “βιωσιμότητα” του χρέους θα τους θέσει στην πραγματικότητα το Βερολίνο, και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα παραμείνει στο πρόγραμμα ό,τι και να του δώσουν οι Γερμανοί».
Αυτό σημαίνει ότι η τελική πρόταση επί της οποίας θα κληθούν να συμφωνήσουν οι δύο πλευρές μέχρι τις 15 Ιουνίου, θα είναι υποδεέστερη των προσδοκιών που έχουν καλλιεργηθεί στο εσωτερικό. Η «λίστα» με τις διάφορες εναλλακτικές παρεμβάσεις στα επιτόκια και την επιμήκυνση μέρους των δανείων μετά το 2018, έχει οικοδομηθεί αυστηρά πάνω στο πλαίσιο ότι οποιαδήποτε ελάφρυνση δεν θα προκαλεί καμία ζημιά στους ευρωπαίους πιστωτές, αλλά ταυτόχρονα θα είναι ικανή να «πείθει» τους διεθνείς επενδυτές για την βιώσιμη εξυπηρέτηση των δανείων της Ελλάδας.
Πρακτικά στη λίστα αυτή θα απεικονίζονται μια σειρά από μακροοικονομικές παραδοχές και σενάρια που θα οδηγούν σε ένα μεγάλο εύρος επιλογών παρέμβασης στο χρέος, αλλά η τελική επιλογή και ποσοτικοποίηση του μείγματος θα γίνει το 2018.
Η «προαναγγελία» του Πρωθυπουργού ότι θα φορέσει τη γραβάτα του επειδή «θα δοθεί λύση στο χρέος», είναι μια πρώτη προσπάθεια της κυβέρνησης να καλύψει πίσω από προπέτασμα καπνού τα νέα μέτρα που θα κληθεί να ψηφίσει η Βουλή την Πέμπτη ως «4ο μνημόνιο».
Αλλά κυρίως αποτελεί το επικοινωνιακό κουκούλωμα των πολύ σκληρών όρων που συνοδεύουν την «ελάφρυνση» του χρέους. Μια ελάφρυνση που ενώ θα βοηθήσει πολύ το επενδυτικό κλίμα, τις αγορές και τις τράπεζες, δεν θα φτάσει για πολλά χρόνια στις τσέπες των πολιτών. Αντίθετα θα εκληφθεί στην πράξη ως επιβάρυνση της οικονομίας λόγω του μεγάλου όγκου των νέων δημοσιονομικών μέτρων που θα επωμιστούν οι πολίτες τα επόμενα χρόνια.
Κεντρικός πυλώνας της συμφωνίας για το χρέος θα είναι η υποχρέωση της Ελλάδας να επιτυγχάνει θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα 7-8 δισ. ευρώ ετησίως τα επόμενα πέντε χρόνια (2018-2022) και τουλάχιστον έως ότου καταφέρει να αντλεί μεγάλα ποσά από τις αγορές με χαμηλά επιτόκια για να αναχρηματοδοτεί το χρέος της. Με αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα που θα ξεπεράσουν τα 30 δισ. ευρώ ως το 2022, θα μπορεί να εξοφλεί με ίδια μέσα το μεγαλύτερο μέρος των τοκοχρεολυσίων προς τους δανειστές έπειτα από την όποια αναδιάρθρωση γίνει. Το πρωτοφανές ύψος των πλεονασμάτων σε μια οικονομία που κατ ουσία είναι χρεοκοπημένη, αρκεί από μόνο του να μας κάνει να καταλάβουμε ότι η γραβάτα που θα φορέσει ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι ταυτόχρονα η θηλιά στο λαιμό της οικονομίας για πάρα πολλά χρόνια από σήμερα.
